Mở rộng trường hợp ngân hàng được cho vay đặc biệt để xử lý sự cố rút tiền hàng loạt

Bổ sung quy định về xử lý nợ xấu, hạn chế sở hữu chéo

Chiều 9/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Tại dự thảo Luật này, phạm vi điều chỉnh được bổ sung gồm việc xử lý nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, đồng thời đối tượng áp dụng cũng được bổ sung là tổ chức mà Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ có chức năng mua, bán xử lý nợ.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại phiên họp

Nhằm nâng cao năng lực, chất lượng quản trị, điều hành của tổ chức tín dụng (TCTD), hạn chế sở hữu chéo trong hệ thống ngân hàng, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định về quản trị, điều hành của TCTD như: sửa đổi, bổ sung quy định về người có liên quan; sửa đổi, bổ sung quy định những trường hợp không được đảm nhiệm chức vụ…

Trong đó, để tránh xung đột lợi ích, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định về các trường hợp người quản lý, người điều hành của TCTD không được đồng thời là người quản lý, người điều hành của TCTD khác, doanh nghiệp khác; sửa đổi, bổ sung quy định về giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông theo hướng giảm tỷ lệ sở hữu tối đa của một cổ đông, một cổ đông và người có liên quan để tăng tính đại chúng; bổ sung quyền, nghĩa vụ của người quản lý, người điều hành TCTD trong phạm vi quyền, nghĩa vụ được giao có trách nhiệm thực hiện các chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN); bổ sung trường hợp NHNN đình chỉ, tạm đình chỉ chức danh Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc) đối với người không đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện đảm nhiệm chức vụ, vi phạm việc thực hiện các chỉ đạo của NHNN theo quy định.

Để hạn chế rủi ro từ tập trung tín dụng, hạn chế sở hữu chéo, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định về giới hạn cấp tín dụng theo hướng giảm tỷ lệ giới hạn cấp tín dụng của một khách hàng, một khách hàng và người có liên quan; sửa đổi, bổ sung quy định về giới hạn góp vốn, mua cổ phần của TCTD, trong đó quy định công ty con của TCTD không được góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp, TCTD khác là cổ đông, thành viên góp vốn của chính TCTD đó…

Cho phép can thiệp "từ sớm, từ xa" khi ngân hàng gặp khó khăn

Trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm một số quốc gia, trong đó có trường hợp xử lý khủng hoảng của Silicon Valley Bank và Signature Bank (Mỹ), hoặc trường hợp Ngân hàng Credit Suisse (Thụy Sỹ) và để đảm bảo có cơ chế ứng phó kịp thời khi phát sinh trường hợp TCTD bị rút tiền hàng loạt có nguy cơ ảnh hưởng, đe dọa an toàn hệ thống, dự thảo Luật bổ sung quy định về các biện pháp xử lý khi có sự cố rút tiền hàng loạt.

Để giải quyết những bất cập thời gian qua, dự thảo Luật xây dựng mới quy trình can thiệp sớm, bổ sung thẩm quyền của NHNN tại giai đoạn can thiệp sớm trong việc hạn chế quyền quyết định trong hoạt động kinh doanh của người quản lý, người điều hành, hoặc đình chỉ người quản lý, người điều hành của TCTD có hành vi vi phạm pháp luật tùy theo mức độ vi phạm của người quản lý, người điều hành, nhằm tăng cường kiểm soát, quản lý nhà nước đối với quản trị, điều hành của TCTD, quy định một số biện pháp hiện nay đang áp dụng tại giai đoạn kiểm soát đặc biệt lên giai đoạn can thiệp sớm cho phép xử lý từ sớm, từ xa khi tình trạng yếu kém của TCTD chưa đến mức nghiêm trọng.

Về quy định liên quan đến khoản vay đặc biệt, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định về trường hợp TCTD được vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước, Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam và các TCTD khác trong các trường hợp ngay cả khi chưa được kiểm soát đặc biệt để giải quyết, xử lý sự cố khách hàng rút tiền hàng loạt tại TCTD thời gian qua; bổ sung quy định cụ thể về tài sản bảo đảm của khoản vay đặc biệt, lãi suất khoản vay đặc biệt mà Ngân hàng Nhà nước cho vay là 0%/năm. TCTD cho vay đặc biệt được áp dụng các biện pháp hỗ trợ cụ thể; bổ sung quy định về việc NHNN chỉ định cho vay đặc biệt, qua đó thêm công cụ cho cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình xử lý, cơ cấu lại TCTD.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến tại phiên họp

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị rà soát lại thẩm quyền trong cơ cấu lại tổ chức tín dụng, xử lý nợ xấu, xử lý tài sản đảm bảo cho vay đặc biệt… Theo Chủ tịch Quốc hội trong luật này phải nói rõ đâu là quyền của Thống đốc, quyền của Thủ tướng, quyền của Chính phủ.

Lưu ý những nội dung liên quan đến phát hiện sớm, xử lý, can thiệp cho vay đặc biệt phải hết sức kỹ lưỡng, cẩn thận, Chủ tịch Quốc hội cho hay, theo ước tính, quy trình như dự thảo thì một ngân hàng yếu kém từ khi phát hiện ra đưa vào kiểm soát đặc biệt mất khoảng 13 tháng. Trong khi như trường hợp sự cố ngân hàng như ở Mỹ đòi hỏi phải được phát hiện và xử lý rất nhanh.

Về phạm vi điều chỉnh, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu vấn đề dự thảo Luật chưa đề cập đến Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Phát triển. Đây là những định chế tài chính quan trọng nhưng lại không có luật quy định mà chỉ hoạt động theo văn bản dưới luật. Điều này gây ra nhiều khó khăn trong thực tiễn hoạt động.

Ngoài ra, vấn đề tương thích giữa luật này với các luật khác như Luật Bảo hiểm tiền gửi, giao thoa giữa các lĩnh vực ngân hàng với bảo hiểm, ngân hàng với đầu tư chứng khoán, trái phiếu… cũng cần được tiếp tục thảo luận, nghiên cứu, làm rõ.