Đây là lần đầu tiên diễn đàn này được tổ chức theo sự tham mưu, đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, với sự tham dự của khoảng 500 đại biểu đại diện cho công nhân, người lao động cả nước.

"Cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề đặc biệt"

Phát biểu tại diễn đàn, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Nguyễn Đình Khang nêu rõ đây là dịp để đoàn viên công đoàn, người lao động cả nước bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, đề xuất, kiến nghị với Quốc hội, lãnh đạo Quốc hội về chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động và hoạt động công đoàn.

Diễn đàn cũng là kênh thông tin quan trọng để Quốc hội, các đại biểu Quốc hội làm tốt hơn nhiệm vụ lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động góp phần xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh.

Người lao động mong sớm được giải quyết khó khăn về nhà ở
Toàn cảnh Diễn đàn Người Lao động năm 2023.

Tổng LĐLĐ Việt Nam đã ghi nhận có 1.589 kiến nghị của đoàn viên, người lao động được tổng hợp từ báo cáo của 79 LĐLĐ tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành Trung ương, Công đoàn Tổng Công ty trực thuộc và hơn 3.000 ý kiến từ các cơ quan báo chí, các nền tảng mạng xã hội của các cấp công đoàn. Từ những ý kiến này, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã tổng hợp thành 45 vấn đề lớn để gửi tới Quốc hội, Chính phủ và cơ quan có thẩm quyền.

“Nhiều vấn đề rất được đoàn viên, người lao động quan tâm như nhà ở; bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, việc rút bảo hiểm một lần; các giải pháp đảm bảo việc làm, nâng cao thu nhập, tăng lương tối thiểu, lương cho đối tượng cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang… Đặc biệt, nhiều ý kiến phản ánh những vấn đề xã hội nhức nhối của công nhân như tình trạng nợ đọng, trốn đóng bảo hiểm xã hội; những khó khăn trong khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe, tinh thần của công nhân; khó khăn trong chăm sóc, bảo vệ trẻ em là con công nhân…” - Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, diễn đàn được tổ chức theo sáng kiến của Tổng LĐLĐ Việt Nam hôm nay có ý nghĩa đặc biệt khi diễn ra đúng vào ngày cách đây 94 năm tổ chức Công đoàn Việt Nam được thành lập. Điều đặc biệt nữa là diễn đàn được tổ chức tại phòng họp Diên Hồng, nơi thường xuyên tổ chức các kỳ họp Quốc hội thường kỳ, nơi đưa ra các quyết sách về công tác lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng. 500 đại biểu dự diễn đàn hôm nay tương đương với 500 đại biểu Quốc hội thường họp tại căn phòng này.

Nêu rõ công nhân, người lao động là đối tượng điều chỉnh của hầu hết các chính sách pháp luật mà Quốc hội ban hành, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết ông coi đây là “cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề đặc biệt” để gặp gỡ, trao đổi, lắng nghe các ý kiến của công nhân, người lao động, đại diện cho hàng chục triệu người lao động trên khắp cả nước, để từ đó ngày càng hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Người lao động mong sớm được giải quyết khó khăn về nhà ở

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại diễn đàn

Người lao động khó tiếp cận nguồn vốn cho nhà ở xã hội

Theo ông Nguyễn Việt Anh - đoàn viên Tổng Công ty CP Bưu chính Viettel, cách đây mấy chục năm, khi đất nước còn rất nghèo, nhưng gần như nơi nào có nhà máy, xí nghiệp đông công nhân thì nơi đó đều có khu tập thể, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa. Đến nay, đất nước đã phát triển hơn nhưng rất nhiều khu công nghiệp có hàng trăm nghìn công nhân nhưng nhà chung cư chưa đáp ứng được nhu cầu của người lao động, ảnh hưởng đến cuộc sống của họ. Công nhân đành phải thuê nhà dân, do tiền ít nên thuê nhà chật hẹp, không đảm bảo an toàn.

