Rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp

Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu Vụ Tài chính ngân hàng khẩn trương hoàn thiện dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ về chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ tại thị trường trong nước, chào bán TPDN ra thị trường quốc tế, trình Chính phủ ban hành trong tháng 4 năm 2022.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẩn trương chủ trì, phối hợp với Vụ Tài chính ngân hàng và các đơn vị liên quan rà soát quy định tại Luật Chứng khoán và Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán để sửa đổi quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đảm bảo phù hợp với thực tế; đồng thời, sớm báo cáo Bộ Tài chính ban hành các thông tư hướng dẫn về hoạt động của các tổ chức cung cấp dịch vụ trên thị trường TPDN.

Giám sát và chấn chỉnh các hoạt động về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
Giám sát và chấn chỉnh các hoạt động về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Ảnh: T.L

Tăng cường quản lý, giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Để đánh giá tổng thể những rủi ro tiềm ẩn trên thị trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính giao Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội rà soát tổng thể các doanh nghiệp phát hành còn dư nợ trái phiếu riêng lẻ để đánh giá.

Các tiêu chí đánh giá cơ bản là khối lượng phát hành, phát hành lãi suất cao, doanh nghiệp có tính hình tài chính kém, mục đích phát hành không rõ ràng, trái phiếu không có tài sản đảm bảo và không được bảo lãnh thanh toán; trái phiếu có tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường thứ cấp cao, phục vụ công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chủ trì, phối hợp với Vụ Tài chính ngân hàng, Thanh tra Bộ Tài chính, Vụ Pháp chế, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội khẩn trương triển khai kiểm tra tình hình phát hành, giao dịch, cung cấp dịch vụ về TPDN.

Trường hợp qua kiểm tra phát hiện doanh nghiệp không tuân thủ các quy định về công bố thông tin, về phát hành TPDN tùy theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, quy định của pháp luật có liên quan hoặc có hành vi lừa đảo, có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư thì khẩn trương chuyển ngay cơ quan công an xử lý theo quy định của pháp luật.

Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội rà soát tình hình thực hiện công bố thông tin định kỳ của các doanh nghiệp phát hành, tình hình thực hiện chế độ báo cáo của các tổ chức cung cấp dịch vụ; đồng thời, rà soát, cập nhật số liệu và hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu về tình hình phát hành, mua lại, thanh toán gốc, lãi, dư nợ, giao dịch, chuyển nhượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam chỉ đạo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội có văn bản trước ngày 25/4/2022 yêu cầu các doanh nghiệp:

Tuân thủ chế độ công bố thông tin đối với các doanh nghiệp phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ (tổ chức đấu thầu, bảo lãnh, đại lý phát hành trái phiếu, tổ chức đăng ký, lưu ký trái phiếu) theo quy định tại Điều 38 Nghị định số 153 và Thông tư số 122/2020/TT-BTC;

Các doanh nghiệp phát hành phải yêu cầu tổ chức tư vấn rà soát việc đáp ứng điều kiện, hồ sơ chào bán đảm bảo đúng quy định, rà soát tình hình thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công bố thông tin (bao gồm công bố thông tin định kỳ về tình hình tài chính, tình hình thanh toán gốc, lãi trái phiếu, tình hình sử dụng vốn, công bố thông tin về các đợt mua lại trước hạn, hoán đổi trái phiếu, thực hiện quyền đối với trái phiếu kèm chứng quyền, công bố thông tin bất thường) đối với các trái phiếu còn dư nợ; báo cáo tình hình quản lý, sử dụng nguồn vốn từ các trái phiếu đã phát hành có ý kiến soát xét của tổ chức kiểm toán tại thời điểm gần nhất trong vòng 6 tháng và công bố thông tin cho Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội trước khi tổ chức phát hành.

Giám sát chặt chẽ hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định của pháp luật

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có văn bản chỉ đạo các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại cung cấp dịch vụ chấn chỉnh hoạt động cung cấp dịch vụ về TPDN riêng lẻ.

Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán thực hiện chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức kiểm toán, tổ chức cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán, người hành nghề kế toán, kiểm toán tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về kiểm toán, chuẩn mực kế toán.

Cục Quản lý giá thực hiện chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức thẩm định giá, người hành nghề thẩm định giá tuân thủ quy định quy định pháp luật về thẩm định giá, đảm bảo chất lượng thẩm định khi cung cấp dịch vụ thẩm định giá; trong đó bao gồm việc thẩm định giá các tài sản đảm bảo của doanh nghiệp phát hành TPDN.

Chủ động thông tin truyên truyền

Tiếp tục chủ động thông tin tuyên truyền, cung cấp thông tin chính thống về tình hình thị trường TPDN, các vụ việc đã xử lý vi phạm trong quá trình kiểm tra, thanh tra tình hình phát hành, đầu tư, cung cấp dịch vụ về TPDN riêng lẻ; khuyến nghị, cảnh báo sớm những rủi ro cho nhà đầu tư, đảm bảo ổn định tâm lý thị trường;

Nhà đầu tư cần hiểu rõ và tuân thủ quy định về đối tượng nhà đầu tư được mua, giao dịch TPDN riêng lẻ. Mọi hành vi vi phạm, cố tình gian lận trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp để được mua TPDN phát hành riêng lẻ sẽ bị xử phạt vi phạm theo quy định; phải hết sức cẩn trọng với các hình thức chào mời thông qua việc ký kết "Hợp đồng đầu tư trái phiếu" với các tổ chức (công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại, doanh nghiệp khác) theo hình thức thỏa thuận dân sự không được coi là chủ sở hữu trái phiếu hoặc theo các hình thức đầu tư khác không rõ ràng theo quy định của pháp luật là hết sức rủi ro, dẫn đến việc có thể bị mất tiền và không được pháp luật bảo vệ.

Nhà đầu tư đang nắm giữ trái phiếu, tổ chức đại diện chủ sở hữu trái phiếu giám sát tình hình tài chính, tình hình sử dụng vốn trái phiếu của doanh nghiệp phát hành thông qua công bố thông tin của doanh nghiệp và giám sát thực tế (nếu cần thiết). Trường hợp doanh nghiệp phát hành có dấu hiệu sử dụng vốn sai mục đích phải đề nghị doanh nghiệp phát hành có biện pháp khắc phục ngay; trường hợp có dấu hiệu gian lận, cần báo cho cơ quan công an điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính sẽ làm việc với các cơ quan truyền thông để đưa thông tin chính xác, trung thực; xử lý ngay các trường hợp đưa thông tin phản ánh không đúng quan điểm của Bộ Tài chính, ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư và thị trường chứng khoán, thị trường TPDN./.