Làm rõ những “căn bệnh trầm kha” gây lãng phí, thất thoát Tiết kiệm kinh phí, vốn nhà nước hơn 72.000 tỷ đồng Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí: Tiết kiệm cho ngân sách hàng nghìn tỷ đồng

Chiều 23/5, tiếp tục chương trình của Kỳ họp thứ 3, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trình bày trước Quốc hội Báo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK,CLP) năm 2021.

Tiết kiệm 1,51 nghìn tỷ đồng nhờ cơ chế khoán chi

Theo Bộ trưởng, Trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, kéo dài ở nhiều địa phương, Chính phủ kịp thời điều chỉnh về chính sách tài khóa nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, hộ gia đình và người dân. Năm 2021 đã thực hiện miễn, giảm, giãn ước khoảng 119,4 nghìn tỷ đồng tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất. Từ đó, góp phần từng bước khôi phục các hoạt động sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống cho người dân trong trạng thái bình thường mới.

Qua đó, kết quả thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt 1,568 triệu tỷ đồng, vượt 16,8% so với dự toán. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tăng cường thực hiện các giải pháp THTK,CLP; tổ chức điều hành dự toán NSNN chủ động, chặt chẽ, bảo đảm kỷ cương, kỷ luật tài chính, ngân sách; cải cách công tác kiểm soát chi NSNN; thực hiện cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2021. Tổng số chi NSNN năm 2021 ước đạt 1.854,9 nghìn tỷ đồng, bằng 110% dự toán.

Hoàn thành vượt mục tiêu tinh giản biên chế theo Nghị quyết 39
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày trước Quốc hội

Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương chủ động điều hành, tăng cường quản lý nợ Chính phủ, nợ Chính phủ bảo lãnh; giám sát chặt chẽ nợ chính quyền địa phương. Đến cuối năm 2021, dự kiến dư nợ công khoảng 43,1% GDP, nợ Chính phủ khoảng 39,1% GDP, dư nợ vay nước ngoài quốc gia khoảng 38,4%GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN khoảng 21,7%. Các chỉ tiêu an toàn nợ công đảm bảo nằm trong mức trần, ngưỡng nợ được Quốc hội cho phép.

Tiếp tục quán triệt thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp theo định hướng tại Nghị quyết số 19-NQ/TW về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, các bộ ngành, địa phương đã tiết kiệm kinh phí NSNN do thực hiện cơ chế khoán chi, giao quyền tự chủ cho cơ quan, tổ chức là 1,51 nghìn tỷ đồng, điển hình như: Bắc Giang 332 tỷ đồng, Lâm Đồng 162 tỷ đồng, Đà Nẵng 128 tỷ đồng, Quảng Ninh 119 tỷ đồng, Kiên Giang 64,7 tỷ đồng, Hải Dương 54,7 tỷ đồng, Tiền Giang 52,6 tỷ đồng,…

Về THTK,CLP trong đầu tư công, quản lý tài sản công, ngay từ đầu năm 2021, Chính phủ xác định đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản, chỉ thị, công điện để hướng dẫn, triển khai, đôn đốc, đẩy mạnh giản ngân vốn đầu tư công, bảo đảm đúng mục tiêu, định hướng đề ra.

Lũy kế giải ngân năm 2021 là khoảng 383 nghìn tỷ đồng, đạt 83,15% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Ước thanh toán từ đầu năm đến hết 31/01/2022 là 431 nghìn tỷ đồng, đạt 93,47% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Nhiều bộ, cơ quan, địa phương có kết quả giải ngân đạt trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao như: Ngân hàng Phát triển (100%), Bộ Tài chính (96,89), Tiền Giang (98,9%), Hưng Yên (98%), Hải Phòng (97%), Bình Thuận (96,7%)...

Thông qua công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành năm 2020, cơ quan thẩm tra quyết đã loại ra khỏi giá trị chủ đầu tư đề nghị quyết toán là 12,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 2,17% tổng giá trị chủ đầu tư đề nghị quyết toán.

