Chính sách tài khóa nới lỏng là trụ cột thúc đẩy phục hồi kinh tế

Điều hành ngân sách chặt chẽ, linh hoạt, tiết kiệm

Trên thực tế, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt hoạt động của nền kinh tế - xã hội, tạo sức ép rất lớn đến cân đối thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN). Thu NSNN giảm do kinh tế khó khăn và thực hiện các chính sách ưu đãi miễn, giảm; trong khi nhu cầu tăng chi lớn. Trong bối cảnh đó, Bộ Tài chính đã chủ động đề xuất các giải pháp điều hành NSNN chặt chẽ, linh hoạt, tiết kiệm, tập trung nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19 và hỗ trợ kịp thời cho doanh nghiệp, người dân.

Nguồn: Nghị quyết số 34/2021/QH15 Đồ họa: Hồng Vân

Về thu NSNN, Bộ Tài chính đã chỉ đạo quyết liệt quản lý thu, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, phấn đấu tăng thu ở những địa bàn, lĩnh vực có điều kiện, quyết liệt xử lý thu hồi nợ đọng thuế. Nhờ đà tăng trưởng của nền kinh tế từ những tháng cuối năm 2020, một số ngành, lĩnh vực được hưởng lợi từ chính sách nới lỏng về tài khóa, tiền tệ như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản... tạo thêm nguồn thu cho NSNN. Thu NSNN đạt mức cao hơn so với đánh giá báo cáo Quốc hội khóa XV kỳ họp thứ 2 (tháng 10, 11/2021), với tổng số thu NSNN năm 2021 đạt 1.563,3 nghìn tỷ đồng, vượt 16,4% (219,9 nghìn tỷ đồng) so dự toán, tăng 3,7% so với thực hiện năm 2020.

Về chi NSNN, để chủ động ưu tiên cân đối nguồn cho phòng chống dịch và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, trình Quốc hội yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương thực hiện cắt giảm, tiết kiệm triệt để nhiều khoản chi, trong đó có chi thường xuyên; thu hồi các khoản chi thường xuyên chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai để bổ sung dự phòng ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, tập trung kinh phí cho phòng, chống dịch Covid-19.

Cùng với đó, các địa phương chủ động sử dụng nguồn dự phòng, dự trữ và nguồn lực hợp pháp khác (gồm tiền lương còn dư) để chi phòng, chống dịch Covid-19.

Tài khóa nới lỏng quyết định kết quả phục hồi kinh tế

Theo chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, chính sách tài khóa nới lỏng mạnh mẽ trong năm 2022 sẽ là trụ cột thúc đẩy phục hồi kinh tế - xã hội. Chính sách tài khóa phải phối hợp đồng bộ với chính sách tiền tệ, tuy nhiên chính sách tài khóa cũng sẽ phải nới lỏng song song với chính sách tài khóa nhưng mức độ và thời điểm thời gian sẽ linh hoạt, bám sát hơn vào mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát khoảng 4-5% và lạm phát cơ bản khoảng 2%.

Theo đó, tổng phương tiện thanh toán năm 2022 cần tăng khoảng 10%, còn tổng tín dụng cho nền kinh tế tăng 12-15% mới đáp ứng được nhu cầu vốn của doanh nghiệp và người dân. Một mặt khác, chính sách tín dụng cần tiếp tục hỗ trợ tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn tín dụng thông qua kéo dài và bổ sung chính sách gia hạn nợ cũng như không chuyển nhóm nợ đã áp dụng từ đầu năm 2020 đến nay.

Cũng theo chuyên gia Vũ Đình Ánh, cần hoàn thiện và khuyến khích chính sách tín dụng tiêu dùng nhằm cải thiện sức mua trong nước, đồng thời hướng dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, thắt chặt dòng vốn tín dụng đổ vào các lĩnh vực rủi ro. Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ cần sớm hoàn thiện để các tổ chức tín dụng tham gia sâu và có hiệu quả hơn vào thị trường mua bán nợ, thị trường bất động sản đồng thời góp phần giảm thiểu rủi ro hệ thống.

Nhiều chuyên gia kinh tế đồng tình cho rằng, nới lỏng chính sách tài khóa sẽ quyết định kết quả chương trình phục hồi kinh tế - xã hội năm 2022 và cả một số năm tiếp theo. Mức độ nới lỏng và thời gian nới lỏng phụ thuộc vào khả năng điều hành và phối hợp chính sách nhằm đạt cả hai mục tiêu: phục hồi tăng trưởng kinh tế và giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô ngay cả trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, trình Quốc hội thông qua dự toán NSNN năm 2022 cùng với nhiều giải pháp cụ thể để thực hiện. Tuy nhiên, trước yêu cầu nhanh chóng tận dụng cơ hội phục hồi và phát triển kinh tế, Bộ Tài chính đang cùng với các bộ, ngành nghiên cứu ban hành các giải pháp về tài khóa nới lỏng trong thời gian tới.