Dự thảo Luật Giá (sửa đổi): Cần thiết duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Làm rõ trách nhiệm, quyền hạn của từng cơ quan, tổ chức

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (UBTCNS) Nguyễn Phú Cường cho biết, sau khi Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Giá (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 4, cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã tiếp thu, chỉnh lý và thống nhất: bỏ 2 điều; bổ sung 5 điều; bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung 7 nội dung của các luật có liên quan; bổ sung thêm Phụ lục số 2 để làm rõ Danh mục các hàng hóa, dịch vụ đưa ra khỏi phạm vi Nhà nước định giá. Đồng thời, từng điều khoản đã được hoàn chỉnh về kỹ thuật lập pháp.

Về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau, liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng, cần đẩy mạnh hơn nữa việc phân quyền cho các cơ quan, các cấp; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong quản lý nhà nước, hạn chế giao Chính phủ hướng dẫn. UBTCNS cho biết cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã tiếp thu, làm rõ trách nhiệm, quyền hạn của từng cơ quan, tổ chức trong dự thảo luật. Theo đó, tại Chương III: “Nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước về giá” đã quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan ngang bộ và UBND cấp tỉnh; bỏ quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND cấp tỉnh.

UBTCNS đã phối hợp với cơ quan soạn thảo rà soát kỹ dự thảo luật, theo đó chỉ giao Chính phủ, Bộ Tài chính quy định chi tiết những nội dung về kỹ thuật, trong thực hiện có thể sẽ phải điều chỉnh phù hợp thực tiễn như phương pháp định giá, tiêu chuẩn thẩm định giá, vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về giá, quy trình định giá…

Thị trường xăng dầu Việt Nam vẫn cần có sự điều hành của Nhà nước.

Về bình ổn giá, nhiều đại biểu Quốc hội và cơ quan thẩm tra đề nghị giữ như quy định của luật hiện hành. Cụ thể, cần quy định rõ mặt hàng bình ổn giá trong luật, trường hợp cần điều chỉnh, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xem xét, quyết định. Mục tiêu là để công khai, minh bạch, hạn chế sự can thiệp của cơ quan quản lý đến quy luật cung cầu…

Cơ quan soạn thảo đề nghị giao Chính phủ quy định mặt hàng bình ổn giá, bởi việc thực hiện bình ổn giá có tính thời điểm khi giá hàng hóa dịch vụ có biến động bất thường, ảnh hưởng đến ổn định kinh tế - xã hội, kiểm soát lạm phát… và khi phát sinh Chính phủ có trách nhiệm triển khai biện pháp đã được quy định tại luật để điều hành cụ thể.

Đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, nhiều ý kiến tán thành về sự cần thiết duy trì, vì đây là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước; là biện pháp kinh tế, không phải là can thiệp hành chính. Trong bối cảnh hiện nay, thị trường xăng dầu của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường, cần có sự điều hành của Nhà nước.

Quỹ bình ổn giá xăng dầu sẽ được quản lý chặt chẽ hơn

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, dự thảo Luật Giá (sửa đổi) đã được tiếp thu, chỉnh lý công phu, giải trình đầy đủ các ý kiến đại biểu nêu.

Về một số nội dung còn ý kiến khác nhau, Chủ tịch Quốc hội cho biết, nhiều đại biểu và cơ quan thẩm tra đề nghị nên giữ quy định thẩm quyền quyết định danh mục hàng hóa bình ổn giá của luật hiện hành. Tuy nhiên, để có sự linh động hơn, trong thời gian Quốc hội không họp, có thể ủy quyền cho UBTVQH quyết định thay đổi danh mục trên cơ sở đề nghị của Chính phủ.

Đối với Quỹ bình ổn giá, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu đổi tên theo hướng rộng hơn, gồm cả các biện pháp bình ổn giá. Thực tế cũng có những tình huống bất ngờ, đặc biệt như thiên tai, địch họa, tình trạng khẩn cấp…, có thể cần những quyết định đặc biệt.

Về quy định kê khai giá tại Điều 29, Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy định người kê khai phải tự chịu trách nhiệm về mức độ chính xác của thông tin kê khai. Cơ quan quản lý có quyền cập nhật thông tin kê khai và hậu kiểm, để đảm bảo chặt chẽ.

Góp ý về Quỹ bình ổn giá, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng tán thành việc duy trì quỹ này và cho rằng, cần quy định theo phương án 1, tương tự quy định luật hiện hành.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, trong dự thảo đã chỉnh lý, tiếp thu theo hướng tăng cường phân cấp, ủy quyền..., là rất hợp lý, tuy nhiên cần phải quan tâm thêm để xử lý hài hòa hơn. Cùng với đó, các quy định của luật vừa phải tôn trọng quy luật của kinh tế thị trường, vừa phải bảo đảm tính định hướng xã hội chủ nghĩa.

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến tiếp tục hoàn thiện dự án luật. Đồng thời, Bộ trưởng cũng làm rõ thêm về một số nội dung lớn được nêu.

Trong đó, về nguyên tắc định giá, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, nội dung này gồm hai phần, một là định giá phục vụ việc hình thành tài sản công; hai là định giá cho thị trường tham khảo. Định giá hình thành tài sản công có liên quan đến ngân sách nhà nước, thiên về bù đắp chi phí hơn là cung cầu trên thị trường. Ngược lại, giá cho thị trường tham khảo thì thiên về hướng thị trường nhiều hơn.

Về chức năng của các cơ quan, hiện theo dự thảo, Bộ Tài chính hướng dẫn chung về phương pháp định giá; thực hiện quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra các cơ quan, tổ chức trong thực hiện Luật Giá. Đối với giá chuyên ngành, phân cấp cho các bộ, ngành và địa phương quản lý, Bộ trưởng cũng cho biết, sẽ tiếp thu, đưa vào báo cáo Chính phủ theo hướng quy định rõ người kê khai giá phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, vai trò của quỹ là để giảm sốc khi giá biến động, là công cụ cho cơ quan quản lý nhà nước. Nếu bỏ quỹ này, công cụ tác động giá sẽ ít đi, tính định hướng của Nhà nước sẽ giảm, trong khi đây là mặt hàng có ảnh hưởng lớn đến người dân. Hiện Chính phủ đang nghiên cứu để việc quản lý, vận hành quỹ được hiệu quả nhất. Bộ Tài chính đã đề xuất đưa nội dung này vào Nghị định 95/2021/NĐ-CP sửa đổi để quản lý chặt chẽ, đầy đủ, kịp thời hơn.