Cùng ngồi lại sau 10 năm

Ngày 14/4/2022, sau 10 năm, các lễ ký các quy chế phối hợp giữa: Văn phòng Chủ tịch nước và Tòa án Nhân dân (TAND) Tối cao; Văn phòng Chủ tịch nước và Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Tối cao mới lại được tái diễn. Vào 10 năm trước, cùng ngày 11/1/2012, hai quy chế phối hợp công tác giữa Văn phòng Chủ tịch nước với TAND Tối cao và VKSND Tối cao được ban hành.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ngày 18/4/2022.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ngày 18/4/2022.

Qua 10 năm triển khai thực hiện, các quy chế trên đã tạo cơ sở quan trọng để 3 cơ quan phối hợp, góp phần nâng cao hiệu quả tham mưu, phục vụ hoạt động của Chủ tịch nước thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Hiến pháp, pháp luật và nhiệm vụ được Bộ Chính trị phân công phụ trách công tác tư pháp; góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, do ban hành trước Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức TAND năm 2014, nên nhiều quy định trong quy chế không còn phù hợp. Cùng với đó, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số vướng mắc, bất cập dẫn đến khó khăn trong công tác phối hợp. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với việc sửa đổi quy chế phối hợp là hết sức cần thiết, nhằm bảo đảm phù hợp với Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức TAND năm 2014, đồng thời đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi trong tình hình mới.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương dự Lễ ký Quy chế phối hợp công tác giữa Văn phòng Chủ tịch nước và Toà án nhân dân tối cao chiều 14/4/2022.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương dự Lễ ký Quy chế phối hợp công tác giữa Văn phòng Chủ tịch nước và Toà án nhân dân tối cao chiều 14/4/2022.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Văn phòng Chủ tịch nước đã chủ động phối hợp với TAND Tối cao tiến hành rà soát các nội dung quy chế phối hợp công tác năm 2012; nhiều lần tổ chức cuộc họp giữa các cơ quan để trao đổi, thảo luận về từng nội dung, nhất là những nội dung có nhiều vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện và một số nội dung mới được các cơ quan nêu ra để thống nhất đưa vào quy chế mới.

Chủ tịch nước yêu cầu các bản quy chế được ký kết lần này phải được triển khai sâu rộng. Quá trình thực hiện phải đảm bảo đúng nguyên tắc, tuân thủ chức năng, nhiệm vụ của mỗi cơ quan theo quy định của pháp luật; đảm bảo tính chủ động, thường xuyên, chặt chẽ, kịp thời, tạo điều kiện hỗ trợ lẫn nhau. Định kỳ hàng năm, ba cơ quan cần tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm và báo cáo Chủ tịch nước.

Không được làm dân sợ

Yêu cầu đặt ra là pháp luật luôn phải được thực hiện nghiêm minh, nhưng Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng cho rằng, nghiêm minh nhưng không được làm người dân sợ hãi, mà là thấy phục để tuân theo, có được như vậy thì lòng dân mới thực sự an yên. Bởi vậy, vào cuối năm ngoái, khi vừa nghe tin về vụ việc xảy ra tại TAND quận Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng, ông đã lập tức có ý kiến chỉ đạo.

Bàn tay năm ngón

Bàn tay đủ năm ngón để có thể nắm chặt thanh gươm thần linh pháp quyền, đó là Ban Nội chính Trung ương, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Bộ Công an, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị 5 cơ quan này và Văn phòng Chủ tịch nước phải có sự phối hợp chặt chẽ, liên tục và hiệu quả hơn để thực hiện tốt công tác tham mưu, phục vụ Chủ tịch nước trong thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Hiến pháp và pháp luật và nhiệm vụ được Bộ Chính trị phân công phụ trách công tác tư pháp, Trưởng ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, Trưởng ban Chỉ đạo xây dựng đề án “Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Thời gian qua, cùng với tần suất nóng bỏng của các lệnh khởi tố, bắt giam, là sự hiện diện đặc biệt khăng khít của “các ngón tay”. Như vào hồi cuối tháng 3, Ban Nội chính Trung ương tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết 7 năm thực hiện Quy chế phối hợp giữa Ban Nội chính Trung ương với Đảng ủy Công an Trung ương, Ban Cán sự Đảng Tòa án Nhân dân Tối cao, Ban Cán sự Đảng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao. Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc bày tỏ rằng, các cơ quan đều nỗ lực rất cao, ý thức được trách nhiệm rất lớn, thực sự trong sáng, chân thành, thấu hiểu, tin tưởng lẫn nhau, chia sẻ thông tin và hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong thực hiện nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao.

