Theo bà Nguyễn Thị Bích Chung, các DN cần nhanh chóng thay đổi cách tiếp cận đối với thị hiếu của người tiêu dùng hiện nay. Ảnh: Q.H

Ngày 5/11, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh phối hợp tổ chức diễn đàn “Đẩy mạnh chiến lược thị trường sản phẩm cho các doanh nghiệp Việt Nam thập kỷ 2020-2030”.

Diễn đàn nhằm đưa ra những giải pháp phát triển bền vững cho các ngành hàng tại Việt Nam, phát huy năng lực cạnh tranh và vị thế của doanh nghiệp, hoạch định những chiến lược phát triển thị trường và sản phẩm trong thời kỳ kinh tế khó khăn.

Nhận thức mới về nhu cầu tiêu dùng

Từ đầu năm 2020, dịch bệnh Covid-19 đã và đang bùng phát trên hơn 200 quốc gia, làm hơn 40 triệu người nhiễm bệnh và hơn 1 triệu người tử vong, đã để lại tác động nặng nề lên nền kinh tế và xã hội trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

Bà Nguyễn Thị Bích Chung – Đại diện Công ty nghiên cứu thị trường Kantar cho biết, kể từ hậu Covid – 19 và giãn cách xã hội, lối sống và quản lý tài chính của người Việt đã có thay đổi theo hướng tăng ý thức phòng ngừa những rủi ro trong tương lai. Cụ thể, có 18% người tiêu dùng (NTD) có kế hoạch mua bảo hiểm nhân thọ và 30% NTD đã mua bảo hiểm qua hình thức trực tuyến, đây cũng là sự gia tăng mới của nhu cầu khách hàng. Các doanh nghiệp (DN) cần thấy đây là cơ hội để cung cấp những trải nghiệm trên môi trường internet xuất sắc hơn các đối thủ khác.

Theo số liệu khảo sát của Kantar, qua dịch Covid-19, nhu cầu và hành vi của NTD cũng có nhiều thay đổi và hướng đến lối sống bền ổn, có lợi cho sức khỏe nên họ sẵn sàng ưu tiên chi tiêu cho những mặt hàng thiết yếu, nhanh và an toàn. Cụ thể, có đến 57% NTD cho rằng, sẽ ngừng mua các sản phẩm, dịch vụ ảnh hưởng đến môi trường và xã hội; 23% NTD ưu tiên mua các loại thức ăn từ hạt; 20% NTD còn lại sẵn sàng chi tiền cho các sản phẩm hữu ích cho sức khỏe và môi trường như sữa tăng sức đề kháng, bàn chải bảo vệ môi trường.

“NTD chi tiêu nhiều tiền hơn cho các ngành hàng thiết yếu về sức khỏe và trên thị trường cũng hình thành nên các dịch vụ mới về y tế như thải độc cơ thể, tăng cường sức đề kháng, làm đẹp thẩm mỹ… Đây là sự thay đổi xu hướng tiêu dùng rất rõ rệt và NTD hiện nay đang kì vọng vào các DN sẽ đưa ra các giải pháp có lợi cho sức khỏe”, bà Nguyễn Thị Bích Chung nhấn mạnh.

Tâm lý người tiêu dùng khác biệt theo vùng miền

Ngoài những yếu tố tác động từ bên ngoài, còn có những khía cạnh nội tại của Việt Nam ảnh hưởng đến tâm lý của NTD, đặc biệt là sự khác nhau giữa văn hóa vùng miền.

Khi đại dịch Covid – 19 diễn ra, tâm lý NTD ở miền Bắc thường hoang mang, lo lắng về tài chính, thu nhập và nỗ lực chăm sóc tốt cho gia đình, đồng thời thường bị tác động bởi tâm lý đám đông. Trong khi NTD miền Nam có tâm lý tích cực hơn nên họ tự tạo ra lối sống mới, biến khó khăn thành những hành động tích cực như hoạt động thể chất.

Từ thực trạng đó, TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh đánh giá, các DN cần nắm bắt tâm lý giữa 2 vùng miền này để có các giải pháp, sản phẩm đặc thù chăm sóc sức khỏe và môi trường, thuyết phục NTD. Dù vậy, theo ông Thành, tâm lý người tiêu dùng hiện nay thiên về giá trị của sản phẩm "đáng đồng tiền" và đây cũng là tiêu chí quan trọng để thuyết phục được NTD từ chỗ để ý, quan tâm, tìm hiểu, đi đến quyết định mua sắm. Đặc biệt với NTD miền Bắc, họ thận trọng nhưng khi đã tin tưởng sẽ rất khó thay đổi.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Bích Chung, NTD miền Bắc thực tế, nhạy cảm và có lý trí trong cách tiếp cận sản phẩm, họ luôn lựa chọn sản phẩm dịch vụ kĩ lưỡng và quan tâm đến những con số. Từ lúc nhận diện sản phẩm, dịch vụ đến thói quen sử dụng thương hiệu, NTD miền Bắc thường có tính cẩn trọng hơn các vùng miền khác.

Trong khi đó, NTD miền Nam đơn giản hơn, họ cởi mở và dễ dàng thích ứng, sẵn lòng thử điều mới, giá trị mới, tận hưởng những gì trước mắt, thực dụng theo từng ngày. NTD miền Bắc thường quyết định sản phẩm, dịch vụ trong dài hạn trong khi NTD miền Nam quan tâm việc mua sắm, sử dụng sản phẩm theo sở thích.

Để làm tốt ở cả 2 thị trường, cần đề cao sự khác biệt về vai trò lợi ích, tính năng giữa vùng miền (Nam – Bắc). Cùng với đó, kết hợp các giải pháp công nghệ cũng như xây dựng sự tin tưởng, trung thành cho riêng NTD miền Bắc và truyền cảm hứng, tạo sự thích thú đối với NTD miền Nam, trong đó lưu ý đến sự khác biệt trong các hình thái, dạng, cách thực hiện quảng cáo ở 2 vùng miền./.

Quang Huy