Đây là phát biểu được Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh tại hội thảo "Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics" do Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) tổ chức sáng 28/4 tại Hà Nội.
Logistics là lợi thế thúc đẩy xuất nhập khẩu
Tại hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho hay, trong những năm qua, được sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ, cũng như những nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, hoạt động logistics Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Đặc biệt trong giai đoạn dịch Covid-19, dù gặp nhiều khó khăn, song các doanh nghiệp logistics Việt Nam đã thích nghi và cơ bản vẫn duy trì được chuỗi cung ứng, góp phần quan trọng vào thành công trong hoạt động xuất nhập khẩu, tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA).
 |
| Quang cảnh hội nghị nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp logistics. Ảnh: Hải Anh |
Báo cáo chỉ số logistics thị trường mới nổi 2021 do nhà cung cấp dịch vụ kho vận hàng đầu thế giới Agility vừa công bố cho thấy, năm 2021, Việt Nam đã tăng 3 bậc xếp hạng so với năm 2020, đứng ở vị trí thứ 8 trong top 10 quốc gia đứng đầu.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân, Việt Nam đã ký kết nhiều FTA trong đó, có các FTA thế hệ mới là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) với những cam kết ở mức độ rất cao của các bên tham gia trong tất cả các lĩnh vực, kể cả truyền thống, phi truyền thống, phạm vi không chỉ dừng ở các cam kết mở cửa thị trường hàng hóa, mà cả trong lĩnh vực dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ.
Thống kê cho thấy, hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam phát triển mạnh giúp gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu, mở rộng thị trường, đa dạng các loại hàng hóa tham gia xuất nhập khẩu. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa từ năm 2010 đến nay tăng 4,25 lần, từ 157,1 tỷ USD năm 2010 lên 668,5 tỷ USD năm 2021.
Đáng lưu ý, dù gặp nhiều khó khăn do dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 4, song xuất nhập khẩu năm 2021 của cả nước vẫn đạt con số kỷ lục với tổng kim ngạch đạt 668,55 tỷ USD. Trong số đó, xuất khẩu đạt hơn 336,3 tỷ USD, tăng 19% so với năm 2020; nhập khẩu đạt 332,2 tỷ USD, tăng 26,5%; xuất siêu hơn 4 tỷ USD. Với kết quả này, Việt Nam đã lọt nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế.
Làm gì để phát huy thế mạnh logistics?
Theo số liệu từ Hiệp hội Doanh nghiệp logistics Việt Nam, 90% các doanh nghiệp logistics đang hoạt động trên thị trường trong nước hiện nay là doanh nghiệp Việt Nam, nhưng lại chỉ chiếm khoảng 30% thị phần, còn lại thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài.
Dù số lượng nhiều, nhưng chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, quy mô hạn chế cả về vốn, nhân lực cũng như kinh nghiệm hoạt động quốc tế, chưa có sự liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng logistics và giữa doanh nghiệp dịch vụ logistics với doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Vì vậy, ở cả chiều mua và bán, doanh nghiệp logistics trong nước đều bị hạn chế về sân chơi.
Theo bà Phạm Thị Lan Hương - Tổng giám đốc Công ty CP Vinafco, thị trường logistics Việt Nam nhiều tiềm năng, nhưng rất phân tán. Chẳng hạn như số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đa số và tới 90% doanh nghiệp đăng ký có vốn dưới 10 tỷ đồng; phân tán về loại hình dịch vụ, các doanh nghiệp logistics hoạt động ở nhiều mảng dịch vụ khác nhau.
Hiện nay, số lượng doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics tích hợp (3PL,4PL) tại Việt Nam còn hạn chế. Cùng với đó, tỷ trọng các doanh nghiệp 3PL, 4PL mới chỉ chiếm 16% tổng số doanh nghiệp trong ngành logistics. Thế nhưng, miếng bánh này lại nằm chủ yếu trong tay các doanh nghiệp nước ngoài.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp logistics Việt Nam, năm 2022 được dự báo là năm tiếp tục có những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng Việt Nam có thế mạnh về địa kinh tế rất thuận lợi để đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu và dịch vụ logistics do nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu rất mạnh.
Hoạt động xuất nhập khẩu và logistics của Việt Nam đang hội tụ các điều kiện thuận lợi để tiếp tục bứt phá, tăng trưởng nhanh và bền vững hơn trong thời gian tới. Dự báo của Ngân hàng Thế giới (WB), tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Việt Nam năm 2022 sẽ đạt 5,3%, sẽ ổn định quanh mức 6,5% vào năm 2023.
Hơn nữa, các FTA dần được thực thi hiệu quả hơn, khiến thị trường Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, nhất là với ngành điện tử, máy móc thiết bị, đồ gỗ, nhựa, hàng dệt may và thủy sản. Đây là cơ hội để phát triển các dịch vụ cảng và logistics phục vụ nhu cầu kết nối hàng hóa với các thị trường lớn trên thế giới.
Để bắt kịp xu thế thị trường, đạt mục tiêu phát triển ngành logistics, bà Phạm Thị Lan Hương cho rằng, cần phát triển thêm nhiều doanh nghiệp 3PL, 4PL làm mũi nhọn để kéo thị trường logistics lên…/.
