Để tăng cường hoạt động giám sát trên thị trường, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, HNX đã ban hành Quy chế Tổ chức và quản lý thị trường UPCoM mới.
Với Quy chế mới này, các biện pháp quản lý, giám sát đối với công ty đăng ký giao dịch được nâng từ 2 mức độ gồm tạm ngừng giao dịch và hạn chế giao dịch lên thành 4 mức độ: Nhắc nhở, tạm dừng, hạn chế và đình chỉ giao dịch.
Quy mô UPCoM lớn mạnh
Quyết định 51/2014/QĐ-TTg và Thông tư 115/2016/TT-BTC với chủ trương gắn đấu giá cổ phần hóa với đăng ký giao dịch đã tạo “cú hích” cho thị trường UPCoM, hỗ trợ mạnh mẽ cho sự tăng trưởng về quy mô. Trong vòng chưa đầy 2 năm (từ tháng 12/2015 đến tháng 6/2017), số lượng doanh nghiệp đã tăng hơn 2,2 lần, từ 256 doanh nghiệp lên 571 doanh nghiệp. Vốn hóa thị trường đạt 440 nghìn tỷ đồng, gấp 2,4 lần so với thị trường niêm yết. Thanh khoản của thị trường đã cải thiện rất nhiều, hiện đạt mức 200 tỷ đồng/phiên.
Các doanh nghiệp trên UPCoM có quy mô vốn trải rộng từ vài chục tỷ đồng đến hàng nghìn tỷ đồng, trong đó có thể kể đến như Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam – CTCP, Công ty cổ phần Nhiệt điện Hải Phòng, Tổng công ty Thép Việt Nam – CTCP... Cùng với đó, các ngành nghề của doanh nghiệp trên UPCoM cũng phong phú, bao phủ rộng khắp các lĩnh vực từ sản xuất, kinh doanh đến thương mại, dịch vụ. Bên cạnh đó, chất lượng doanh nghiệp trên UPCoM cũng đủ loại từ rất hiệu quả, lãi cao cho đến các doanh nghiệp thua lỗ nặng nề. Những điều này đã tạo nên sự khác biệt, tính đa dạng của thị trường UPCoM.
Tuy nhiên, theo đại diện của HNX, đi cùng với sự tăng trưởng về quy mô, sự đa dạng ngành nghề là sự gia tăng về mức độ phức tạp trong quản lý, giám sát thị trường. Do vậy, để nâng cao tính minh bạch, tăng cường hoạt động giám sát trên thị trường, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, HNX đã ban hành Quy chế Tổ chức và quản lý thị trường UPCoM mới.
Cùng với Quy chế mới, vừa qua, để tăng cường quản lý, giám sát, cũng như hỗ trợ cho nhà đầu tư tham gia thị trường UPCoM, HNX cũng đã triển khai phân bảng UPCoM theo quy mô vốn và ra mắt chỉ số UPCoM theo quy mô vốn; đồng thời cũng đã ban hành Bộ nguyên tắc cảnh báo nhà đầu tư. Đây là những giải pháp tạo kỳ vọng cho thị trường UPCoM phát triển, tăng thanh khoản và tính minh bạch.
Tăng mức độ giám sát lên gấp đôi
Với Quy chế Tổ chức và quản lý thị trường UPCoM mới, các biện pháp quản lý, giám sát đối với công ty đăng ký giao dịch được nâng từ 2 mức độ (tạm ngừng và hạn chế giao dịch) lên thành 4 mức độ gồm: Nhắc nhở vi phạm trên toàn thị trường, tạm dừng giao dịch, hạn chế giao dịch và đình chỉ giao dịch.
Cụ thể hơn, HNX sẽ nhắc nhở vi phạm trên toàn thị trường được áp dụng đối với các công ty đăng ký giao dịch chậm công bố thông tin quá 30 ngày đối với báo cáo tài chính (BCTC) năm đã kiểm toán hoặc BCTC bán niên đã soát xét.
Cũng theo Quy chế mới, cổ phiếu sẽ bị tạm dừng giao dịch (tối đa 5 phiên) khi rơi vào một trong các trường hợp: Giá, khối lượng giao dịch chứng khoán có biến động bất thường; chậm công bố thông tin quá 45 ngày đối với BCTC năm; không công bố thông tin về họp đại hội cổ đông thường niên trong thời gian 6 tháng kể từ ngày kết thúc năm tài chính; không công bố thông tin bất thường đối với các thông tin trọng yếu có liên quan đến tình hình hoạt động của doanh nghiệp.
Ở một cấp độ cao hơn, các doanh nghiệp khi rơi vào các trường hợp như: Âm vốn chủ sở hữu; ngừng hoặc bị ngừng các hoạt động sản xuất, kinh doanh chính từ 1 năm trở lên; có ý kiến kiểm toán trái ngược hoặc từ chối đưa ra ý kiến đối với BCTC năm gần nhất; có chứng khoán bị hủy bỏ niêm yết và chưa khắc phục nguyên nhân dẫn đến tình trạng chứng khoán bị hủy bỏ niêm yết; sẽ bị hạn chế giao dịch.
Chưa dừng ở đó, cổ phiếu trên UPCoM sẽ bị đình chỉ giao dịch nếu rơi vào một trong các trường hợp: Không xác định được trụ sở chính theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Giấy phép hoạt động trong lĩnh vực chuyên ngành; Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch chứng khoán phát hiện hành vi giả mạo hồ sơ đăng ký giao dịch hoặc hồ sơ đăng ký giao dịch chứa đựng những thông tin sai lệch nghiêm trọng ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư; vi phạm nghiêm trọng quy định về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán. Đây là một biện pháp rất mạnh trên thị trường UPCoM nhằm bảo vệ nhà đầu tư, hỗ trợ thị trường phát triển minh bạch hơn.
Bên cạnh đó, Quy chế cũng bổ sung các điều khoản quy định về về giới hạn dao động giá để xử lý các trường hợp đặc biệt khi đưa chứng khoán vào đăng ký giao dịch như trường hợp sau khi tính toán, giá trần và giá sàn bằng giá tham chiếu, hay trường hợp giá tham chiếu rất nhỏ, bằng 100 đồng.
Ngoài ra, Quy chế mới còn bổ sung hồ sơ, thủ tục đăng ký giao dịch đối với trường hợp doanh nghiệp nhà nước thực hiện cổ phần hóa dưới hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng theo quy định của Thông tư 115/2016/TT-BTC.
Chu Thái
