Thu thuế nội địa giữ nhịp ổn định nhưng còn thiếu bền vững

5 tháng đầu năm 2024, toàn quốc có 63.733 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 1.179 doanh nghiệp. Ảnh tư liệu

5 tháng thu đạt trên 50% dự toán năm

Ngay từ những ngày đầu năm 2024, toàn ngành Thuế đã triển khai công tác quản lý thu, chống thất thu ngân sách nhà nước (NSNN), với mục tiêu phấn đấu hoàn thành vượt mức nhiệm vụ đã được Quốc hội, Chính phủ giao.

Lãnh đạo ngành Thuế cho biết, toàn ngành đã tổ chức các cuộc họp để triển khai, giải quyết các nội dung công việc như: Phòng chống gian lận hoàn thuế; tình hình triển khai công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế; tổ chức hội thảo trực tuyến tập huấn về nội dung triển khai cảnh báo sử dụng hóa đơn điện tử; tổ chức hội thảo “Quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số”…, trên cơ sở đó, tổng hợp, đánh giá các ý kiến, đề xuất, khuyến nghị để triển khai kế hoạch nâng cấp Ban Quản lý rủi ro thành Cục Quản lý tuân thủ…

Ngoài ra, Tổng cục Thuế cũng đã chỉ đạo cục thuế các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quản lý thuế đối với thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư vốn đối với thu nhập nhận cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu; tăng cường biện pháp tạm hoãn xuất cảnh đối với cá nhân là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp (DN) hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế; tiếp tục tăng cường công tác quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh, chế tác vàng bạc, đá quý… theo chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ và Bộ Tài chính.

Bằng việc thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp quản lý thuế, Tổng cục Thuế cho biết, lũy kế 5 tháng đầu năm 2024, tổng thu NSNN do cơ quan thuế quản lý ước đạt 767.415 tỷ đồng, bằng 51,6% so với dự toán, bằng 114,9% so với cùng kỳ thực hiện. Trong đó: Thu từ dầu thô ước đạt 24.678 tỷ đồng, bằng 53,6% so với dự toán, bằng 94,5% so với cùng kỳ thực hiện; thu nội địa ước đạt 742.737 tỷ đồng, bằng 51,6% so với dự toán, bằng 115,7% so với cùng kỳ thực hiện. Thu thuế, phí nội địa ước đạt 580.208 tỷ đồng, bằng 53,5% so với dự toán, bằng 111,7% so với cùng kỳ thực hiện.

Đánh giá cụ thể hơn về kết quả thu NSNN, đại diện Tổng cục Thuế cho rằng, thu nội địa 5 tháng đầu năm 2024 đạt 51,6% so dự toán chủ yếu do tính đến cuối tháng 5/2024 các DN đã tạm nộp 3/5 kỳ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) gồm kỳ quý IV/2023, kỳ quyết toán năm 2023, kỳ quý I/2024 nên thu thuế TNDN đã đạt 65,2% dự toán. Bên cạnh đó, thu chênh lệch thu - chi ngân hàng nhà nước phát sinh trên 31,8 ngàn tỷ đồng; thu từ xổ số kiến thiết ước đạt 59,3% so dự toán. Nếu loại trừ các nguồn thu trên, thì các nguồn thu phát sinh còn lại đạt khoảng 45,1% dự toán, thấp hơn tiến độ thực hiện dự toán 5 tháng đầu năm các năm gần đây.

Đáng chú ý hơn, kết quả thu nội địa 5 tháng đầu năm 2024, có sự tăng trưởng khá hơn so với cùng kỳ chủ yếu do cùng kỳ năm 2023 phải thực hiện gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế TNDN, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) kỳ tính thuế tháng 3, 4 và quý I/2023 theo Nghị định số 12/2023/NĐ-CP của Chính phủ. Năm 2024, đến nay chưa thực hiện gia hạn nộp thuế, nếu loại trừ yếu tố miễn, giảm, gia hạn, thì trong 5 tháng đầu năm, số thu thuế, phí nội địa chỉ tăng 1,8% so với cùng kỳ.

Còn đánh giá kết quả thu theo khoản thu, sắc thuế, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, có 13/20 khoản thu, sắc thuế đạt khá (trên 50%). Nếu tính theo địa bàn thu, có 23/63 địa phương có tiến độ thực hiện dự toán đạt khá (trên 50%); có 52/63 địa phương có tăng trưởng thu; còn 11/63 địa phương có tiến độ thu thấp hơn so với cùng kỳ năm trước.

Tăng cường chống thất thu, thu hồi nợ

Nhận định về tình hình "sức khỏe" DN, Tổng cục Thuế cho biết, 5 tháng đầu năm 2024, toàn quốc có 63.733 DN thành lập mới, tăng 1.179 DN, tương ứng tăng 1,9% so với cùng kỳ năm 2023; có 50.471 DN chấm dứt kinh doanh, tăng 7.852 DN, tương ứng tăng 18,4% so với cùng kỳ năm 2023; có 35.499 DN tạm ngừng kinh doanh, tăng 3.173 DN, tương ứng tăng 9,82% so với cùng kỳ năm 2023; có 19.663 DN khôi phục kinh doanh, tăng 1.215 DN, tương ứng tăng 6,59% so với cùng kỳ năm 2023. Tính đến thời điểm 19/5/2024, toàn quốc có 930.452 DN đang kinh doanh, tăng 7.857 DN, tăng 0,85% so với thời điểm ngày 31/12/2023.

Lãnh đạo Tổng cục Thuế cho rằng, 5 tháng đầu năm 2024 tình hình sản xuất, kinh doanh của DN vẫn còn nhiều khó khăn; số lượng DN tạm ngừng, chấm dứt kinh doanh lớn hơn nhiều số lượng DN thành lập mới, khôi phục kinh doanh. Do đó, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành yêu cầu toàn ngành cần tiếp tục theo dõi sát sao và đánh giá đúng tình hình kinh tế trong nước và thế giới những tháng tiếp theo; phân tích, nhận định những tác động từ những chính sách tài khóa tiền tệ mà các nước thực hiện đến sức khoẻ DN và hoạt động sản xuất kinh doanh của DN trong nước để nhận diện sớm những rủi ro, kịp thời tham mưu Bộ Tài chính, Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu NSNN.

Đồng thời cơ quan thuế chủ động theo dõi chặt chẽ tiến độ thu, đánh giá, phân tích tình hình thu tại từng địa bàn, từng khu vực thu, khoản thu, sắc thuế. Dự báo thu hàng tháng, quý sát đúng với thực tế phát sinh để tham mưu các giải pháp chỉ đạo thu kịp thời.

Rà soát, xác định chính xác những nguồn thu còn tiềm năng, các lĩnh vực, loại thuế còn thất thu để kịp thời đề xuất các giải pháp về chính sách và quản lý thu hiệu quả; kiến nghị với UBND tiếp tục duy trì và tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo chống thất thu và thu hồi nợ đọng thuế, phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế trong công tác quản lý thu, chống thất thu ngân sách, thu hồi nợ đọng...