Đây là nhấn mạnh của PGS.TS Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) tại Tọa đàm "Đạo đức trong quảng cáo thực phẩm chức năng" do Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) phối hợp với Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam tổ chức ngày 29/5, tại Hà Nội.

Thực phẩm chức năng không thể chữa bệnh

Tại tọa đàm, PGS.TS Trần Đáng - Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết, quảng cáo sai trong lĩnh vực thực phẩm chức năng gây ra những tác hại hết sức nguy hiểm cho xã hội.

Quảng cáo thực phẩm chức năng gian dối, nguy hại sức khoẻ người tiêu dùng

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Văn Nam.

Thống kê của Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cho thấy, có tới 80% các quảng cáo trong lĩnh vực phòng và hỗ trợ điều trị bệnh gây bức xúc hiện nay trên môi trường internet, mạng xã hội, nền tảng thương mại điện tử… là "trá hình" thực phẩm chức năng.

4 hiện tượng vi phạm liên quan đến quảng cáo thực phẩm chức năng

PGS.TS Trần Đáng cho biết, có 4 hiện tượng vi phạm đạo đức liên quan đến quảng cáo thực phẩm chức năng: Quảng cáo sai sự thật, lừa gạt, giả mạo; quảng cáo phóng đại, thổi phồng sản phẩm; quảng cáo mơ hồ gây hiểu nhầm; quảng cáo nhắm vào các đối tượng nhạy cảm (người bệnh ung thư, hiểm nghèo).

PGS.TS Trần Đáng cho rằng, hiện tượng sai phạm trong quảng cáo thực phẩm chức năng không chỉ gây ra hậu quả "tiền mất, tật mang" cho người tiêu dùng mà còn làm giảm giảm uy tín của ngành thực phẩm chức năng, làm lẫn lộn giữa các doanh nghiệp làm ăn chân chính với doanh nghiệp làm ăn gian dối, đánh đồng sản phẩm thật và sản phẩm giả.

Thông điệp mà những lời quảng cáo đưa ra như những quả bom dội vào nhận thức công chúng như: Cam kết điều trị dứt điểm không hết không lấy tiền; đánh bay tiểu đường type 1, type 2, dứt điểm hoàn toàn huyết áp cao… không sản phẩm khoa học nào có tác dụng như thế.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, nguy hại về quảng cáo gian dối trong lĩnh vực y tế không chỉ về tài chính. Người bệnh nan y phát hiện điều trị sớm có thể khỏi, chí ít kéo dài sự sống, nhưng những quảng cáo thực phẩm chức năng "cam kết chữa khỏi" là vi phạm với quy định về quảng cáo, lừa dối người tiêu dùng.

Thậm chí qua thanh kiểm tra, cơ quan chức năng đã phát hiện và chuyển cơ quan công an xử lý hình sự các sản phẩm thực phẩm chức năng giảm cân, xương khớp, tăng cường sinh lý nam có chứa chất cấm trong thành phần.

“Về pháp luật đã có chế tài, quy định xử lý vi phạm quảng cáo, đề nghị các cơ quan truyền thông tuyên truyền mạnh mẽ thực phẩm chức năng không thể chữa bệnh” - PGS.TS Nguyễn Thanh Phong nhấn mạnh.

Cần cho những nhãn hàng vi phạm vào "danh sách đen"

PGS.TS Nguyễn Thanh Phong cho hay, theo quy định, người phát hành quảng cáo chỉ được phát hành quảng cáo theo đúng nội dung đã thẩm định. Tuy nhiên, cái khó cho cả cơ quan quản lý là những quảng cáo trên mạng xã hội đa phần đều có máy chủ ở nước ngoài.

Tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm nhận định, vấn đề quảng cáo thực phẩm chức năng sai sự thật là vấn đề nhức nhối trong cộng đồng thời gian qua.

Quảng cáo thực phẩm chức năng gian dối, nguy hại sức khoẻ người tiêu dùng

Vi phạm về quảng cáo thực phẩm chức năng. Ảnh: TL.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cho rằng, việc quảng cáo thực phẩm chức năng hiện nay không chỉ nằm ở đơn vị phát hành quảng cáo, những nền tảng xuyên biên giới như TikTok, Facebook mà còn cả trí tuệ nhân tạo, các thuật toán. Đây là những khó khăn đặt ra trong việc quản lý, xử lý và cảnh báo người tiêu dùng.

Để kiểm soát được những nội dung quảng cáo thực phẩm chức năng sai sự thật, cần chú ý đến không gian mạng. Hiện nay, đã có nhiều biện pháp xử lý đối với những tên miền, doanh nghiệp vi phạm về quảng cáo như chặn tên miền quốc tế hoặc xử phạt trong nước.

“Chúng ta có thể xếp hạng theo chuẩn mực đạo đức trong lĩnh vực quảng cáo. Song song với đó là thống kê, phát hiện xử phạt vi phạm, cần cho những nhãn hàng vi phạm vào "danh sách đen" để cảnh báo đến các đơn vị hợp tác và cả người tiêu dùng” - Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm nói.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm đánh giá cao bản Quy chế đạo đức trong quảng cáo thực phẩm chức năng của Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam vừa công bố. Trong bản quy tắc đạo đức có những khái niệm rất mới: Người phát hành quảng cáo, người phát hành dịch vụ quảng cáo, người chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Đây là những đối tượng có thể tạo ra sự chuyển đổi tích cực.