53/63 địa phương thu ngân sách cao hơn so với cùng kỳ
Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Phương Anh

Thu nội địa đạt khá so với dự toán

Thu ngân sách nhà nước (NSNN) tháng 2 ước đạt 132,7 nghìn tỷ đồng; lũy kế thu 2 tháng đầu năm ước đạt 399,4 nghìn tỷ đồng, bằng 23,5% dự toán (ngân sách trung ương ước đạt 25,2% dự toán; ngân sách địa phương ước đạt 21,7% dự toán), tăng 10,4% (so sánh với cùng kỳ năm 2023).

Trong đó, thu nội địa tháng 2 ước đạt 113,5 nghìn tỷ đồng; lũy kế thu 2 tháng ước đạt 355,8 nghìn tỷ đồng, bằng 24,6% dự toán, tăng 14,6%. Không kể thu tiền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết, thu hồi vốn, thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế và chênh lệch thu chi của Ngân hàng Nhà nước, số thu thuế, phí nội địa ước đạt 23,1% dự toán, tăng 13%. Thu từ dầu thô tháng 2 ước đạt 4,8 nghìn tỷ đồng; luỹ kế thu 2 tháng ước đạt 9,7 nghìn tỷ đồng, bằng 21,2% dự toán, giảm 2,6%.

Quản lý hoàn thuế bằng công nghệ hiện đại

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, trong bối cảnh kinh tế ngày càng khó khăn, nhiệm vụ thu cũng nặng nề hơn, nên ngành Thuế phải tập trung thu, có sự sáng tạo, đẩy mạnh công tác quản lý thu, hoàn thuế. Bộ trưởng nói: “hoàn thuế phải quản lý bằng công nghệ, phải cá thể hóa bằng trách nhiệm”.

Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu tháng 2 ước đạt 14,3 nghìn tỷ đồng; lũy kế thu 2 tháng ước đạt 33,8 nghìn tỷ đồng, bằng 16,6% dự toán, trên cơ sở tổng số thu thuế ước đạt 56,6 nghìn tỷ đồng, bằng 15,1% dự toán, giảm 2,1%; hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ khoảng 22,8 nghìn tỷ đồng, bằng 13,3% dự toán.

Phân tích về số thu nội địa, theo Bộ Tài chính, sở dĩ số thu nội địa 2 tháng đầu năm đạt khá so dự toán và tăng so với cùng kỳ chủ yếu do hoạt động của nền kinh tế những tháng đầu năm vẫn duy trì đà tăng trưởng khả quan từ cuối năm trước và tác động tích cực của thị trường tiêu thụ hàng hóa trong dịp Tết Nguyên đán.

Trong 2 tháng đầu năm, các cơ quan thu đã tập trung thu các khoản thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng (các doanh nghiệp thuộc diện nộp theo quý) phát sinh quý IV/2023 theo chế độ nộp NSNN đầu năm 2024.

Trong số thu nội địa, hầu hết các khoản thu, sắc thuế có tiến độ thu đạt khá so dự toán và tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước, trong đó: Thu từ 3 khu vực kinh tế (chiếm khoảng 51% dự toán thu nội địa) ước đạt 27,5% dự toán, tăng 14,4%. Thuế thu nhập cá nhân ước đạt 23,8% dự toán, tăng 4,7%. Thuế bảo vệ môi trường ước đạt 17,4% dự toán, tăng 37,4%. Các loại phí, lệ phí ước đạt 19,8% toán, tăng 15,9%...

Về số thu trên địa bàn, ước tính có 55/63 địa phương thực hiện thu nội địa 2 tháng đạt trên 16% dự toán; 53/63 địa phương thu cao hơn so với cùng kỳ; 10 địa phương thu thấp hơn so với cùng kỳ.

Tích cực hỗ trợ doanh nghiệp

Những tháng đầu năm, Bộ Tài chính tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân tháo gỡ khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Ước tính số tiền miễn, giảm thuế, phí, lệ phí trong 2 tháng qua khoảng 12,1 nghìn tỷ đồng.

Đồng thời, cơ quan thuế, hải quan đẩy mạnh rà soát, cắt giảm các thủ tục hành chính, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh; nâng cấp ứng dụng hệ thống hoá đơn điện tử trên toàn quốc, triển khai hoá đơn điện tử đối với hoạt động bán lẻ xăng dầu, đẩy mạnh áp dụng phân tích dữ liệu lớn (big data) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác quản lý thuế, quản lý hóa đơn, góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh các gian lận về hóa đơn, kê khai thuế...

Ngoài ra, cơ quan thuế triển khai mạnh mẽ xây dựng dữ liệu bản đồ số đối với hộ kinh doanh trên toàn quốc...; chuyển đổi số trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại điện tử, hoạt động kinh doanh trên nền tảng số, kinh doanh xuyên biên giới; nâng cấp hệ thống Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài.

