Huy động nguồn lực tài chính cho thực hiện hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa

Ngày 26/7, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo “Hợp tác khu vực hướng tới Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa”, do Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI) và Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức.

Toàn cảnh hội thảo

Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ việc tham gia đàm phán xây dựng thỏa thuận

Tại hội thảo, ông Trương Đức Trí - Phó Cục trưởng VASI cho biết, Chính phủ Việt Nam luôn đề cao tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường biển và hải đảo, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học biển, môi trường biển và đới bờ, cũng như giải quyết vấn đề rác thải nhựa, rác thải nhựa đại dương. Đây cũng chính là những nỗ lực nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững.

“Là quốc gia thành viên tích cực và có trách nhiệm của PEMSEA (Đối tác quản lý môi trường Biển Đông Á), ở cấp độ khu vực, Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ việc tham gia đàm phán xây dựng thoả thuận toàn cầu giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa. Thông qua việc chung tay xây dựng thoả thuận, Việt Nam cùng với các quốc gia sẽ thể hiện tinh thần gắn kết để cùng với cộng đồng quốc tế giải quyết các vấn đề về ô nhiễm nhựa” - ông Trí nhấn mạnh.

Trong bối cảnh các cuộc đàm phán về một hiệp ước ràng buộc pháp lý về ô nhiễm nhựa đang diễn ra, bà Nguyễn Mỹ Hằng - Trưởng phòng Khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế thuộc VASI, đã thông tin về sự chuẩn bị của Việt Nam đối với việc tham gia đàm phán về thỏa thuận toàn cầu này.

Theo đó, ngay từ năm 2019, Chính phủ Việt Nam đã thông qua một kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất thải nhựa đại dương. Năm 2021, Chính phủ đã phê duyệt chương trình hành động để có thể chuẩn bị một cách tích cực tham gia vào hiệp ước toàn cầu về rác thải nhựa. Chính phủ Việt Nam cũng đã ban hành Chỉ thị số 33 về đẩy mạnh việc quản lý tái sử dụng và tái chế và xử lý rác thải nhựa năm 2021; đưa ra một kế hoạch để xây dựng và phát triển nền kinh tế tuần hoàn vào năm 2022.

Nói về hiệp ước toàn cầu chống ô nhiễm nhựa, Phó Đại sứ Na Uy Mette Moglestue cho rằng, điều quan trọng là các bên tham gia phải cùng thống nhất về các biện pháp khác nhau cho toàn bộ vòng đời của nhựa, từ sản xuất, thiết kế tới quản lý chất thải. Một yếu tố khác cũng không kém phần quan trọng là hiệp ước phải đặt ra những nghĩa vụ có tình ràng buộc về pháp lý để góp phần giảm thiểu hiệu quả tình trạng ô nhiễm nhựa.

Cần sự hỗ trợ tài chính từ các nước phát triển

Các quốc gia Đông Nam Á đã được xác định là những nước đóng góp đáng kể vào việc rò rỉ chất thải nhựa trên đất liền ra biển, khiến việc thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và khu vực Biển Đông trở nên cấp thiết.

Đại diện một số tổ chức tham dự hội thảo

Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, bà Ramla Khalidi nhấn mạnh vai trò nòng cốt của sự hợp tác trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa đang gia tăng. Bà cũng nhấn mạnh hai khía cạnh quan trọng trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa.

Trước hết là công nhận, hỗ trợ và tăng cường đóng góp của những người lao động xử lý chất thải phi chính thức vào hệ thống quản lý chất thải và xem xét cách hiệp ước toàn cầu có thể xây dựng dựa trên những đóng góp này. Theo bà, lao động phi chính thức ở các quốc gia thành viên Đông Nam Á đóng một vai trò quan trọng trong quản lý chất thải. Phụ nữ và nam giới trong nhóm lao động phi chính thức này thường là những anh hùng thầm lặng trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa.

Bà Ramla Khalidi cũng khẳng định, việc thực hiện các mục tiêu đầy tham vọng của hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa sẽ đòi hỏi nguồn tài chính đầy đủ, đặc biệt là thông qua các cơ chế tài chính sáng tạo để đảm bảo các nỗ lực được hỗ trợ đầy đủ để tạo ra những biến đổi trên thực tế.

Theo các chuyên gia, huy động nguồn tài chính là vô cùng quan trọng để triển khai thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm rác thải nhựa. Do đó, cần huy động nguồn lực từ nhiều phía. Ở trong nước, nguồn lực sẵn có hiện nay có thể đến từ nguồn quản lý chất thải rắn, từ quỹ bảo vệ môi trường, từ các chương trình hợp tác công - tư, áp dụng tín chỉ nhựa….