Giúp doanh nghiệp huy động vốn hiệu quả trong bối cảnh mới

Nguồn huy động vốn ngày càng khó

Để huy động vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp (DN) thường nhắm đến 3 kênh gồm: tín dụng, trái phiếu và thị trường chứng khoán (TTCK). Thực tế diễn biến nền kinh tế từ đầu năm đến nay cho thấy, việc huy động vốn từ các kênh này đang trở nên khó khăn hơn hẳn.

TS Đinh Thế Hiển khuyến nghị giải pháp huy động vốn hiệu quả. Ảnh: Việt Dũng

Cụ thể, tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm đã tăng mạnh gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Trong khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phát đi thông điệp giữ nguyên chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng 14% đã đề ra và sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến của lạm phát để có chính sách điều hành tiền tệ linh hoạt. Vốn tín dụng theo đó được dự báo sẽ eo hẹp những tháng cuối năm, đặc biệt là vốn cho các khu vực phát triển dự án bất động sản (BĐS) thuộc lĩnh vực NHNN chủ trương kiểm soát chặt để hạn chế rủi ro.

Còn thị trường trái phiếu DN cũng ghi nhận sự suy giảm so với cùng kỳ năm trước, do những chính sách “nắn chỉnh” thị trường theo định hướng đi vào ổn định, để phát triển bền vững và bảo vệ quyền lợi cho các nhà đầu tư sau một giai đoạn tăng trưởng quá nóng 2019-2021.

Hiện tại, thị trường này đang trong giai đoạn chờ đợi những chính sách mới, đặc biệt là nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định 153/2020 khiến nhiều DN khó có thể lên định hướng huy động vốn cho hoạt động đầu tư, phát triển năm 2022 và xa hơn.

Trong khi đó, TTCK tuy đã được đánh giá về mức rẻ sau quý II/2022 với chỉ số VN-Index trượt dài và điều chỉnh bốc hơi hơn 20% so với đỉnh, loanh quanh dưới ngưỡng 1.200 điểm, cộng với thanh khoản thấp, bình quân chỉ dưới 10.000 tỷ đồng giá trị giao dịch/phiên. Dù chỉ mới khởi sắc gần đây nhưng TTCK đang được đánh giá chưa có đà tăng trưởng kéo dài.

Tại diễn đàn ‘‘Chiến lược huy động vốn của doanh nghiệp trong hoàn cảnh mới’’ vừa diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh, TS. Đinh Thế Hiển – Chuyên gia tài chính cho biết, khá nhiều DN mà ông tiếp xúc thời gian gần đây đều chia sẻ về thực tế khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Giải pháp huy động vốn bền vững

Từ thực tế nêu trên, TS. Đinh Thế Hiển cho rằng cần có giải pháp huy động vốn bền vững. Theo ông Hiển, cơ chế huy động vốn của DN BĐS đang rất thuận lợi hơn các ngành khác. Bởi vốn tín dụng vào BĐS tuy chỉ chiếm 10% tổng nợ NHTM, nhưng chu kỳ thu hồi bình quân 10 năm, cao gấp 4 lần các ngành sản xuất kinh doanh nên thực chất có tác động gấp 3 - 4 lần so với các ngành khác cùng khoản vay (giai đoạn 2015-2021).

TS. Cấn Văn Lực: Doanh nghiệp cần đa dạng các kênh huy động vốn. Ảnh Việt Dũng

Các giải pháp vốn bền vững cho ngành BĐS gồm: Giảm nhu cầu vốn tín dụng NHTM bằng cách cho vay theo tỷ lệ giảm dần các phân khúc không ưu tiên; tăng vốn cổ phần để tăng nguồn lực (công ty BĐS là ngành tài chính đầu tư cần có thực lực tài chính bằng vốn chủ sở hữu. Việc phát hành trái phiếu sẽ tăng áp lực trả nợ); hợp tác với định chế tài chính để phát triển dự án.

Đối với lĩnh vực sản xuất kinh doanh, giải pháp vốn bền vững gồm: kiểm tra lại các nguồn vốn khi DN gặp khó; xây dựng chuỗi cung ứng giá trị; hướng đến mô hình giúp huy động vốn thuận lợi (công ty đại chúng). Bên cạnh đó, việc chuẩn hóa hoạt động kinh doanh và minh bạch tài chính cũng sẽ tiếp cận được vốn lãi suất tốt (6 - 7%) từ các ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.

Về giải pháp vốn với các DN vừa và nhỏ (SMEs), việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng là khó và cũng không thể phát hành trái phiếu, nên giải pháp vốn hiệu quả là dựa vào mô hình tổ chức và lợi thế sản xuất, từ đó tiến hành xây dựng chiến lược trong các giai đoạn phát triển cụ thể, có phân kỳ đầu tư hợp lý. Ngoài ra là liên kết, hợp tác; hoặc chọn mô hình công ty cổ phần và thuê tư vấn chuyên nghiệp để mời gọi đối tác đầu tư tài chính.

‘‘Quỹ đầu tư kết nối cộng đồng và các mô hình fintech gọi vốn, cho vay ngang hàng (P2P) là những nguồn tài chính phù hợp với các DN SMEs quản trị minh bạch” – TS. Đinh Thế Hiển nói.

Trong khi đó, theo khuyến nghị của TS. Cấn Văn Lực – Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính – Tiền tệ Quốc gia, để phát triển vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, DN cần đa dạng hóa các kênh huy động vốn, chú trọng các kênh quỹ đầu tư, cho thuê tài chính; khi huy động vốn nên gắn với mục đích cụ thể, phù hợp với mục tiêu bản thân DN và hiệu quả vốn phát hành. Đặc biệt, DN cần hướng tới sự minh bạch và chuyên nghiệp, quan tâm quản lý rủi ro tài chính bao gồm lãi suất, tỷ giá…