53/63 địa phương thu ngân sách cao hơn so với cùng kỳ
Nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp tục được thực hiện. Ảnh minh họa

Bên cạnh triển khai kịp thời các gói hỗ trợ doanh nghiệp, cơ quan thuế, hải quan tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, triển khai các giải pháp nhằm thu hồi nợ đọng thuế, góp phần thu đúng, thu đủ vào NSNN.

Tính đến ngày 16/02/2024, cơ quan thuế đã thực hiện 3,8 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra; kiểm tra 8,6 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp; qua đó kiến nghị xử lý tài chính 3,7 nghìn tỷ đồng, trong đó thu nộp NSNN khoảng 1,4 nghìn tỷ đồng (đã nộp vào ngân sách khoảng 0,5 nghìn tỷ đồng), giảm khấu trừ và giảm lỗ gần 2,3 nghìn tỷ đồng; tập trung đôn đốc thu hồi và xử lý nợ đọng thuế ước đến hết tháng 2 đạt khoảng 21 nghìn tỷ đồng.

Cơ quan hải quan tăng cường công tác quản lý thu, triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thuận lợi cho doanh nghiệp thông quan hàng hóa, đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu. Tính đến ngày 15/02/2024, đã thực hiện 118 cuộc thanh tra, kiểm tra, xử lý thu vào NSNN khoảng 42 tỷ đồng; trong đó đã nộp vào NSNN khoảng 35,2 tỷ đồng.

Trong cuộc họp giao ban triển khai nhiệm vụ tháng 3/2024, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đề nghị các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Tài chính bám sát, chủ động phân tích, nhận diện đúng những rủi ro, kịp thời báo cáo bộ để báo cáo Chính phủ những kịch bản điều hành thu NSNN trong tháng 3 và quý I/2024.

Đối với ngành Thuế, Bộ trưởng chỉ đạo toàn ngành tập trung vào quản lý thu thuế trên sàn thương mại điện tử trong nước, mua bán hóa đơn điện tử, đảm bảo quy định của pháp luật. Ngoài ra, ngành Thuế cần phối hợp giữa các ngành trong triển khai, xử lý các trường hợp vi phạm.

Đảm bảo chi cho an sinh xã hội dịp Tết Nguyên đán

Về chi NSNN, tổng chi cân đối NSNN tháng 2 ước đạt 117,8 nghìn tỷ đồng; luỹ kế chi 2 tháng ước đạt 260,7 nghìn tỷ đồng, bằng 12,3% dự toán, tăng 7,7% so cùng kỳ năm 2023; trong đó: chi đầu tư phát triển ước đạt gần 60 nghìn tỷ đồng, bằng 8,9% dự toán Quốc hội quyết định, tỷ lệ giải ngân đạt 9,13% kế hoạch vốn đầu tư phát triển Thủ tướng Chính phủ giao; chi trả nợ lãi ước đạt 25,7 nghìn tỷ đồng, bằng 23% dự toán, chi thường xuyên ước đạt 175 nghìn tỷ đồng, bằng 13,9% dự toán.

Các nhiệm vụ chi ngân sách trong 2 tháng đầu năm được thực hiện theo dự toán, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý nhà nước và thanh toán các khoản nợ đến hạn, chăm lo cho các đối tượng hưởng lương, lương hưu và trợ cấp xã hội từ NSNN, thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, tạo điều kiện cho các đối tượng thụ hưởng vui đón Tết cổ truyền.

Ngân sách trung ương đã chi từ dự phòng năm 2024 bổ sung cho các địa phương 91,28 tỷ đồng thực hiện phòng, chống dịch, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh theo quy định. Bên cạnh đó, đã thực hiện xuất cấp 12.737 tấn gạo dự trữ quốc gia theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ để cứu trợ, cứu đói cho nhân dân trong dịp Tết Nguyên đán và giáp hạt đầu năm.

Riêng triển khai kế hoạch vốn chi đầu tư phát triển, tổng số kế hoạch vốn năm 2024 Thủ tướng Chính phủ đã giao 657,3 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh đó, tổng hợp đến thời điểm báo cáo, các địa phương đã giao kế hoạch vốn đầu tư của địa phương tăng thêm (từ các nguồn tăng thu, kết dư ngân sách địa phương...) khoảng 32,4 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao.

Các bộ, cơ quan trung ương, địa phương đã phân bổ chi tiết kế hoạch vốn là 664,5 nghìn tỷ đồng, đạt 101,09% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (không kể số kế hoạch vốn các địa phương giao tăng thêm, thì đạt 96,15%).

Tính đến ngày 24/02/2024, vẫn còn 25,3 nghìn tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết của 20 bộ, cơ quan trung ương và 38 địa phương, chiếm 3,85% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (trong đó: vốn ngân sách trung ương là 10.751,7 tỷ đồng, vốn cân đối ngân sách địa phương là 14.539,4 tỷ đồng).

Về cân đối NSNN, cân đối ngân sách trung ương và ngân sách các cấp địa phương được đảm bảo. Tính đến hết ngày 26/02/2024, đã thực hiện phát hành 37,4 nghìn tỷ đồng trái phiếu chính phủ, kỳ hạn bình quân 11,99 năm, lãi suất bình quân 2,19%/năm./.