Các thị trường được vận hành an toàn, ngày càng minh bạch

Đại diện Sở Giao dịch Chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) cho biết, năm 2022, mặc dù thị trường chứng khoán (TTCK) đối diện với nhiều yếu tố không thuận lợi, tuy nhiên trong triển khai hoạt động, HNX quyết tâm, nỗ lực để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Theo đó, các thị trường giao dịch tại HNX gồm thị trường cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) niêm yết, thị trường UPCoM, thị trường trái phiếu chính phủ (TPCP) và TTCK phái sinh có quy mô tiếp tục tăng trưởng và không ngừng được hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư, doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

Theo thông tin từ HNX, trong năm 2022, hoạt động quản lý niêm yết, đăng ký giao dịch tại HNX được thực hiện theo quy định của Luật Chứng khoán, Nghị định 155/2020/NĐ-CP, Quy chế niêm yết và giao dịch chứng khoán niêm yết do Sở GDCK Việt Nam (VNX) ban hành ngày 31/3/2022 và Quy chế đăng ký và quản lý chứng khoán chưa niêm yết ban hành ngày 16/11/2022. Năm 2022, HNX đã chấp thuận niêm yết 6 mã cổ phiếu và 31 mã TPDN, chấp thuận đăng ký giao dịch (ĐKGD) 36 mã cổ phiếu. Doanh nghiệp thực hiện huy động vốn qua phát hành cổ phiếu qua thị trường chứng khoán với giá trị niêm yết và đăng ký giao dịch bổ sung đạt 39.5 nghìn tỷ đồng theo mệnh giá.

Trong công tác giám sát doanh nghiệp niêm yết (DNNY), HNX theo dõi việc duy trì điều kiện niêm yết và việc thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin (CBTT) của tổ chức niêm yết và có hình thức xử lý theo thẩm quyền (cảnh báo, kiểm soát, hạn chế giao dịch hoặc tạm ngừng giao dịch,...) đối với các tổ chức vi phạm. Đồng thời, căn cứ vào mức độ và tần suất vi phạm, HNX đã báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) xem xét xử lý.

Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) chúc mừng các doanh nghiệp niêm yết trên HNX quản trị công ty tốt năm 2021 - 2022. Ảnh: Duy Dũng
Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) chúc mừng các doanh nghiệp niêm yết trên HNX quản trị công ty tốt năm 2021 - 2022. Ảnh: Duy Dũng

Để hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ ngày càng tốt hơn các quy định về CBTT trên thị trường, ngoài việc đôn đốc, nhắc nhở bằng cách gửi văn bản, email, tin nhắn qua hệ thống CIMS,… HNX còn tổ chức các lớp tập huấn CBTT cho các DNNY và ĐKGD tại 3 miền Bắc - Trung - Nam. Hiện nay, số doanh nghiệp thực hiện CBTT qua CIMS đạt 100% DNNY và 94,43% doanh nghiệp ĐKGD, giúp doanh nghiệp thực hiện CBTT đúng quy định, kịp thời và chính xác hơn, từ đó cơ sở dữ liệu doanh nghiệp trên CIMS cũng từng bước được chuẩn hóa, cập nhật.

Bên cạnh đó, HNX đã tổ chức các chương trình đào tạo, thúc đẩy hoàn thiện hoạt động quản trị công ty tại các doanh nghiệp như phối hợp với JICA, UBCKNN và Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh (HOSE) tổ chức hội thảo trực tuyến “Thúc đẩy hoạt động quan hệ với nhà đầu tư/cổ đông”, hội thảo “Nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng quản trị”... Đặc biệt, HNX tiếp tục thực hiện chương trình thường niên đánh giá chất lượng CBTT và minh bạch dành cho các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn trên UPCoM, lựa chọn và vinh danh các doanh nghiệp có chất lượng CBTT và minh bạch tốt nhất.

Phấn đấu đưa thị trường giao dịch trái phiếu riêng lẻ vận hành đúng hạn

Theo đại diện lãnh đạo HNX, mặc dù dự báo nền kinh tế và TTCK còn gặp nhiều thách thức, tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, UBCKNN và VNX, HNX đã đề ra nhiều mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm năm 2023 và đặt quyết tâm cao nhất để hoàn thành.

Theo đó, năm 2023, HNX tiếp tục vận hành ổn định thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh, đảm bảo thị trường hoạt động an toàn, hiệu quả, tạo được sự tin cậy và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt là các nhà đầu tư tổ chức; phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu phát triển sản phẩm mới để đa dạng hơn nữa sản phẩm giao dịch trên thị trường.

Cùng với đó, tổ chức và vận hành thị trường trái phiếu theo hướng hiện đại, phù hợp quy định trong nước và thông lệ quốc tế; thúc đẩy thanh khoản và hoàn thiện tổ chức thị trường. Đặc biệt, đối với TPDN, phấn đấu hoàn thành xây dựng hệ thống giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ và đưa vào vận hành đúng tiến độ theo quy định; phối hợp các đơn vị liên quan tìm cách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp để TPDN riêng lẻ là kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế.

