Theo đó, chương trình giám sát tiến hành thanh tra 12 doanh nghiệp trên địa bàn 4 tỉnh là Hưng Yên, Bắc Giang, Bà Rịa – Vũng Tàu và Tiền Giang từ ngày 21/10/2104 đến hết ngày 31/10/2014.

bảo hiểm
Các đại biểu thảo luận tại hội nghị

Phát hiện nhiều sai phạm

Kết quả thanh tra liên ngành cho thấy, chỉ có 5/12 doanh nghiệp (DN) được giám sát đã thực hiện ký hợp đồng lao động(HĐLĐ) và thực hiện đúng quy định của Luật BHXH về việc đăng ký tham gia đóng BHXH kịp thời, không nợ tiền của người lao động. Còn lại 7 đơn vị chưa thực hiện ký HĐLĐ và đăng ký tham gia BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm tự nguyện cho người lao động. Trong đó, có nhiều DN chưa đăng ký đóng BHXH cho người lao động lớn tuổi đang làm việc thường xuyên tại doanh nghiệp.

Thông qua cuộc thanh tra, nhiều sai phạm đã được phát hiện. Cụ thể, có 7/12 DN chưa thực hiện ký HĐLĐ và đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ, kịp thời cho người lao động. Trong đó, nhiều DN chưa đăng ký đóng BHXH cho người lao động lớn tuổi đang làm việc thường xuyên tại doanh nghiệp. Cũng theo báo cáo của doanh nghiệp, có 867 người lao động thuộc diện phải tham gia BHXH, BHYT nhưng chưa tham gia BHXH bắt buộc.

Có đến 4/12 doanh nghiệp đóng chậm, đóng thiếu tiền BHXH với số tiền lớn và thời gian dài. Trong đó 8/12 DN thường đóng chậm từ 1- 2 tháng chưa đúng với quy định tại khoản 1 điều 18 Luật BHXH. Kết quả thanh tra từ tháng 1/2013 đến thời điểm giám sát tổng số nợ BHXH của 12 DN là hơn 7,146 tỷ đồng.

Đặc biệt, trong số 4 doanh nghiệp nợ BHXH kéo dài, kết các đơn vị này hàng tháng đều trích tiền đóng BHXH (9,5% năm 2013 và 10,5% năm 2104) từ tiền lương, tiền công của người lao động nhưng không đóng vào quỹ BHXH mà chỉ đóng theo kiểu “trừ nợ dần” vào quỹ BHXH. Điều này làm ảnh hưởng lớn đến quyền lợi hưởng BHXH của người lao động.

Việc chốt sổ và trả sổ BHXH cho người lao động sau khi người lao động thôi việc còn chưa đầy đủ, đúng quy định. Tại thời điểm giám sát có 856 số BHXH doanh nghiệp giữ lại không trả cho người lao động khi người lao động đã nghỉ việc. Đa số DN đều không biết quy định của BHXH Việt Nam là sau 12 tháng nghỉ việc người lao động không đến nhận sổ BHXH thì DN phải bàn giao lại sổ BHXH cho cơ quan BHXH quản lý.

Đáng chú ý, trong số đó có nhiều doanh nghiệp ký hợp đồng dưới 3 tháng nhiều lần để không chi trả BHXH cho người lao động. Điều này thể hiện sự không công bằng trong chính sách an sinh xã hội cũng như điều kiện hưởng các ưu đã đối với người lao động.

Chuyển chức năng giám sát doanh nghiệp cho địa phương

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đã hoan nghênh kết quả đã đạt được của việc thực hiện pháp luật BHXH trong năm 2014.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, việc tăng cường giám sát Luật là cần thiết và có ý nghĩa lớn đối với cả doanh nghiệp và người lao động. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội với vai trò chủ chốt có trách nhiệm xây dựng thang lương, bảng lương cụ thể theo Nghị định 49/2013/NĐ-CP của Chính phủ làm căn cứ để DN đóng BHXH. Đồng thời, nên chuyển chức năng giám sát doanh nghiệp cho các địa phương. Như vậy, việc triển khai lộ trình bảo hiểm toàn dân sẽ được thực hiện đồng bộ và có hiệu quả hơn.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ xây dựng danh mục kiến nghị Thủ tướng Chính phủ những việc Chính phủ và chính quyền địa phương cần làm, để khắc phục tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội.

Đồng thời, sẽ kiến nghị Quốc hội xem xét, bổ sung tội danh trốn đóng bảo hiểm xã hội và tội chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm xã hội của người lao động vào Bộ luật Hình sự (sửa đổi), có giải pháp xử lý nợ BHXH ở các DN không còn hoạt động, phá sản cũng như khoanh nợ cho những doanh nghiệp thực sự khó khăn./.

Mai Đan