Tại diễn đàn, vấn đề đầu tiên được nhiều người lao động nêu ý kiến là về nhà ở. Theo chị Đào Thị Loan (Công ty TNHH Công nghiệp Hài Mỹ, tỉnh Bình Dương), công nhân từ miền Bắc, miền Trung và cả miền Tây lên Bình Dương và các tỉnh, thành phố làm việc, hầu hết phải thuê nhà trọ. Nhà thuê thường diện tích chật hẹp, ẩm thấp, tạm bợ, khó khăn trong sinh hoạt. Bày tỏ vui mừng khi Chính phủ có đề án xây 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân và người người có thu nhập thấp, song chị lo lắng vì theo báo chí phản ánh, các doanh nghiệp chưa mặn mà với việc xây dựng nhà ở xã hội. Do đó, chị mong muốn Quốc hội sớm sửa luật để các doanh nghiệp và Tổng LĐLĐ Việt Nam có điều kiện thuận lợi, triển khai các dự án nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp.

Cũng về vấn đề nhà ở, ông Nguyễn Minh Sơn - Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty TNHH SWCC SHOWA Việt Nam (LĐLĐ TP Hà Nội) cho biết, người lao động rất trông đợi vào gói hỗ trợ lãi suất tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho nhà ở xã hội. Tuy nhiên, mức lãi suất 8,2%/năm vẫn là rất cao, quá sức với người có thu nhập thấp; thời gian ưu đãi của gói tín dụng đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn. Thực tế gần như công nhân lao động chưa tiếp cận được nguồn vốn này. Do đó, ông đề nghị Quốc hội giám sát và yêu cầu Chính phủ có giải pháp về vấn đề này để giúp người lao động tiếp cận được nguồn vốn.

Về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho hay một trong những nội dung quan trọng được quy định trong dự thảo Luật Nhà ở đang trình Quốc hội là những ưu đãi, hỗ trợ đầu tư để đẩy mạnh nhà ở xã hội và lưu trú cho công nhân.

Dự thảo luật đã đề ra nhiều chính sách hỗ trợ, như: Dành quỹ đất phù hợp để phát triển nhà ở xã hội. Đây trách nhiệm của chính quuyền địa phương, cần bố trí quỹ đất phù hợp cho công nhân thu nhập thấp); có chính sách ưu đãi (miễn giảm tiền sử dụng đất, thuê đất để chủ đầu tư tiếp cận đất đai phát triển nhà ở xã hội; chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng) để nhiều chủ đầu tư quan tâm… Người lao động cũng được hưởng các gói hỗ trợ về lãi suất để tiếp cận được nhà ở xã hội. Đối với nhà lưu trú cho công nhân, đây được cọi là thiết chế quan trọng của khu công nghiệp.

Hiện Ủy ban Pháp luật Quốc hội đang phối hợp với Bộ Xây dựng tiếp thu các ý kiến đại biểu quốc hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, các doanh nghiệp… để hoàn thiện cơ chế, chính sách, sau đó sẽ trình Quốc hội hội thông qua luật này ở kỳ họp thứ 6.

Làm rõ thêm một số vấn đề, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết Luật Nhà ở không chỉ thực hiện chủ trương người lao động sở hữu nhà ở, mà nội dung quan trọng là đảm bảo cho người lao động có chỗ ở. Do đó, Luật cần quan tâm cả các hình thức: nhà để sở hữu, nhà cho thuê (nhà lưu trú cho công nhân), nhà thuê mua (mua trả góp). Như vậy, vừa giải quyết được vấn đề sở hữu nhà, vừa giải quyết được về chỗ ở. Hiện Chính phủ đang trình dự thảo theo hướng Tổng LĐLĐ có thể là chủ thể xây dựng nhà ở xã hội. Điều này còn liên quan đến nhiều luật, nên còn các ý kiến khác nhau cần phải được nghiên cứu, làm rõ thêm trong kỳ họp Quốc hội sắp tới.