Giá dầu vì sao tăng và có ý nghĩa thế nào với lãi suất, lạm phát?

Trước đây, OPEC+ đã tuyên bố cắt giảm sản lượng và sau đó không thực hiện đúng cam kết. Lần này, các thương nhân sẽ xem xét kỹ lưỡng để tìm bằng chứng về việc hạn ngạch đã bị phá vỡ. Ảnh: Reuters

Tại sao giá dầu tăng?

Lý do khiến giá dầu tăng hơn 7% vào đầu phiên giao dịch tại London là do các thành viên của nhóm OPEC+ đã đồng ý cắt giảm sản lượng bất ngờ vào cuối tuần qua. Động thái này, do Ả Rập Xê Út dẫn đầu, sẽ có hiệu lực vào tháng tới và sẽ làm giảm nguồn cung dầu thô hơn 1,1 triệu thùng mỗi ngày, tương đương 1% sản lượng toàn cầu.

Tất cả những yếu tố khác đều bình đẳng, việc hạn chế nguồn cung dầu dẫn đến giá của nhiên liệu này tăng lên và điều đó giải thích tại sao một thùng dầu thô Brent - đóng vai trò chính trong việc kiểm chuẩn giá dầu trên toàn thế giới - đạt gần 86 USD/thùng.

Một nhà máy lọc dầu ở Karbala, Iraq. Ảnh: AFP

Vì sao OPEC+ thực hiện bước này?

Đây có vẻ như là một động thái phủ đầu của liên minh các nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới trước khả năng suy thoái kinh tế và suy thoái kinh tế có thể xảy ra ở Mỹ vào cuối năm nay.

OPEC+ cho biết, quyết định của họ nhằm đảm bảo sự ổn định trên thị trường dầu mỏ, có nghĩa là đặt giá sàn dưới mức giá dầu khoảng 80 USD/thùng. Mặc dù vậy, việc cắt giảm sản lượng thể hiện một “canh bạc” khi đặt kỳ vọng vào nhu cầu mạnh mẽ hơn từ Trung Quốc - nơi nền kinh tế đang phục hồi sau thời kỳ phong tỏa nghiêm ngặt do Covid, sẽ bù đắp trước các tác động làm giảm nhu cầu ở các nước phương Tây.

Động thái này, như một số nhà phân tích cho biết, còn là một dấu hiệu cho thấy mối quan hệ giữa Washington và Riyadh đang nguội lạnh khi Ả Rập Xê Út tiếp tục tự nguyện cắt giảm sản lượng, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ chính quyền của Tổng thống Joe Biden.

Giá liệu có tiếp tục cao hơn?

Đây là câu hỏi trị giá 64 triệu USD. Trước đây, OPEC+ đã tuyên bố cắt giảm sản lượng và sau đó không thực hiện đúng cam kết. Lần này, các thương nhân sẽ xem xét kỹ lưỡng để tìm bằng chứng về việc phá vỡ hạn ngạch. Nhưng ngay cả khi không có gian lận, giá dầu hiện đang tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 1 năm nay sẽ chỉ kéo dài nếu nền kinh tế toàn cầu loại bỏ được các yếu tố tác động đến nguồn năng lượng đắt đỏ này. Nếu không, giá sẽ chịu áp lực giảm.

Ipek Ozkardeskaya, nhà phân tích cấp cao tại Swissquote Bank cho biết, giá dầu có thể đạt 100 USD/thùng “nhưng rất khó”, đồng thời cho biết thêm: “Nếu giá dầu tăng ảnh hưởng đến triển vọng nhu cầu toàn cầu vào thời điểm khá khó khăn đối với nền kinh tế thế giới (do tác động từ tình trạng sụp đổ của các ngân hàng lớn) và làm gia tăng thêm lo lắng về nguy cơ suy thoái kinh tế, có khả năng giá dầu sẽ nhanh chóng phục hồi”.

Giá xăng được quảng cáo tại một trạm Chevron ở Los Angeles, California, Mỹ. Ảnh: Reuters

Điều này có ý nghĩa gì đối với cuộc chiến chống lạm phát ở phương Tây?

Động thái bất ngờ của OPEC+ hiếm khi xảy ra vào thời điểm chưa khi nào tồi tệ hơn đối với Mỹ, Anh và EU – tất cả đều đang trong cuộc chiến căng thẳng để giảm áp lực lạm phát cao. Mặc dù các nền kinh tế phương Tây ít thâm dụng dầu hơn so với khi OPEC lần đầu tiên trở thành cái tên quen thuộc cách đây 50 năm, chi phí dầu thô vẫn còn quan trọng.

Giá dầu cao hơn làm cho việc sản xuất và vận chuyển trở nên đắt đỏ hơn, đồng thời làm giảm khả năng chi tiêu của người tiêu dùng. Các ngân hàng trung ương đã kỳ vọng lạm phát sẽ giảm mạnh trong năm nay, với lý do sẽ không lặp lại tình trạng tăng chi phí năng lượng như năm ngoái do cuộc xung đột giữa Nga vào Ukraine. Động thái của OPEC+ có nguy cơ khiến cuộc chiến giảm lạm phát kéo dài hơn.

Nó có ý nghĩa gì đối với lãi suất?

Về lý thuyết, các ngân hàng trung ương không nên phản ứng ngay lập tức với việc tăng giá dầu và sẽ chỉ làm như vậy nếu có tác động dây chuyền - các doanh nghiệp tăng giá hoặc trả thưởng hậu hĩnh hơn cho người lao động của họ.

Trên thực tế, giá dầu cao hơn vào thời điểm này gần như chắc chắn sẽ khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, Ngân hàng Trung ương Anh và Ngân hàng Trung ương châu Âu thận trọng hơn.

Nếu OPEC+ thành công trong việc đẩy giá dầu lên cao, thì kết quả sẽ là lãi suất sẽ duy trì ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn. Điều đó sẽ làm tăng nguy cơ suy thoái kinh tế.