Tại Điều 72 dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi quy định, người có thời gian đóng BHXH cao hơn 35 năm đối với lao động nam, 30 năm đối với lao động nữ thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.

Mức hưởng trợ cấp một lần cho mỗi năm đóng cao hơn được tính như sau: bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tính đến tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật. Nếu người lao động đủ tuổi về hưu và đủ điều kiện nhận lương hưu tối đa 75% mà vẫn tiếp tục đóng BHXH, thì mức trợ cấp cho mỗi năm đóng thừa bằng 2 lần bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Đề xuất tăng mức trợ cấp cho người thừa năm đóng bảo hiểm xã hội
Ảnh minh họa

Xung quanh vấn đề này, cơ quan soạn thảo dự án Luật BHXH sửa đổi và cơ quan thẩm tra dự án luật đã nhận được ý kiến của đại biểu Quốc hội, đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng mức trợ cấp BHXH một lần đối với người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ lương hưu 75% thì được tính bằng một lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho những năm đóng BHXH cao.

Đồng thời, cũng có ý kiến đề nghị để khuyến khích người lao động tham gia BHXH suốt vòng đời lao động (không hưởng BHXH một lần), thì ngoài mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu theo quy định còn được hưởng thêm các quyền lợi khác.

Ví dụ như: được tăng thêm số tiền được hưởng khoảng 5% - 7% so với mức hưởng theo quy định hiện nay; được hưởng chính sách chăm sóc y tế và các chính sách an sinh khác dành cho người lao động hoặc người thân của họ.

Về đề xuất này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, theo quy định hiện nay, chế độ hưu trí của nước ta đang được các tổ chức quốc tế đánh giá là tương đối hào phóng. Người lao động và người sử dụng lao động đang chỉ phải đóng có 22% mức lương vào Quỹ BHXH, trong khi đó mức hưởng tối thiểu là 33,75% đối với lao động nam và 45% đối với lao động nữ, mức trần tối đa đều là 75%.

Việc quy định về mức hưởng như dự thảo Luật BHXH sửa đổi là bảo đảm nguyên tắc đóng - hưởng và đã được tính toán đến sự an toàn của Quỹ BHXH. Nếu nâng mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu sẽ ảnh hưởng lớn tới việc cân đối Quỹ BHXH và cần phải được đánh giá tác động nếu như bổ sung quy định này.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật BHXH sửa đổi đã có những quy định khuyến khích người lao động tham gia BHXH suốt vòng đời lao động, khi không hưởng BHXH một lần.

Đó là, nếu người lao động lựa chọn bảo lưu, không nhận BHXH một lần thì khi đến tuổi nghỉ hưu, mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu (có tích lũy thời gian đóng BHXH không đủ 15 năm) sẽ được lựa chọn hưởng BHXH một lần.

Họ cũng có thể được hưởng các quyền lợi khác như, trợ cấp hằng tháng từ chính phần BHXH đã đóng trong thời gian từ sau khi đủ tuổi nghỉ hưu đến trước tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (dự kiến 75 tuổi nếu Luật BHXH sửa đổi được thông qua). Trong thời gian này thì được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế, nếu chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng...

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành , nếu người lao động muốn được hưởng lương hưu với tỷ lệ tối đa 75% thì ngoài đáp ứng đủ điều kiện hưởng lương hưu, cần bắt buộc phải đóng BHXH ít nhất 30 năm đối với nữ và 35 năm đối với nam.