Công tác sắp xếp trụ sở, nhà, đất công tiếp tục được các bộ, ngành, địa phương quan tâm thực hiện, bên cạnh việc tạo nguồn tài chính thông qua sắp xếp nhà, đất góp phần chỉnh trang đô thị, đưa nhà đất vào sản xuất kinh doanh đóng góp nguồn thu lâu dài cho NSNN.

Đến ngày 31/12/2021, đã phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với 29.625 cơ sở nhà, đất; thực hiện thu hồi 122 cơ sở nhà, đất khi thực hiện sắp xếp lại, chuyển giao về địa phương để quản lý, xử lý đối với 401 cơ sở nhà, đất.

Số đơn vị sự nghiệp công lập giảm 12,35%

Trong năm 2021, ngành Thanh tra cả nước đã triển khai 6.809 cuộc thanh tra hành chính và 177.245 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; phát hiện vi phạm về kinh tế 179 nghìn tỷ đồng, 9.258 ha đất; kiến nghị thu hồi về NSNN 17,8 nghìn tỷ đồng và thu hồi 811 ha đất.

Bên cạnh đó, đã tiến hành xử lý hành chính đối với 2.341 tập thể và 6.244 cá nhân; ban hành 132.319 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân, với số tiền 3.694 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý theo quy định 437 vụ, 259 đối tượng.

Trong lĩnh vực tài nguyên, các địa phương đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch, tiến độ sử dụng đất cấp huyện; thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất với diện tích hơn 20 nghìn hecta; khai hoang phục hóa, đưa vào sử dụng gần 11 nghìn hecta đất chưa sử dụng; đã thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi đất với diện tích 16 nghìn hecta, yêu cầu đưa vào sử dụng gần 53 nghìn hecta, chấm dứt chủ trương đầu tư 7,7 nghìn hecta.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án tổng thể của 40/41 tỉnh, thành phố và các tập đoàn, tổng công ty, sau khi rà soát, sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp theo Nghị định số 118/2014/NĐ-CP trên địa bàn cả nước: tổng số công ty nông, lâm nghiệp và chi nhánh sau rà soát là 246 công ty với diện tích giữ lại là 1.909.341 ha, tại 45 tỉnh, thành phố; diện tích dự kiến các công ty nông, lâm nghiệp dự kiến bàn giao về địa phương để quản lý, sử dụng là 467.672 ha. Công tác quản lý khoáng sản, bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng tiếp tục chuyển biến tích cực hơn.

Đặc biệt, trong lĩnh vực quản lý bộ máy, lao động, các địa phương đã cơ bản hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong cơ quan chuyên môn và tương đương. Số lượng đơn vị sự nghiệp công lập giảm được 12,35% so với năm 2015.

Đến hết năm 2021 biên chế công chức giảm 10,01%, biên chế sự nghiệp giảm 11,67%, số người hoạt động không chuyên trách, thôn, tổ dân phố giảm 46,64% so với năm 2015, hoàn thành vượt mục tiêu tinh giản biên chế 10% mà Bộ Chính trị đề ra tại Nghị quyết số 39-NQ/TW. Một số đơn vị đạt kết quả tốt, như: Bộ Tài chính, Long An, Kiên Giang, Vĩnh Phúc, An Giang…

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đánh giá còn một số tồn tại, hạn chế nhất định trong lĩnh vực THTK, CLP năm 2021 như một số bộ, ngành, địa phương chậm ban hành chương trình THTK, CLP năm 2021 và chậm báo cáo kết quả THTK, CLP năm 2021 so với thời hạn quy định. Việc ban hành văn bản quy định chi tiết có hiệu lực đồng thời với văn bản quy phạm pháp luật chưa được thực hiện triệt để; một số văn bản quy phạm pháp luật của bộ, ngành, địa phương khi ban hành còn chưa đúng về nội dung, thẩm quyền; tiến độ xử lý văn bản sau rà soát còn chậm...