Sớm sửa luật để khơi thông nguồn lực nhà nước tại doanh nghiệp

Cần trao quyền nhiều hơn cho doanh nghiệp để chủ động, đổi mới, sáng tạo và phát triển. Ảnh: TL

Sửa đổi căn bản Luật số 69

Báo cáo tại tọa đàm, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) Bùi Tuấn Minh cho biết, Luật số 69 được ban hành đã tạo hành lang pháp lý cho việc đầu tư vốn nhà nước vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp; cơ chế, chính sách quản lý đã được hoàn thiện phù hợp với yêu cầu đổi mới, hội nhập, tạo môi trường pháp lý đầy đủ, đồng bộ, ổn định hơn cho hoạt động quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại cơ quan nhà nước và doanh nghiệp; cơ chế, chính sách đã tôn trọng và nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp cùng việc tăng cường sự kiểm tra, giám sát của nhà nước.

Tuy nhiên, qua tổng kết sau hơn 9 năm thực hiện Luật cho thấy, cần thiết phải nghiên cứu sửa đổi Luật này cho phù hợp với các chủ trương mới của Đảng, Nhà nước về quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp, kịp thời khắc phục một số hạn chế, bất cập trong quá trình triển khai.

Theo đó, Bộ Tài chính dự kiến đề xuất sửa đổi căn bản các nội dung của Luật số 69 thể hiện ở 6 nhóm chính sách mới.

Trong đó, có các chính sách về quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp, xác định rõ nguyên tắc quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp đảm bảo nguyên tắc “lợi ích thì hài hòa, rủi ro thì chia sẻ”, bảo toàn, hiệu quả, công bằng, thị trường, linh hoạt và công khai, minh bạch. Tăng cường phân công, phân cấp ủy quyền cho hội đồng thành viên, hội đồng quản trị doanh nghiệp gắn với trách nhiệm giải trình của người đứng đầu, của lãnh đạo doanh nghiệp; trách nhiệm giám sát, kiểm tra của cơ quan, người đại diện chủ sở hữu vốn. Vốn nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp phải được quản lý thống nhất, không phân biệt cấp quyết định thành lập.

Liên quan đến đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp, dự kiến sẽ quy định rõ vốn nhà nước sau khi đã đầu tư vào doanh nghiệp để thực hiện nghĩa vụ góp vốn chủ sở hữu nhà nước được xác định là tài sản/vốn của pháp nhân doanh nghiệp theo quy định của Bộ luật Dân sự, bảo đảm nguyên tắc bình đẳng, tự chủ trong hoạt động của pháp nhân là doanh nghiệp. Nhà nước thực hiện quản lý doanh nghiệp theo pháp nhân doanh nghiệp đầu tư vốn, không quản lý doanh nghiệp theo từng tài sản mà chủ sở hữu góp vốn điều lệ (đã chuyển quyền sở hữu cho doanh nghiệp).

Ở chính sách về sắp xếp, cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Tài chính dự kiến đề xuất hướng dẫn cụ thể các nguyên tắc về sắp xếp, cơ cấu lại vốn nhà nước đã đầu tư tại doanh nghiệp (các quy định tại nghị định đã được thực hiện ổn định thời gian qua) và quy định rõ hình thức chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước giữa các cơ quan đại diện chủ sở hữu. Trong đó, quá trình sắp xếp, cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp là quá trình thực hiện thường xuyên, liên tục.

Cần cách hiểu thống nhất trong thực hiện

Ảnh minh họa

Trao đổi tại cuộc tọa đàm, nhiều ý kiến đánh giá cao sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tiếp thu nghiêm túc của cơ quan soạn thảo và tinh thần đổi mới, cải cách được thể hiện trong những nội dung chính sách. Các đại biểu đều nhất trí cho rằng cần sớm trình Quốc hội xem xét sửa đổi Luật.

Theo Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, Luật số 69 còn có những điểm chưa rõ ràng như chưa phân định, tách bạch rõ chức năng quản lý nhà nước với chức năng chủ sở hữu tài sản, vốn của Nhà nước và chức năng quản trị kinh doanh của doanh nghiệp; chưa phân tách được vốn của Nhà nước với vốn doanh nghiệp, quyền của đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước với quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp…

Điều này khiến cho các tập đoàn, DNNN gặp nhiều khó khăn trong hoạt động. Mặt khác, tư duy quản lý phải bảo toàn vốn tạo ra nhiều tâm lý chần chừ trong kinh doanh, bỏ lỡ nhiều cơ hội. Nêu rõ, dự án Luật có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế, Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn kỳ vọng việc sửa đổi Luật sẽ khơi thông, khai thác hiệu quả nguồn lực Nhà nước rất lớn nằm tại các doanh nghiệp.

Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Hà Minh Hải cho rằng phạm vi điều chỉnh cần rà soát để bảo đảm tránh chồng chéo với các luật khác; cần làm rõ các nội hàm các khái niệm để có cách hiểu thống nhất trong triển khai thực hiện và trong thanh tra, kiểm tra; cần quy định rõ nguyên tắc thị trường và doanh nghiệp chịu trách nhiệm toàn diện về hoạt động sản xuất kinh doanh của mình; cần trao quyền nhiều hơn cho doanh nghiệp để chủ động, đổi mới, sáng tạo và phát triển, hướng đến mục tiêu cuối cùng là bảo toàn và phát triển vốn.