Chủ động vào cuộc từ sớm, từ xa để đảm bảo tiến độ, chất lượng xây dựng pháp luật

Thể chế không tốt sẽ không thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội

Phát biểu bế mạc Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Kết luận 19 của Bộ Chính trị diễn ra sáng 3/11, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, việc xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng, là một trong ba đột phá chiến lược để phát triển đất nước bền vững.

Nhấn mạnh thể chế và hiệu lực của thể chế có vai trò quan trọng và quyết định đối với sự phát triển của tất cả các quốc gia, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, vai trò của thể chế phụ thuộc lớn vào chất lượng của hệ thống pháp luật. Trong đó, cả về hình thức, nội dung và chất lượng hệ thống pháp luật phải bảo đảm.

Hình thức thể hiện các văn bản phải đảm bảo đồng bộ, thống nhất, tránh chồng chéo, trùng lặp giữa các đạo luật, bảo đảm tính khả thi, công khai, minh bạch, có tính ổn định, có khả năng tiên liệu và tuổi thọ tương đối lâu dài. Chất lượng các dự án luật phải đặt lên hàng đầu. Các đạo luật phải phản ánh được thực tế cuộc sống. “Cuộc sống mà không được thể hiện trong các văn bản pháp luật thì pháp luật cũng khó lòng đi vào cuộc sống được”- Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu bế mạc Hội nghị

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết với 8 nhóm định hướng lớn, 70 định hướng cụ thể, Đề án của Đảng đoàn Quốc hội đã bám sát chủ trương, đường lối Đại hội XIII và các văn kiện khác của Đảng, đề ra 137 nhiệm vụ lập pháp cụ thể cần thực hiện trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV nhằm hoàn thiện đồng bộ, có chất lượng hệ thống pháp luật, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng cho mọi thành phần kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển.

Các định hướng và nhiệm vụ lập pháp được đề ra trong Đề án đã bao quát toàn diện các lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội của đất nước, đồng thời, quán triệt và thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội Khóa XV.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Kết luận 19 của Bộ Chính trị là kết luận lần đầu tiên của Bộ Chính trị về định hướng xây dựng pháp luật cho cả một nhiệm kỳ. Đây là định hướng hết sức quan trọng để Quốc hội cùng các cơ quan chủ động hơn, vào cuộc từ sớm, từ xa, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan để bảo đảm tiến độ, chất lượng của công tác xây dựng pháp luật, tránh tình trạng “bắc nước sôi chờ gạo”, cái đang cần thì không có để xem xét, thông qua, cái mà các cơ quan trình thì lại chưa thực sự cấp thiết, hoặc cấp thiết nhưng chuẩn bị chưa kỹ lưỡng.

“Thể chế không tốt thì không thúc đẩy được kinh tế - xã hội phát triển mà đôi khi còn kìm hãm sự phát triển. Trên cơ sở Kết luận 19 và Đề án của Đảng đoàn Quốc hội, tất cả các cơ quan bám sát để chuẩn bị kỹ lưỡng. Có những vấn đề đến cuối nhiệm kỳ mới làm nhưng khi có định hướng rồi thì có thể bắt tay vào chuẩn bị ngay từ bây giờ để chúng ta xây dựng được nhiều luật nhất và chất lượng bảo đảm cao nhất"- Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Không để lợi ích nhóm cài cắm vào xây dựng pháp luật

Để bảo đảm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII, Kết luận số 19 của Bộ Chính trị và Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV, Chủ tịch Quốc hội đề nghị lãnh đạo các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương, các đại biểu Quốc hội quan tâm chú trọng nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế, không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lập pháp.

Trong xây dựng pháp luật, cần phải ưu tiên cao nhất cho chất lượng, kiên quyết không chạy theo số lượng, cố gắng khắc phục cơ bản những tồn tại, bất cập đã được các cơ quan nhận diện và chỉ ra trong quá trình tổng kết, xây dựng Đề án.

“Cần quan tâm chống tiêu cực ngay trong công tác xây dựng pháp luật, không để xảy ra việc lồng ghép “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” của cơ quan quản lý nhà nước trong văn bản luật; quan tâm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và doanh nghiệp, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Đây là yêu cầu hết sức quan trọng. Chúng ta yêu cầu Chính phủ liêm chính, hành động thì bản thân công tác lập pháp cũng phải liêm chính, không để lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ cài cắm vào quá trình xây dựng luật”- Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch nhấn mạnh kiên quyết không trình Quốc hội, UBTVQH dự án, dự thảo không bảo đảm chất lượng và tiến độ. Với tinh thần làm việc ngày đêm, cố gắng đến mức tối đa, có thể làm ngoài giờ để đáp ứng yêu cầu kiến tạo phát triển nhưng tất cả các dự án luật, dự thảo nghị quyết không bảo đảm chất lượng thì dứt khoát trả lại.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương lập pháp gắn với trách nhiệm của tập thể, tổ chức và cá nhân, nhất là của người đứng đầu trong công tác xây dựng pháp luật; xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, người đứng đầu trong việc không hoàn thành nhiệm vụ để báo cáo Quốc hội, cấp có thẩm quyền và coi đó là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, là căn cứ để xem xét, đánh giá mức tín nhiệm khi tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.