Sáng 25/4, thảo luận về báo cáo của Chính phủ về công tác THTK, CLP năm 2021, các thành viên UBTVQH nhất trí với nhiều nhận định, đánh giá trong các báo cáo và cho rằng, nhìn chung các bộ, ngành và các địa phương thực hiện khá nghiêm túc, quyết liệt những nội dung chương trình THTK, CLP. Chính phủ cũng đã kịp thời báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, UBTVQH về các giải pháp, chính sách hỗ trợ, chia sẻ khó khăn của người dân, doanh nghiệp trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 trong thời gian vừa qua.
Chi tiêu căn cơ để có thêm nguồn lực cho đầu tư
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng, trong điều kiện năm 2021, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nhưng Chính phủ đã có nhiều nỗ lực trong chỉ đạo, điều hành, xử lý linh hoạt, đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khơi thông các nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Năm 2021, Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh tiết kiệm phần chi thường xuyên để tập trung nguồn lực cho đầu tư phát triển, vì vậy chi đầu tư cho phát triển được tăng lên đáng kể.
Bên cạnh những kết quả này, Trưởng Ban Công tác đại biểu cũng nêu ra các tồn tại, hạn chế, từ những tồn tại đã kéo dài nhiều năm như chậm ban hành văn bản, phân bổ kế hoạch vốn còn chậm, chất lượng lập, phân bổ kế hoạch và công tác chuẩn bị cho dự án đầu tư công ở nhiều nơi còn bất cập, mang tính hình thức, dẫn đến nhiều dự án được giao kế hoạch nhưng vẫn chưa được triển khai và thực hiện… cho đến vi phạm lớn nổi lên trong năm 2021 là vi phạm trong đấu thầu mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công ở một số cơ quan, đơn vị.
Đề cập đến những bất cập trong cơ chế, chính sách về định mức, tiêu chuẩn, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, cần sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về đơn giá, định mức cho phù hợp với thực tiễn, từ đó có cơ sở tính toán cụ thể việc thực hành tiết kiệm để không thất thoát, lãng phí ngân sách.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp |
Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, các báo cáo cần nêu được những vấn đề nổi bật trong tình hình năm qua, những việc làm tốt so với năm trước, bám sát vào Chương trình THTK, CLP Chính phủ đã ban hành. Qua đó, kịp thời động viên các bộ, ngành, cơ quan, địa phương làm tốt; đồng thời, cũng phải nói rõ những hạn chế, tồn tại, khuyết điểm.
Đơn cử như lĩnh vực ngân sách, năm 2021 là năm rất khó khăn, dự kiến hụt thu rất lớn nhưng Chính phủ đã tăng cường chỉ đạo, một mặt phòng, chống dịch, mặt khác cũng thực hiện nhiệm vụ kép, từ đó đạt được kết quả tích cực trong thu ngân sách. Trong đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ các số liệu cụ thể, nêu được trong số hơn 72.000 tỷ đồng tiết kiệm vốn ngân sách năm qua gồm những khoản nào, cơ cấu, chi tiết ra sao.
Đối với lĩnh vực đầu tư công, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần làm rõ những vấn đề được coi là “căn bệnh trầm kha” như chậm giải ngân, chậm phân giao, phân tán, dàn trải...,và báo cáo rõ cả về tình hình, tiến độ của hàng loạt các dự án quan trọng quốc gia.
Một vấn đề nữa mà Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần báo cáo cụ thể hơn là về thị trường vốn, thị trường trái phiếu. Năm 2021, huy động trái phiếu doanh nghiệp tăng rất nóng, đặc biệt liên quan nhiều đến bất động sản. Dư nợ trái phiếu Chính phủ cũng tăng đáng kể so với năm 2017. Tác động của dịch bệnh Covid có thể gây khó khăn về dòng tiền, ảnh hưởng đến tiến độ thanh toán.
