Nhiều thủ đoạn tinh vi
Theo báo cáo của Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh, hoạt động chuyển nhượng vốn, bản quyền, thương hiệu tại TP.Hồ Chí Minh thời gian qua diễn ra hết sức phức tạp với nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi.
Cụ thể như, các doanh nghiệp (DN) thỏa thuận với nhau bằng hợp đồng, sau đó làm các thủ tục thay đổi tên các thành viên trong giấy đăng ký kinh doanh. Do pháp luật chưa quy định cơ quan cấp phép chỉ làm thủ tục thay đổi thành viên góp vốn khi tổ chức, cá nhân đã hoàn thành nghĩa vụ thuế, chưa có cơ chế phối hợp giữa cơ quan thuế và cơ quan cấp phép nên chưa thu được đầy đủ các khoản thuế phát sinh từ hoạt động chuyển nhượng vốn này.
Có trường hợp chuyển nhượng vốn, nhượng quyền thương mại có giá trị lớn mà cơ quan thuế hầu như không thu được hoặc thu được rất ít tiền thuế.
Nhiều thủ đoạn trốn thuế qua chuyển nhượng vốn đã bị cơ quan Thuế phát hiện. Ảnh minh họa |
Không ít hợp đồng khai giá bán bằng giá vốn, không phát sinh thu nhập nên không phải nộp thuế; hoặc kê khai giá bán chỉ nhỉnh hơn một chút so với giá vốn, lợi nhuận thấp thì tiền thuế phải đóng cũng thấp, mặc dù giá trị giao dịch rất lớn.
Một cách làm khác cũng khá phổ biến, đó là DN thực hiện chuyển nhượng nhưng không khai báo thu nhập phát sinh. Cũng không ít công ty hoạt động chuyển nhượng không khai báo nộp thuế cho cơ quan thuế, mà các bên liên quan chỉ làm thủ tục đăng ký thay đổi tên của người đại diện trước pháp luật, tên của các thành viên và tỷ lệ góp vốn không thay đổi như chưa bao giờ xảy ra việc chuyển nhượng.
Việc thất thu thuế còn do việc chuyển nhượng diễn ra lòng vòng khi DN thành lập nhiều công ty, nhiều chi nhánh, thay đổi nhiều địa điểm kinh doanh nên cơ quan thuế khó quản lý.
Truy thu và phạt hàng trăm tỷ đồng
Những kinh nghiệm khi thanh tra chuyển nhượng vốn
- Tham khảo thông tin từ tổ chức cá nhân có phát sinh hoạt động chuyển nhượng vốn.
- Tham khảo thông tin từ Sở Kế hoạch đầu tư , thông tin từ giới báo chí, tạp chí và các thông tin từ mạng xã hội để có cơ sở phân tích đánh giá về giá trị thật của hợp đồng.
- Thực hiện tham khảo thông tin từ các ngân hàng thương mại đối với các hoạt động có giao dịch qua ngân hàng của cá nhân tổ chức có phát sinh hoạt động chuyển nhượng vốn để có cơ sở thực hiện ấn định giá trị chuyển nhượng của hoạt động chuyển nhượng.
- Thực hiện tham khảo thông tin từ cơ quan thuế trực tiếp quản lý đối với các doanh nghiệp, cá nhân có liên quan trong mối quan hệ giao dịch chuyển nhượng vốn nắm bắt thông tin thực hiện xác định nghĩa vụ thuế đối với từng cá nhân, tổ chức.
Đặc biệt lưu ý kiểm tra kỹ hồ sơ kê khai thuế, giấy phép đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp qua từng thời kỳ để xác định việc chuyển nhượng vốn.
Trong khi qua kiểm tra tờ khai tại cơ quan thuế thì số thuế phải nộp NSNN rất ít. Khi cơ quan quản lý thuế đề nghị giải trình, bổ sung thông tin liên quan đến hồ sơ kê khai thuế thì các công ty này có dấu hiệu không hợp tác, né tránh bằng cách chuyển trụ sở đang ký kinh doanh, trì hoãn việc cung cấp, giải trình số liệu.
Tại buổi làm việc với cơ quan thuế, đại diện 2 công ty trên không thừa nhận các thông tin do báo chí đăng. Được sự chỉ đạo của UBND thành phố, Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh đã tiến hành thanh tra tại 2 công ty này để xác định chính xác số thuế phải nộp.
Sau khi tiến hành thanh tra, cơ quan thuế đã ban hành quyết định xử lý về thuế đối với 1 cá nhân đã có hành vi khai sai thiếu thuế phải nộp khi chuyển nhượng 8.434.717 cổ phần trong Công ty cổ phần Y khoa Hoàn Mỹ, với tổng số truy thu và phạt là hơn 156 tỷ đồng.
Đối với Công ty cổ phần Phở 24, cơ quan thuế đã ban hành 7 quyết định để xử lý về thuế đối với 6 cá nhân và 1 doanh nghiệp đã có hành vi không kê khai nộp thuế thu nhập doanh nghiệp khi chuyển nhượng cổ phần, số thuế truy thu hơn 17,8 tỷ đồng. Đến nay, các cá nhân và tổ chức bị truy thu thuế đã nộp đầy đủ số tiền trên vào NSNN.
Từ kết quả thực hiện của 2 công ty trên, Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh đã thực hiện đúc kết kinh nghiệm qua công tác thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động chuyển nhượng vốn, triển khai đết tất cả các phòng, chi cục thuế để thực hiện chuyên đề chuyển nhượng vốn đối với tất cả các DN trên địa bàn.
Kết quả đến hết tháng 11/2014 đã triển khai thực hiện thanh, kiểm tra 632 trường hợp với tổng số truy thu và phạt là 322 tỷ đồng.
Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh cũng cho biết, đặc điểm chung của các công ty khi thanh tra về chuyển nhượng vốn đều trì hoãn việc cung cấp hồ sơ, giải trình số liệu cũng như cung cấp dữ liệu về chuyển nhượng vốn giữa các thành viên trong công ty.
Do đó, các đoàn thanh tra đã sử dụng nhiều biện pháp, cách thức để đấu tranh, thuyết phục để công ty cung cấp hồ sơ, giải trình số liệu và cận động các cổ động có chuyển nhượng vốn làm việc với đoàn thanh tra./.
Nhật Minh