Theo đó, Thông tư 57/2024/TT-BTC có 4 chương, bao gồm 15 Điều. Thông tư hướng dẫn về quản lý và sử dụng tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản và hoạt động chôn lấp chất thải tại Quỹ Bảo vệ môi trường quy định tại Điều 37 và Điều 76 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP.

Đối tượng áp dụng của Thông tư 57 bao gồm: Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam (trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường) và các Quỹ Bảo vệ môi trường cấp tỉnh do UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành lập (Bên nhận ký quỹ); Các tổ chức, cá nhân thực hiện việc ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản và hoạt động chôn lấp chất thải tại Quỹ Bảo vệ môi trường (Bên ký quỹ); và các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan theo quy định của pháp luật.

Bên nhận ký quỹ phải gửi toàn bộ tiền vào tài khoản riêng tại ngân hàng

Thông tư 57 yêu cầu định kỳ 6 tháng, bên nhận ký quỹ phải gửi Thông báo số dư ký quỹ và tiền lãi ký quỹ phải trả cho bên ký quỹ tại thời điểm 30/6 và 31/12 của năm báo cáo và công khai trên trang thông tin điện tử hoặc tại trụ sở của bên nhận ký quỹ.

Về quản lý tiền ký quỹ, Thông tư 57 quy định, bên nhận ký quỹ phải gửi toàn bộ tiền ký quỹ vào tài khoản ký quỹ riêng mở tại ngân hàng thương mại (NHTM). Tài khoản ký quỹ là tài khoản độc lập với các tài khoản khác tại NHTM của bên nhận ký quỹ và theo dõi chi tiết tiền ký quỹ và tiền lãi phát sinh từ tiền ký quỹ của từng dự án, tổ chức, cá nhân ký quỹ.

Đồng thời, tiền ký quỹ và tiền lãi phát sinh từ ký quỹ được bên nhận ký quỹ gửi tại các NHTM có chất lượng tốt, hoạt động an toàn do Quỹ quyết định, tự chịu trách nhiệm, đảm bảo nguyên tắc bảo toàn vốn gốc, bù đắp chi phí trả lãi cho bên ký quỹ và chi phí quản lý đối với hoạt động nhận ký quỹ.

Tiền ký quỹ đối với hoạt động khai thác khoáng sản và chôn lấp chất thải được quản lý, sử dụng thế nào?
Theo Nghị định 08/2022/NĐ-CP, vốn điều lệ tối thiểu của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam là 3.000 tỷ đồng. Nguồn: tainguyenvamoitruong.vn.

Thông tư cũng quy định về lãi suất tiền ký quỹ. Theo đó, lãi suất tiền ký quỹ phải trả cho bên ký quỹ đối với hoạt động khai thác khoáng sản thực hiện theo quy định tại điểm d khoản 5 Điều 37 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP và các văn bản quy phạm pháp luật thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung (nếu có). Trường hợp bên nhận ký quỹ áp dụng nhiều mức lãi suất cho vay cho nhiều đối tượng khác nhau thì mức lãi suất tiền ký quỹ bên nhận ký quỹ phải trả cho bên ký quỹ được tính bằng mức lãi suất cho vay bình quân số học của các mức lãi suất cho vay đó.

Lãi suất tiền ký quỹ phải trả cho bên ký quỹ đối với hoạt động chôn lấp chất thải thực hiện theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 76 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP và các văn bản quy phạm pháp luật thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung (nếu có).

Tiền ký quỹ phải sử dụng đúng mục đích

Bên nhận ký quỹ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc quản lý, sử dụng tiền ký quỹ; thực hiện chế độ báo cáo, công khai, kiểm toán, kiểm tra, thanh tra việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ theo đúng quy định tại Thông tư 57 và các quy định pháp luật liên quan.

Theo quy định tại Thông tư 57, bên nhận ký quỹ phải hoàn trả tiền ký quỹ và tiền lãi phát sinh từ tiền ký quỹ cho bên ký quỹ hoặc cơ quan có thẩm quyền liên quan theo quy định tại khoản 7, khoản 9 Điều 37 và khoản 5 Điều 76 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, các văn bản thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 08/2022/NĐ-CP và quy chế nội bộ về việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ của bên nhận ký quỹ.

“Bên nhận ký quỹ không được sử dụng tiền ký quỹ và tiền lãi phát sinh từ tiền ký quỹ để cho vay và thực hiện mục đích khác ngoài quy định tại Thông tư” - Thông tư này nêu rõ.

Bên cạnh đó, Thông tư 57 yêu cầu định kỳ 6 tháng (trước ngày 31/7 của năm báo cáo và ngày 31/3 của năm sau năm báo cáo), bên nhận ký quỹ phải gửi Thông báo số dư ký quỹ và tiền lãi ký quỹ phải trả cho bên ký quỹ tại thời điểm 30/6 và 31/12 của năm báo cáo và công khai trên trang thông tin điện tử hoặc tại trụ sở của bên nhận ký quỹ. Đối với báo cáo năm, bên nhận ký quỹ phải gửi kèm theo Báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

“Việc kiểm toán, kiểm tra, thanh tra việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ của bên nhận ký quỹ thực hiện theo quy định của pháp luật” - Thông tư 57 quy định.

Tiền ký quỹ đối với hoạt động khai thác khoáng sản và chôn lấp chất thải được quản lý, sử dụng thế nào?
Bên nhận ký quỹ phải sử dụng tiền ký quỹ và tiền lãi phát sinh từ tiền ký quỹ đúng mục đích. Ảnh minh họa.

Rõ ràng trách nhiệm của các bên

Thông tư 57 cũng đã có những quy định rõ ràng về trách nhiệm của các bên liên quan. Theo đó, bên nhận ký quỹ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc quản lý, sử dụng tiền ký quỹ; thực hiện chế độ báo cáo, công khai, kiểm toán, kiểm tra, thanh tra việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ theo đúng quy định tại Thông tư và các quy định pháp luật liên quan.

Về trách nhiệm của Hội đồng quản lý Quỹ Bảo vệ môi trường, ngoài trách nhiệm như ban hành quy chế nội bộ, lựa chọn NHTM có chất lượng tốt, hoạt động an toàn để gửi tiền ký quỹ, Thông tư cũng quy định Hội đồng quản lý phải chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật về giám sát, kiểm tra cơ quan điều hành nghiệp vụ trong việc quản lý, sử dụng tiền ký quỹ, chế độ báo cáo, công khai, kiểm toán, kiểm tra, thanh tra theo đúng quy định tại Thông tư và các quy định pháp luật liên quan.

Trong khi đó, bên ký quỹ phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm về nộp tiền ký quỹ đối với hoạt động khai thác khoáng sản, hoạt động chôn lấp chất thải theo quy định của pháp luật và các trách nhiệm về báo cáo công khai đối với các cơ quan có thẩm quyền quy định tại Thông tư.

Ngoài ra, Thông tư cũng quy định, Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện quản lý, giám sát việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ đối với Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam. UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện quản lý, giám sát việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ đối với Quỹ Bảo vệ môi trường cấp tỉnh, thành phố./.