Tinh gọn bộ máy, hải quan vẫn đảm bảo thu ngân sách tăng

Tính đến đầu tháng 4/2025, hoạt động quản lý nhà nước về hải quan đảm bảo tiêu chí đề ra. Ảnh minh họa

Hải quan vận hành theo mô hình 3 cấp, giảm 485 đầu mối

Chiều ngày 10/4/2025, ông Nguyễn Văn Thọ - Cục trưởng Cục Hải quan (Bộ Tài chính) chủ trì hội nghị giao ban đánh giá kết quả công tác quý I và triển khai nhiệm vụ quý II/2025 của ngành Hải quan.

Báo cáo của Cục Hải quan cho thấy, trong quý I/2025, toàn ngành Hải quan đã tập trung nguồn lực quyết liệt triển khai việc xây dựng, sắp xếp tổ chức bộ máy bảo đảm tiến độ, chất lượng theo chỉ đạo của Trung ương, Chính phủ và Bộ Tài chính.

Ngày 26/2/2025, Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 382/QĐ-BTC quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính, có hiệu lực thi hành kể từ 1/3/2025. Chỉ trong nửa tháng, việc chuyển đổi sang mô hình tổ chức bộ máy mới của Cục Hải quan đã được thực hiện từ 15/3/2025.

Cụ thể, từ ngày 15/3/2025, Cục Hải quan hoạt động theo mô hình mới bao gồm 12 đơn vị thuộc cục và 20 chi cục hải quan khu vực, giảm 485 đầu mối trên tổng số 902 đơn vị trước đó, tương đương 53,77%. Hệ thống hải quan được tổ chức lại theo 3 cấp: Cục Hải quan, chi cục hải quan khu vực và hải quan cửa khẩu hoặc ngoài cửa khẩu.

Cục Hải quan đã sớm tổ chức các đoàn công tác do lãnh đạo Cục chủ trì triển khai quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và các quyết định về công tác cán bộ của các chi cục Hải quan khu vực có chia tách, sáp nhập về địa bàn quản lý; thành lập tổ thường trực thuộc Cục Hải quan để giải đáp vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo mô hình tổ chức bộ máy mới.

Báo cáo tại hội nghị giao ban của các đơn vị thuộc và trực thuộc Cục Hải quan cho thấy, mặc dù thời gian sắp xếp tổ chức, bộ máy rất gấp, nhưng với quyết tâm cao độ, tính đến đầu tháng 4/2025, hoạt động quản lý nhà nước về hải quan tại nhiều đơn vị đảm bảo tiêu chí đề ra. Đó là bộ máy mới phải tốt hơn cũ và đi vào hoạt động ngay; không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân.

Để không bị ngắt quãng công việc, đứt gãy quá trình thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp, Cục Hải quan nhanh chóng chuyển đổi hệ thống công nghệ thông tin theo cơ cấu tổ chức bộ máy mới từ 15/3/2025. Có được kết quả này, Cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị trong toàn ngành tổ chức làm việc bình thường trong 2 ngày thứ Bảy, Chủ nhật 15 - 16/3/2025; thông báo cho cộng đồng doanh nghiệp trên Cổng Thông tin điện tử hải quan về việc tạm dừng tiếp nhận thông tin tờ khai trên hệ thống…

Với sự chủ động nêu trên, trong quý I/2025, cơ quan hải quan đã đảm bảo thông quan hóa thuận lợi, góp phần tích cực vào tăng trưởng kim ngạch xuất, nhập khẩu. Kết quả, quý I/2025, kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt 202,52 tỷ USD, tăng 13,7% tương ứng tăng 24,39 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó xuất khẩu đạt 102,84 tỷ USD, tăng 10,6% (tương ứng tăng 9,89 tỷ USD) và nhập khẩu đạt 99,68 tỷ USD, tăng 17% (tương ứng tăng 14,50 tỷ USD). Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong quý I/2025 thặng dư 3,15 tỷ USD.

Thu thuế xuất, nhập khẩu đạt 98.495 tỷ đồng

Tại hội nghị giao ban, điểm nhấn quan trọng được Cục Hải quan tập trung phân tích đó là, kết quả thu thuế xuất, nhập khẩu đạt được trong quý I/2025 rất đáng khích lệ trong bối cảnh kinh tế thế giới diễn biến khó lường tác động đến hoạt động của doanh nghiệp.

Theo thống kê của Cục Hải quan, tính đến 31/3/2025, số thu ngân sách từ hoạt động xuất, nhập khẩu đạt 98.495 tỷ đồng, bằng 24% dự toán được giao, tăng 9,8% so với cùng kỳ năm 2024.

Nguyên nhân tăng thu được lý giải do kim ngạch nhập khẩu có thuế tăng 10% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu có thuế của một số mặt hàng chính tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2024 là nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất, chiếm 55,3%/tổng kim ngạch nhập khẩu chịu thuế, tăng 13,4% so với cùng kỳ, làm tăng thu ngân sách khoảng 8.580 tỷ đồng. Bên cạnh đó, mặt hàng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu tăng 45,4% về lượng và tăng 45,7% về trị giá, làm tăng thu khoảng 3.380 tỷ đồng.

Về nhiệm vụ mục tiêu trong quý II/2025, Cục Hải quan cho biết, toàn ngành tiếp tục triển khai có hiệu quả Chỉ thị về việc thực hiện đồng bộ quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, chống thất thu ngân sách năm 2025.

Về nhiệm vụ thu ngân sách, cơ quan hải quan rà soát các quy trình nghiệp vụ liên quan đến công tác thuế để sửa đổi, bổ sung phù hợp theo yêu cầu tổ chức bộ máy mới. Phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ hoàn thiện thể chế chính sách thuế và xử lý các vấn đề liên quan đến chính sách thuế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo chức năng, nhiệm vụ. Triển khai việc thu thuế giá trị gia tăng đối với hàng trị giá thấp qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Xử lý vướng mắc hệ thống miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế, xử lý tiền thuế nộp thừa điện tử.