Đó là vụ việc vì cho rằng TAND quận Ngũ Hành Sơn thiếu công tâm khi xét xử vụ "Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và bồi thường hợp đồng", vợ chồng ông Võ Văn Cường - Giám đốc Công ty TNHH MTV Land Hà Hải, đã uống thuốc diệt côn trùng tự tử ngay tại phiên tòa, nhưng được người thân đứng gần đó hất đổ chai thuốc cứu sống. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng VKSND Tối cao làm rõ nội dung thông tin vụ đương sự tự tử tại TAND quận Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng và báo cáo ông ngay về kết quả kiểm tra sự việc này.

Vào mùa hè 2021, cuộc gặp gỡ của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc với đoàn đại biểu Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thay mặt Giáo hội, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn tặng Chủ tịch nước 4 chữ "Dĩ đức an dân".

Nhận món quà, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ, “đây chính là lời căn dặn lãnh đạo cấp cao luôn phải lấy “đức” làm đầu để quy tụ được lòng người, thu phục được nhân tâm, hiệu triệu được sức mạnh tổng hợp cùng chung sức xây dựng đất nước. Có “đức” ngự trị thì đất nước thái bình thịnh trị”. Còn về chữ “an”, theo người đứng đầu Nhà nước, chỉ một chữ “an” cho dân cũng là thách thức to lớn với những người làm lãnh đạo. Bởi chữ “an”, trong đó vừa là sự thịnh vượng, no đủ, vừa là niềm vui, niềm tin, vừa là sự bình yên cả trong đời sống vật chất, cả trong đời sống tinh thần.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình vào năm 2016 đã có chia sẻ, khi lần đầu được bổ nhiệm giữ vị trí Chánh án TAND Tối cao, rằng: “Cả tôi và người tiền nhiệm của tôi đều có tên là Hòa Bình. Tôi hiểu rằng, thực thi công lý cũng tức là mang lại sự an tâm, an yên cho người dân”.

Siết chặt vòng vây lúc hậu dịch

Hội nghị sơ kết công tác công an quý I, triển khai nhiệm vụ trọng tâm quý II/2022, Bộ trưởng Công an Tô Lâm yêu cầu tăng cường đấu tranh với các loại tội phạm lợi dụng dịch bệnh, các chính sách phục hồi kinh tế - xã hội và bối cảnh xuất nhập khẩu, sản xuất kinh doanh khó khăn để hoạt động đầu cơ, tạo khan hiếm các loại hàng hóa nhằm đẩy giá cả lên cao để trục lợi.

Đồng thời, lực lượng công an tăng cường đấu tranh, trấn áp tội phạm theo chuyên đề, nhất là tội phạm có xu hướng gia tăng trong bối cảnh thích ứng an toàn, linh hoạt, phòng, chống hiệu quả dịch Covid-19 trên các lĩnh vực, tuyến, địa bàn trọng điểm; nắm chắc tình hình thị trường bất động sản, ngăn chặn các vi phạm không để hình thành các “bong bóng” bất động sản, trục lợi trong chứng khoán; tập trung đấu tranh tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cướp ngân hàng, tiệm vàng, tội phạm đánh bạc, các băng nhóm lưu động, băng nhóm tín dụng đen đòi nợ siết nợ bảo kê cưỡng đoạt tài sản.

Trong 3 tháng đầu năm 2022, lực lượng công an đã điều tra, khám phá hơn 8 nghìn vụ phạm tội về trật tự xã hội, bắt hơn 19 nghìn đối tượng; triệt phá 242 băng, nhóm tội phạm; thu giữ 238 kg heroin, hơn 347 kg và gần 100 nghìn viên ma tuý tổng hợp, 14 kg cần sa… Những ngày cuối tháng 3, dư luận choáng ngợp trước sự ra tay quyết liệt của lực lượng công an, như theo cách nói của người dân là chỉ trong “một nốt nhạc”, “quăng lưới” tóm gọn hai nhân vật cộm cán trong lĩnh vực bất động sản và chứng khoán.