Toàn cảnh cuộc họp báo do Bộ NN&PTNT tổ chức chiều ngày 3/4/2018, tại Hà Nội.
Nhiều bất lợi từ phán quyết của DOC
Tại cuộc họp báo thường kỳ quý II/2018 do Bộ NN&PTNT tổ chức, chiều ngày 3/4/2018, vấn đề "nổi cộm" được báo chí quan tâm đó là kết luận áp thuế chống bán phá giá đối với cá tra Việt Nam của Bộ Thương mại Mỹ (DOC).
Cụ thể, ngày 20/2/2018, DOC đã công bố kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 (POR13) áp dụng đối với các lô hàng xuất khẩu trong giai đoạn từ 01/8/2015 - 31/7/2016. Theo đó, cá tra của Việt Nam sẽ bị áp dụng mức thuế chống bán phá giá từ 2,39 - 7,74 USD/kg. Đây là các mức thuế cao nhất từ trước đến nay và sẽ có tác động lớn tới xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Mỹ.
Liên quan đến vấn đề này, tại buổi họp báo, ông Nguyễn Quang Hùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết: "Mức thuế này sẽ tác động rất lớn đến quá trình sản xuất, xuất khẩu cá tra của Việt Nam". Thứ nhất, tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam vào Mỹ đã có dấu hiệu suy giảm từ 22,3% năm 2016 xuống còn 19% trong năm 2017, và dự báo sẽ tiếp tục bị suy giảm trong thời gian tới do tác động cộng hưởng của các bất lợi xảy ra trong cùng thời điểm hiện nay (Thuế chống bán phá giá và chương trình thanh tra cá da trơn của Mỹ).
Bên cạnh đó, việc cá tra Việt Nam bị cáo buộc và chịu thuế chống bán phá giá cao cũng như chưa được công nhận tương đương sẽ tác động xấu đến thương hiệu, hình ảnh và uy tín của cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế. Điều này sẽ tạo tiền đề và hiệu ứng khiến các thị trường khác sẽ có những nghi ngại và đặt ra nhiều rào cản thương mại khi nhập khẩu cá tra của Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Quang Hùng, DOC đã có những điều chỉnh thiếu cơ sở pháp lý khi áp dụng mức thuế suất được tính theo các yếu tố bất lợi có sẵn trở thành mức thuế trung bình cho các công ty có mức thuế suất riêng rẽ không được xem xét hồ sơ. Đồng thời, bỏ qua các quy định thông thường khi đưa ra quyết định trong kết quả cuối cùng.
"Điều này thể hiện sự không công bằng, trái với các quy định về luật chống bán phá giá thông thường. Bên cạnh đó, mang tính áp đặt và vô lý đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Đây là một việc chưa có tiền lệ, thể hiện sự áp đặt chủ quan thiếu cơ sở của DOC trong quá trình xem xét..." - ông Hùng nhấn mạnh.
Thứ trưởng Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn cũng nhấn mạnh: “Đối với Mỹ trong tháng 3 vừa qua, họ không chỉ áp thuế chống bán phá cá tra mà cả tôm. Hai sự việc diễn ra cách nhau có mấy ngày. Phán quyết này là đợt rà soát hành chính lần thứ 12 và 13 của Mỹ, đây là phán quyết đơn phương, phán quyết phi lý, bất công, không phù hợp với WTO".
Kiện lên Tòa án Thương mại quốc tế
Ông Hùng cũng cho hay, hiện các bộ ngành liên quan đang tiến hành nhiều giải pháp nhằm bảo đảm quyền lợi cho các doanh nghiệp (DN) Việt Nam. Cụ thể, các bộ ngành, các hiệp hội ngành hàng (VASEP, VINAPA) cùng cộng đồng DN chế biến xuất khẩu cá tra, xem xét tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết để khiếu kiện lên Tòa án Thương mại quốc tế (CIT) trong thời gian sớm nhất nhằm bảo đảm quyền lợi cho các DN Việt Nam.
Thứ trưởng Hà Công Tuấn khẳng định: “Không loại trừ khả năng chúng ta xem xét nghiêm túc phải sử dụng các phương án khiếu kiện lên toàn án quốc tế để có phán quyết của trọng tài quốc tế. Bên cạnh đó, Việt Nam sẽ tăng cường gặp gỡ song phương, đa phương để trao đổi, đàm pháp về tình hình thương mại hai chiều. Điều này thể hiện những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam và cộng đồng DN trong việc tuân thủ đúng các quy định, nguyên tắc ứng xử trong thương mại quốc tế, đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên liên quan".
Theo ông Hà Công Tuấn, Việt Nam sẽ tiếp tục kiên trì trao đổi đấu tranh thương mại với Mỹ trên khuôn khổ WTO và trên khuôn khổ thương mại có lợi để phía Mỹ thấy rõ hiện nay ở Việt Nam không có bảo trợ giúp DN bán phá giá; đồng thờithúc đẩy phía Mỹ sớm sang Việt Nam rà soát thực tế để áp dụng giải pháp công nhận tiêu chuẩn tương tự.
Bài, ảnh: Khánh Linh
