Rác thải nhựa trên toàn cầu sẽ tăng gấp 3 lần trong vòng 4 thập kỷ
Rác thải nhựa tại New York, Mỹ.

Theo báo cáo của OECD, lượng sản phẩm nhựa được sản xuất dựa vào nguyên liệu hóa thạch hàng năm trên thế giới dự kiến sẽ vượt 1,2 tỷ tấn vào năm 2060 và rác thải sẽ vượt mức 1 tỷ tấn. Ngay cả khi hành động tích cực để giảm nhu cầu đối với sản phẩm nhựa và cải thiện hiệu quả sử dụng, sản xuất đồ nhựa cũng sẽ tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy 40 năm. Tuy nhiên, OECD cho rằng các chính sách phối hợp toàn cầu có thể giúp tăng mạnh tỷ lệ rác thải nhựa có thể tái chế trong tương lai từ 12% lên 40%.

Ô nhiễm rác thải nhựa đang ngày càng báo động

Trong năm 2021, thế giới đã sử dụng 460 triệu tấn nhựa, gần gấp đôi so với con số ghi nhận năm 2000. Cùng với đó, lượng rác thải nhựa cũng đã tăng hơn gấp đôi, lên 353 triệu tấn.

Tuy nhiên, lượng rác thải nhựa được tái chế chỉ đạt 9%, 19% được tiêu hủy và gần 50% được chôn lấp tại các hố rác đủ tiêu chuẩn. Vẫn còn 22% lượng rác thải nhựa được xử lý tại những bãi rác không đúng quy định, đốt cháy tại các bãi rác lộ thiên hoặc rò rỉ ra môi trường.

Đại dịch Covid-19 đã chứng kiến việc sử dụng sản phẩm nhựa trong năm 2020 giảm 2,2% so năm trước đó. Tuy nhiên, việc sử dụng các sản phẩm nhựa dùng 1 lần lại tăng lên và việc sử dụng đồ nhựa nói chung dự kiến cũng sẽ tăng trở lại khi nền kinh tế phục hồi sau đại dịch.

Mức độ ô nhiễm rác thải nhựa đang ngày càng báo động trên thế giới. Thâm nhập đến cả những nơi hoang sơ và hẻo lánh nhất trên hành tinh, những hạt vi nhựa đã được phát hiện trong bụng cá ở nơi sâu nhất của đại dương, hoặc mắc kẹt bên trong những tảng băng ở Bắc Cực. Các mẩu nhựa được cho là nguyên nhân khiến hơn 1 triệu con chim biển và hơn 100.000 động vật có vú dưới biển chết mỗi năm.

Thách thức lớn về môi trường của thế kỷ 21

Người đứng đầu OECD, ông Mathias Cormann nhấn mạnh: "Ô nhiễm nhựa là một trong những thách thức lớn về môi trường của thế kỷ 21, gây tác hại trên diện rộng đối với các hệ sinh thái và sức khỏe con người".

Từ những năm 1950, khoảng 8,3 tỷ tấn nhựa đã được sản xuất, trong đó hơn 60% đã được chôn lấp, được đốt, hoặc đổ xuống sông và biển. Khoảng 460 triệu tấn nhựa được sử dụng trong năm 2019, gấp đôi so với 20 năm trước đó. Lượng rác thải nhựa cũng tăng gần gấp đôi, vượt 350 triệu tấn, trong đó chỉ gần 10% được tái chế.

OECD đã đề xuất một loạt biện pháp giúp giải quyết vấn đề trong đó có phát triển thị trường nhựa tái chế vốn chỉ chiếm 6% hiện nay vì phần lớn các sản phẩm từ nhựa tái chế thường có giá thành cao hơn.

Trong khi đó, các công nghệ mới liên quan việc giảm ô nhiễm môi trường của nhựa cũng chỉ chiếm 1,2% tất cả những công nghệ liên quan đến nhựa.

OECD kêu gọi thiết lập những chính sách hạn chế việc sử dụng nhựa nói chung, đồng thời đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng quản lý rác thải cơ bản, trong đó cần đầu tư 25 tỷ euro mỗi năm vào những nỗ lực ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình.

Theo OECD, cùng với tăng trưởng kinh tế và sự gia tăng dân số, sản xuất đồ nhựa sẽ tăng. Tuy nhiên, các chính sách xử lý rác thải có thể tạo sự khác biệt lớn.

Hiện nay gần 100 triệu tấn rác thải nhựa chưa được quản lý hoặc được cho phép thải ra môi trường. Con số này dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2060. Báo cáo kết luận: "Các nỗ lực phối hợp và tham vọng trên toàn cầu có thể loại bỏ hầu hết ô nhiễm nhựa vào năm 2060".

Đầu năm nay, Liên Hợp quốc đã khởi động một tiến trình phát triển một hiệp ước mang tính ràng buộc quốc tế nhằm hạn chế ô nhiễm nhựa.

Theo OECD, cùng với tăng trưởng kinh tế và sự gia tăng dân số, sản xuất đồ nhựa sẽ tăng. Tuy nhiên, các chính sách xử lý rác thải có thể tạo sự khác biệt lớn. Hiện nay gần 100 triệu tấn rác thải nhựa chưa được quản lý hoặc được cho phép thải ra môi trường. Con số này dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2060.