Kết quả chưa xứng với tiềm năng

Theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau, tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 10 sản phẩm phẩm đặc sản, đặc thù được bảo hộ với hình thức nhãn hiệu tập thể, gồm: mật ong U Minh Hạ, cá khô bổi U Minh, tôm khô Rạch Gốc, cua Năm Căn, mắm lóc Thới Bình, cá chình - cá bống tượng Tân Thành, bồn bồn Cái Nước, cá khoai Cái Đôi Vàm, chuối khô Trần Hợi, bánh phồng tôm Mũi Cà Mau và 3 nhãn hiệu được chứng nhận đó là gạo một bụi lùn, gạo tép hành, gạo tài nguyên đục. 12 sản phẩm được bảo hộ với hình thức nhãn hiệu chứng nhận (trong đó, có 3 nhãn hiệu được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn), hiện đang triển khai thêm các dự án xây dựng các nhãn hiệu khác.

Các nhãn hiệu nói trên đã được cơ quan chức năng tỉnh công bố và giao quyền sử dụng cho các hợp tác xã, hội nông dân, hội thủy sản và chi cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Cà Mau quản lý khai thác sử dụng.

Bên cạnh đó, Sở Khoa học và Công nghệ Cà Mau còn hướng dẫn cho hơn 1.000 tổ chức, cá nhân nộp đơn bảo hộ cho các sản phẩm; qua đó, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp hơn 800 giấy chứng nhận bảo hộ cho các cơ sở sản xuất và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Sau khi được cấp văn bằng bảo hộ cùng với sự hỗ trợ của cơ quan quản lý nhà nước, giá trị đối với các sản phẩm đặc sản, đặc thù của Cà Mau được người tiêu dùng tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước biết đến và đặt hàng, nhờ đó quy mô sản xuất các mặt hàng, sản phẩm chủ lực của tỉnh không ngừng tăng lên.

Cà Mau: Tích cực đầu tư phát triển nhãn hiệu được bảo hộ sở hữu trí tuệ
Cà Mau: Tích cực xây dựng phát triển nhãn hiệu được bảo hộ sở hữu trí tuệ. Ảnh: TL minh họa

Hiện nay, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau cũng đang hỗ trợ cho 6 nhãn hiệu tập thể đã được bảo hộ thông qua 13 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, hợp tác xã được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu, xây dựng video quảng bá sản phẩm, hình ảnh và sàn giao dịch thương mại điện tử tỉnh Cà Mau, nhằm nâng cao giá trị thương phẩm.

Tuy nhiên, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau cũng thẳng thắn đánh giá, kết quả nêu trên còn "khiêm tốn", các nhãn hiệu chưa khai thác hết hiệu quả, việc phát triển các sản phẩm đặc sản, đặc thù của tỉnh vẫn còn nhiều bất cập.

Việc phát triển các sản phẩm đặc sản Cà Mau cũng gặp không ít khó khăn do thị trường tiêu thụ chưa ổn định. Bên cạnh đó, một số sản phẩm, hàng hóa không đáp ứng yêu cầu tiêu thụ, chưa phát huy hết tiềm năng, lợi thế của vùng có sản phẩm mang nhãn hiệu tập thể được bảo hộ.

Đa phần doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh tham gia chủ yếu có quy mô sản xuất nhỏ và vừa, còn gặp nhiều khó khăn về tài chính nên không có khả năng kinh phí đối ứng, nguồn nguyên liệu, sản phẩm chưa đáp ứng được thị trường tiêu thụ, chủ yếu bán sản phẩm thô, giá cả đầu ra chưa ổn định. Chưa có sự liên kết, thống nhất về quy trình sản xuất tạo ra sản phẩm giữa các thành viên được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu dẫn đến ảnh hưởng chất lượng đầu ra và uy tín sản phẩm được bảo hộ.

Gia tăng giá trị đặc sản được bảo hộ sở hữu trí tuệ

Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau cho biết, để tạo động lực thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các sản phẩm có thế mạnh của tỉnh trong tương lai, UBND tỉnh Cà Mau đề xuất Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục quan tâm hỗ trợ địa phương trong lĩnh vực tạo lập và phát triển thương hiệu của các sản phẩm trọng điểm, chủ lực của địa phương thông qua các dự án cụ thể, kể cả việc chỉ dẫn địa lý tôm sú, cua Cà Mau.

Cùng với đó, Sở Khoa học và Công nghệ triển khai xây dựng Đề án hỗ trợ phát triển các nhãn hiệu đã được bảo hộ đối với các sản phẩm đặc sản, đặc thù của tỉnh Cà Mau cho giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 (đã được phê duyệt tại Quyết định số 1362/QĐ-UBND), với mục tiêu cụ thể của giai đoạn 2021 - 2025.

Đề án sẽ tập trung hỗ trợ phát triển đồng bộ, hiệu quả ở tất cả các khâu quản lý, khai thác, xúc tiến thương mại, truy xuất nguồn gốc theo chuỗi cung ứng, tạo môi trường khuyến khích đổi mới sáng tạo, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm đặc sản, đặc thù được bảo hộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Cà Mau.

Trong đó, Cà Mau đặt mục tiêu: 100% các chủ thể quyền sở hữu trí tuệ được tuyên truyền, nâng cao nhận thức và đào tạo, tập huấn về công tác bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; 100% các sản phẩm mang nhãn hiệu được bảo hộ (nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận) được hỗ trợ.

Hỗ trợ từ 4 đến 6 nhãn hiệu đã được bảo hộ/năm. Trong đó, hỗ trợ đến 8 cơ sở, doanh nghiệp/nhãn hiệu đã được bảo hộ/năm hoàn thiện thiết kế bao bì, nhãn mác, đăng ký mã số mã vạch, công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm… Lồng ghép việc duy trì phát triển và quảng bá thương hiệu các sản phẩm đặc sản, đặc thù vào các chương trình, kế hoạch phát triển ngành và địa phương. Hỗ trợ các cơ sở sản xuất kinh doanh ứng dụng công nghệ sản xuất để nâng cao năng lực và chất lượng sản phẩm, bao gồm các nhãn hiệu: cá khoai Cái Đôi Vàm, tôm khô Rạch Gốc, cá khô bổi U Minh và bồn bồn Cái Nước.

Đặc biệt đề án quan tâm đến việc nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác và phát triển tài sản trí tuệ. Khai thác, phát triển nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể và sản phẩm gắn với Chương trình OCOP theo hướng hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm được bảo hộ theo chuỗi giá trị. Phát triển các vùng nguyên liệu, đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh cho các nhãn hiệu. Triển khai vận hành sàn giao dịch thương mại điện tử, tích hợp và liên kết chuỗi các sản phẩm đặc sản; hỗ trợ cho doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh đảm bảo đầy đủ các điều kiện để lên sàn giao dịch online.