Sáng 24/6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có báo cáo, giải trình trước Quốc hội về đề xuất cho phép để lại hơn 6.000 tỷ đồng cho Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục thực hiện các chương trình tín dụng chính sách.
Sẽ có các chương trình an sinh mới sau khi sắp xếp địa giới hành chính
Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến thời điểm hiện tại, Ngân hàng Chính sách xã hội đã thu hồi được 3.144 tỷ đồng trong tổng số hơn 6.000 tỷ đồng vốn ngân sách đã cấp, phần còn lại là 2.924 tỷ đồng dự kiến sẽ được thu hồi dần đến năm 2035. Bộ trưởng khẳng định, toàn bộ khoản vốn gốc được đảm bảo thu hồi 100%, “không thất thoát một đồng vốn ngân sách nào”.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại Quốc hội |
Tỷ lệ nợ xấu hiện tại của các chương trình tín dụng này là 2,68% trên tổng dư nợ, một tỷ lệ được “chấp nhận được” với hệ thống ngân hàng, bởi dưới 3%. Quan trọng nữa là toàn bộ phần nợ xấu đã được trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ, nghĩa là cho dù không thu hồi được phần nợ xấu thì khoản vốn hơn 6.000 tỷ đồng vẫn được bảo toàn.
Do đó, nếu Quốc hội chỉ quyết toán phần vốn đã thu hồi là 3.144 tỷ đồng, thì phần còn lại sẽ tiếp tục phải thực hiện thêm thủ tục tại các kỳ họp sau. Thực tế, điều này là không cần thiết khi 100% khoản vốn gốc của ngân sách đã được đảm bảo, Bộ trưởng trả lời kiến nghị của đại biểu Trần Hoàng Ngân về quyết toán phần vốn đã thu hồi.
Liên quan đến ý kiến của đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) về việc tiếp tục gia hạn chương trình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, cả ba chương trình tín dụng chính sách đã triển khai đều rất có ý nghĩa về mặt xã hội. Tuy nhiên, do những thay đổi trong mô hình tổ chức hành chính và định hướng chính sách, việc dừng các chương trình này là cần thiết để xây dựng các chương trình mới, phù hợp với bối cảnh mới.
Cụ thể, ba chương trình hiện đang thực hiện gồm: cho vay hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, cho vay nhà ở và cho vay hỗ trợ các huyện nghèo để đẩy mạnh xuất khẩu lao động. Tuy nhiên, khi cả nước đang triển khai mô hình chính quyền hai cấp và sáp nhập địa giới hành chính, thì chương trình cho vay hỗ trợ các huyện nghèo không còn phù hợp bởi cấp huyện không còn.
| “Sau khi mô hình chính quyền địa phương với 34 tỉnh, thành và hai cấp hoạt động ổn định, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, trình Quốc hội triển khai, xây dựng các chương trình an sinh xã hội, nhất là liên quan đến hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định. |
Với chương trình nhà ở, chúng ta phấn đấu đến tháng 10 là 100% hộ nghèo, cận nghèo đã có nhà ở”, do đó chương trình cũng cần tạm dừng lại và thu hồi để tiếp tục xây dựng các chương trình khác có ý nghĩa hơn.
Hơn nữa, theo Bộ trưởng, sau khi sáp nhập địa giới hành chính, sẽ phải xác định lại địa bàn nào là đặc biệt khó khăn, địa bàn nào là khó khăn, từ đó xây dựng chính sách sát thực tiễn hơn.
Các chương trình cho vay được kiểm soát chặt chẽ
Hiện nay, nếu thực hiện theo quy trình thông thường thì khi chương trình kết thúc, toàn bộ số tiền phải nộp về ngân sách. Sau đó Chính phủ làm tờ trình để xây dựng chương trình khác, như vậy sẽ mất nhiều thời gian. Trong khi đó, hiện Ngân hàng Chính sách Xã hội đang có 3 chương trình đã được Quốc hội quyết định chủ trương nhưng chưa bố trí đủ vốn. Do vậy, việc cho phép tiếp tục sử dụng hơn 6.000 tỷ đồng cho các chương trình cụ thể này là “rất có ý nghĩa”.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, nguồn vốn cấp phát cho Ngân hàng Chính sách có thể theo hai phương thức: bổ sung vốn điều lệ hoặc cấp vốn gắn với các chương trình an sinh xã hội cụ thể. Phương thức thứ hai mang lại hiệu quả xã hội và chính trị lớn hơn vì “nguồn đó ngay lập tức đi vào những chương trình hết sức cụ thể trong từng thời kỳ”.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại Quốc hội |
Trước lo ngại của đại biểu Phạm Văn Hoà về hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ, Bộ trưởng khẳng định rằng “chúng ta rất yên tâm”. Bởi, hiện nay dư nợ quá hạn của Ngân hàng Chính sách Xã hội là dưới 1%, mức cực kỳ thấp so với các ngân hàng thương mại.
Thực tế hiện nay, khi Ngân hàng Chính sách Xã hội cho vay ở các địa phương đều được thực hiện rất chặt chẽ, có sự phối hợp của chính quyền địa phương và các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ để đảm bảo hiệu quả vốn vay. Người dân cũng rất có ý thức trách nhiệm trong việc sử dụng nguồn vốn.
Hiện nay, các chương trình cho vay đều có những mô hình sản xuất, kinh doanh, nuôi trồng cụ thể. Các mô hình này đều có sự giám sát chặt chẽ của các hội, chính quyền địa phương và ngân hàng chính sách. Do đó, hầu hết các địa bàn đều được kiểm soát rất chặt chẽ về nợ xấu.
Bộ trưởng cũng khẳng định, các số liệu thống kê của ngân hàng là rất chính xác, được thống kê tự động bằng hệ thống công nghệ thông tin, do đó hoàn toàn đảm bảo độ tin cậy.
Từ thực tiễn này, Bộ trưởng bày tỏ mong muốn Quốc hội ủng hộ việc tiếp tục cho Ngân hàng Chính sách xã hội sử dụng nguồn vốn, tạo điều kiện để nguồn lực sớm được đưa vào cuộc sống, góp phần triển khai hiệu quả các chương trình an sinh xã hội, giảm thiểu thủ tục hành chính không cần thiết.
