Sớm tháo gỡ các vướng mắc về giải ngân đầu tư công
Phó Thủ tướng cho biết, hiện tiến độ giải ngân vốn đầu tư công mới đạt khoảng 22,2%. Con số này là một trong những yếu tố tác động làm chậm tăng trưởng. Nguyên nhân đầu tiên, theo Phó Thủ tướng, nằm ở khâu chuẩn bị đầu tư. Việc bố trí vốn chuẩn bị đầu tư gần như không được thực hiện đầy đủ.
Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng không được thực hiện trước một bước, làm kéo dài thời gian khởi công công trình. Phó Thủ tướng đánh giá việc Quốc hội cho phép tách bồi thường, giải phóng mặt bằng thành dự án riêng là “rất sát hợp với thực tiễn”.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc phát biểu tại phiên họp Quốc hội chiều 19/6 |
Ngoài ra, nguyên nhân chậm cũng đến từ thời gian phê duyệt dự án và tổ chức đấu thầu kéo dài. Trong quá trình thi công, nhiều công trình thiếu nguyên liệu như đất, đá, vật liệu xây dựng cơ bản. Những vướng mắc này Chính phủ đang tập trung tháo gỡ qua Luật Khoáng sản và các quy định pháp luật liên quan.
Cùng với đó, Phó Thủ tướng cũng bày tỏ vui mừng khi nhiều vấn đề thuộc các nguyên nhân này tới đây sẽ được tháo gỡ khi Quốc hội thông qua Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi), Luật sửa nhiều luật về đấu thầu, đầu tư…
Đề cập đến chủ trương bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh mà nhiều đại biểu quan tâm, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhận định đây là bước đi đúng đắn, phù hợp với định hướng cải cách hệ thống thuế và đã được yêu cầu trong Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng lưu ý cần nghiên cứu để tham mưu cho cấp thẩm quyền quy định mức doanh thu tính thuế phù hợp, tạo thuận lợi cho những hộ buôn bán nhỏ lẻ. Đối với các hộ kinh doanh có quy mô lớn hơn, có địa điểm ổn định, cần áp dụng thuế theo hóa đơn để tăng minh bạch, chống thất thu thuế và tạo điều kiện cho quá trình phát triển thành doanh nghiệp.
Đối với nội dung về động lực tăng trưởng của nền kinh tế, Phó Thủ tướng cho rằng có ba trụ cột quan trọng là xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng.
Về xuất khẩu, thị trường chính của Việt Nam là Hoa Kỳ, châu Âu và một số nước lớn. Tuy nhiên, trước những thách thức về vấn đề thuế quan trên toàn cầu, Chính phủ đang đàm phán tích cực với phía Hoa Kỳ và đồng thời tìm kiếm các thị trường mới để đa dạng hoá thị trường, ổn định sản xuất.
Về động lực đầu tư, Phó Thủ tướng khẳng định nền kinh tế đang chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên năng suất lao động cao, đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và kinh tế số. Vì vậy, cần đổi mới toàn diện trong cách tiếp cận đầu tư, từ đầu tư công, đầu tư tư nhân đến thu hút FDI.
Với tiêu dùng nội địa, Chính phủ đã có hàng loạt giải pháp kích cầu như thực hiện chính sách tiền lương, cải cách tổ chức bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 178, thúc đẩy thương mại điện tử, phát triển du lịch, thương mại, đồng thời thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng, giảm lệ phí trước bạ ô tô và nhiều loại thuế, phí khác. Những giải pháp này nhằm kích thích tiêu dùng để thúc đẩy tăng trưởng.
Kế hoạch đầu tư công được cân đối giữa nhu cầu và khả năng thực hiện
Trong phần giải trình, Phó Thủ tướng cũng trình bày về công tác đầu tư, giải ngân vốn, tập trung nguồn lực cho các dự án trọng điểm, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Một loạt các công trình trọng điểm được Phó Thủ tướng dẫn chứng như là dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, sân bay Long Thành, hệ thống đường bộ cao tốc... Đây đều là các dự án có quy mô vốn rất lớn mà nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đặt câu hỏi.
Các đại biểu tham dự phiên họp Quốc hội chiều 19/6. |
Theo Phó Thủ tướng, để đảm bảo chính sách tài khoá bền vững, khi xây dựng kế hoạch đầu tư công, Chính phủ luôn cân đối giữa nhu cầu và khả năng thực hiện, bởi xác định được hai yếu tố này thì kế hoạch mới có thể trở thành hiện thực.
Chính vì vậy, thời gian qua các kế hoạch đầu tư công, chính sách tài khoá, chính sách tiền tệ đã được phối hợp triển khai hiệu quả. Tính toán cho thấy, từ nay đến năm 2030, nếu đặt mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 10%/năm, thì quy mô nền kinh tế sẽ đạt khoảng 800 tỷ USD. Trung bình mỗi năm cần đầu tư khoảng 650 tỷ USD. Trong đó, phần vốn cần huy động từ nguồn vay khoảng 50%, còn lại từ ngân sách và các nguồn vốn xã hội khác.
Với nhu cầu vốn lớn như vậy, chúng ta sẽ phải huy động từ FDI, PPP, ODA và các nguồn đầu tư khác. Chính phủ sẽ kiểm soát chặt chẽ để nợ công không vượt trần Quốc hội cho phép; điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ hợp lý trên tinh thần tiết kiệm để phục vụ cho đầu tư phát triển. Từ phục vụ đầu tư phát triển sẽ góp phần làm tăng thu ngân sách, từ đó có thêm nguồn lực ngân sách để phát triển kinh tế của đất nước và đảm bảo an sinh xã hội, Phó Thủ tướng cho biết.
Trước một số ý kiến băn khoăn về chính sách thuế liệu đã đảm bảo khoan sức dân, Phó Thủ tướng nêu rõ, thuế GTGT của Việt Nam hiện chỉ là 10%, và các năm gần đây đã giảm còn 8%. Trong khi đó, ở nhiều quốc gia, mức thuế GTGT phổ biến là từ 17 đến 27%.”
Tương tự, thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam tối đa chỉ 20%, có nhiều nhóm đối tượng chỉ phải chịu mức thuế 5 - 10%. Trong khi đó, mức phổ biến ở châu Á là từ 20% đến 35%. Như vậy, chúng ta có chính sách thuế rất ưu đãi và đang thực hiện chính sách khoan sức dân, Phó Thủ tướng khẳng định.
Bên cạnh đó, Chính phủ vẫn tiếp tục đẩy mạnh công khai, minh bạch các khoản thu, ứng dụng công nghệ trong thu thuế, tiết kiệm chi đầu tư và chi thường xuyên để dành nguồn lực cho thực hiện các công trình trọng điểm, khuyến khích chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và bảo đảm an sinh xã hội.