Bên cạnh đánh giá, làm rõ những nguy cơ, rủi ro, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý nêu rõ những mặt được, cần biểu dương. “Năm ngoái Bộ Tài chính giảm huy động trái phiếu được mấy chục ngàn tỷ đồng là rất tốt. Giải ngân tốc độ như vậy để bớt lãng phí cho nhà nước. Điều này phải đưa vào chỗ tích cực, đánh giá tốt. Chúng ta phải biểu dương những chuyện như thế” - Chủ tịch Quốc hội nói.
Bộ Tài chính đã liên tục cảnh báo về rủi ro ở trái phiếu doanh nghiệp
Tại phiên họp, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cám ơn và xin tiếp thu các ý kiến góp ý cho báo cáo, đặc biệt là ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội.
Về một số nội dung cụ thể, Bộ trưởng cho biết thời gian qua Chính phủ đã rất tích cực, nỗ lực trong công tác hoàn thiện thể chế, tuy nhiên do sự biến động lớn của thực tiễn, nên khối lượng công việc ngày càng lớn. Chẳng hạn, riêng Bộ Tài chính năm qua đã tham mưu cho Chính phủ ban hành 43 nghị định, và Bộ đã ban hành tới 126 thông tư. Có thể nghị định ban hành vừa năm nay, thì vài năm sau đã thành bất cập so với thực tiễn, như Nghị định 153 về phát hành trái phiếu mà Bộ Tài chính đang tiến hành sửa đổi.
“Khi Luật Chứng khoán, các nghị định ra đời, chúng ta rất muốn tiếp cận điều kiện, quy định của thế giới. Tuy nhiên, sau khi ban hành lại thấy có những lỗ hổng, có vi phạm” - Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.
Nhận diện được những sơ hở này, Bộ Tài chính đã cảnh báo trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng, với 5 thông cáo báo chí, 4 cuộc trao đổi trên Đài truyền hình Việt Nam và rất nhiều báo chí đã đăng tải thông tin về rủi ro với phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp. Riêng Bộ Tài chính cũng đã có 3 văn bản chấn chỉnh, yêu cầu thanh tra. Vừa qua, một số vụ việc đã được xử lý nghiêm, đây là việc làm cần thiết để làm lành mạnh hóa thị trường, song song với việc sửa đổi, hoàn thiện các quy định về pháp luật.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc. |
Về chế độ định mức, đơn giá, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, sắp tới sẽ xem xét sửa Thông tư 40 về chế độ công tác phí, chi phí hội nghị… theo hướng quy định mức tối đa và giao các đơn vị dự toán. Căn cứ vào đó, sẽ xây dựng chế độ khoán kinh phí sự nghiệp, từ đó giúp xây dựng và quản lý chi phí tiết kiệm hơn.
Với lĩnh vực đơn giá liên quan đến xây dựng, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, đã trao đổi vấn đề này với Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải và Bộ Xây dựng. Trong điều kiện chúng ta thực hiện gói phục hồi, nhiều loại giá cả đầu vào tăng cao mà không thay đổi định mức đơn giá kịp thời, thì sẽ chậm tiến độ, khó đạt mục tiêu chương trình. Do đó, Bộ trưởng đề nghị Bộ Giao thông vận tải và Bộ Xây dựng chủ trì, có hướng dẫn và yêu cầu các địa phương ban hành khung báo giá hàng tháng chính xác, kịp thời để phục vụ việc lập hồ sơ mời thầu, dự toán, thanh toán quyết toán.
Từ những ý kiến đóng góp tại phiên họp hôm nay, Bộ trưởng cho biết sẽ tiếp thu, hoàn thiện báo cáo theo hướng làm rõ ưu, nhược điểm, với số liệu chi tiết, địa chỉ cụ thể. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho biết, báo cáo THTK, CLP có phạm vi, lĩnh vực rất rộng, nên chỉ nêu một số vấn đề điển hình như lấn chiếm đất đai, khai thác tài nguyên, dự án treo, công tác cổ phần hóa, thoái vốn, một số dự án trọng điểm… Sau phiên họp này, Bộ Tài chính sẽ có văn bản đề nghị các bộ, địa phương, bổ sung thêm số liệu, đưa đầy đủ vào báo cáo./.