Thị trường chứng khoán phái sinh tiếp tục sôi động

Thị trường chứng khoán phái sinh tiếp tục giao dịch sôi động trong năm 2022, đặc biệt sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số VN30 có thanh khoản tăng mạnh với khối lượng giao dịch (KLGD) bình quân đạt 249.159 hợp đồng/phiên (tăng 31,91% so với bình quân năm 2021), khối lượng hợp đồng mở (OI) vẫn duy trì xu hướng tăng, mức OI trung bình đạt 39.892 hợp đồng. KLGD đạt mức cao nhất 647.457 hợp đồng vào ngày 25/10/2022 và OI cao nhất lên tới 65.760 hợp đồng vào ngày 17/8/2022. Trong khi đó, sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ kỳ hạn 5 năm và kỳ hạn 10 năm tính đến 15/11/2022 có 119.942 hợp đồng được giao dịch với giá trị danh nghĩa đạt hơn 127 nghìn tỷ đồng, tăng gần 10 lần so với năm 2021.

Song song với đó, tiếp tục quản lý, vận hành hệ thống giao dịch cổ phiếu niêm yết, UPCoM an toàn, thông suốt. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định hồ sơ niêm yết, ĐKGD bảo đảm chặt chẽ, chắc chắn đúng quy định pháp luật, bảo vệ nhà đầu tư và tính toàn vẹn của thị trường; tăng cường các hoạt động thúc đẩy quản trị công ty, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao chất lượng CBTT và quản trị công ty.

Cũng trong năm 2023, HNX sẽ tiếp tục tăng cường hoạt động giám sát thị trường, đẩy mạnh công tác giám sát bất thường trên thị trường cổ phiếu, TTCK phái sinh và thị trường TPDN niêm yết; tăng cường công tác giám sát, phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm quy chế và pháp luật chứng khoán, tích cực phối hợp với UBCKNN trong việc phát hiện vi phạm, nâng cao hơn nữa tính công bằng và minh bạch trên thị trường.

Bên cạnh đó, HNX sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan tích cực triển khai thử nghiệm, nghiệm thu hệ thống công nghệ thông tin KRX; tổ chức tiếp nhận, quản lý và vận hành hệ thống sau khi chính thức đi vào hoạt động.

Vận hành hiệu quả thị trường trái phiếu chính phủ

Trong năm 2022, hoạt động đấu thầu, niêm yết và giao dịch TPCP tại HNX tiếp tục được tổ chức hiệu quả, phát huy vai trò là kênh huy động vốn an toàn, hiệu quả cho ngân sách nhà nước và là thị trường tham chiếu về lãi suất cho các thị trường tài chính và hàng hóa của nền kinh tế. Trong năm 2022, HNX tập trung triển khai các hạng mục nâng cấp hạ tầng công nghệ, bổ sung chức năng đối với hệ thống đấu thầu, hệ thống giao dịch nhằm đáp ứng quy định mới. Đồng thời, HNX cải thiện các tiện ích phục vụ thị trường, bao gồm xây dựng hệ thống đấu thầu TPCP mới (hiện đã sẵn sàng về mặt kỹ thuật để đưa vào sử dụng), xây dựng phương án nâng cấp, sửa đổi hệ thống chỉ báo TPCP, xây dựng chủ trương đầu tư nâng cấp hệ thống giao dịch trái phiếu để bổ sung chức năng giao dịch mua lại theo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 107/2020/TT-BTC.

Tính đến 20/12/2022, HNX đã tổ chức 279 đợt đấu thầu TPCP và TPCP bảo lãnh, huy động thành công 197.122 tỷ đồng. Trong đó, Kho bạc Nhà nước huy động 203.222 tỷ đồng, Ngân hàng Chính sách Xã hội huy động 17.900 tỷ đồng. TPCP phát hành trong năm 2022 có kỳ hạn từ 3 đến 30 năm, kỳ hạn phát hành bình quân đạt 12,12 năm. Trong khi đó, lãi suất phát hành TPCP có xu hướng tăng trên hầu hết các kỳ hạn, với mức lãi suất bình quân là 3,30%/năm. Trên thị trường thứ cấp, tính đến 20/12/2022, quy mô niêm yết TPCP tại HNX đạt 1.680.473 nghìn tỷ đồng, tăng 11,2% so với năm 2021, tương đương 20,8% GDP năm 2021. Giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 7.781 tỷ đồng/phiên, giảm 30,77% so với năm 2021. Giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài đạt 28.845 tỷ đồng, chiếm 1,54% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường.

Trong khi đó, quy mô niêm yết TPDN tại ngày 30/11/2022 là 58 mã trái phiếu với khối lượng niêm yết 539,56 triệu trái phiếu, giá trị niêm yết đạt 56,38 nghìn tỷ đồng. Trong năm 2022, khối lượng giao dịch TPDN đạt 841.132.881 trái phiếu, giá trị giao dịch đạt 86,3 nghìn tỷ đồng; bình quân, giá trị giao dịch đạt 380,18 tỷ đồng/phiên, tăng gấp hơn 10 lần cùng kỳ năm trước.