Cụ thể hóa mục tiêu phi giấy tờ ngay từ khâu sửa đổi chính sách

Cắt giảm nhiều khâu

Hiện nay, Tổng cục Hải quan đang gấp rút hoàn thiện dự thảo thông tư thay thế Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2018/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Theo ông Đào Duy Tám - Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan), dự thảo bao hàm nhiều cải cách, thay đổi lớn mà một trong những nội dung trọng tâm là thủ tục hải quan.

Cụ thể, một cải cách lớn được đưa ra là việc cho phép doanh nghiệp sử dụng kết quả phân tích phân loại của lô hàng nhập khẩu giống hệt trước đó của chính người khai hải quan để thực hiện khai báo hải quan cho lô hàng nhập khẩu tương tự lần sau. Dự thảo thông tư cũng hướng dẫn bổ sung khai chi tiết thông tin phương tiện vận tải ô tô, mô tô xe hai bánh, gắn máy trên tờ khai hải quan để thay cho các chỉ tiêu thông tin về tờ khai nguồn gốc. Đây là cơ sở cho cơ quan hải quan giải quyết thông quan nhanh chóng hơn.

Dự thảo quy định mới bao hàm nhiều cải cách, thay đổi lớn mà một trong những nội dung trọng tâm là thủ tục hải quan. Ảnh: NL

Về địa điểm đăng ký tờ khai, tiếp tục kế thừa quy định hiện nay, dự thảo cho phép doanh nghiệp đăng ký tờ khai tại nơi hàng hóa vận chuyển đến, nơi lưu giữ, cảng đích ghi trên các vận tải đơn. Ngoài ra, các địa điểm làm thủ tục hải quan khác, cho phép doanh nghiệp có trụ sở, chi nhánh, cơ sở sản xuất, trụ sở văn phòng công ty ở đâu thì phải vận chuyển hàng hóa về điểm đó để đăng ký.

Về vấn đề khai sửa đổi, bổ sung, theo ông Đào Duy Tám, dự thảo lần này sẽ khắc phục những bất cập liên quan đến khai bổ sung trường hợp hàng hóa thiếu, thừa so với khai hải quan nhưng đã vận chuyển ra khỏi khu vực giám sát hải quan. Thông tư hướng dẫn cụ thể và giao thẩm quyền cho chi cục để thực hiện quyết định việc khai sửa đổi, bổ sung và quy trình thủ tục thực hiện theo quy trình kiểm tra sau thông quan.

Về vấn đề hủy tờ khai, để minh bạch hóa các trường hợp hủy tờ khai phát sinh trong thực tế, dự thảo thông tư bổ sung các trường hợp được hủy tờ khai gồm trường hợp hai bên hủy giao dịch mua bán; trường hợp tờ khai xuất khẩu tại chỗ quá 15 ngày mà người nhập khẩu chưa đăng ký nhập khẩu; trường hợp hàng hóa chưa hoàn thành thủ tục hải quan, đang chịu sự giám sát hải quan nhưng có các quyết định buộc tái xuất, tịch thu, tiêu hủy, hoặc cưỡng chế bằng hình thức kê biên bán đấu giá; trường hợp hàng hóa đã hoàn thành thủ tục tái xuất.

Trong kiểm tra thực tế hàng hóa, bổ sung quy định cho phép thực hiện kiểm hóa hộ và các quy định cho phép thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa trên phương tiện vận tải xuất cảnh để tạo thuận lợi cho người khai hải quan, đặc biệt là lô hàng xá, hàng rời có khối lượng lớn được vận chuyển trực tiếp từ cơ sở sản xuất, điểm khai thác đến địa điểm neo đậu của phương tiện...

Điện tử hóa nhiều loại thủ tục

Trong quá trình sửa đổi, rà soát các nội dung, ban soạn thảo thấy rằng hiện nay trong bộ hồ sơ hải quan chỉ có hai loại giấy tờ, là giấy phép chuyên ngành theo quy định của một số bộ chưa thực hiện trên một cửa mà vẫn thực hiện thủ tục và giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa theo cam kết, chưa thực hiện điện tử hóa. Đối với các chỉ đạo liên quan xây dựng thông tư tiến tới phi giấy tờ, số hóa chứng từ trong hồ sơ hải quan, cơ quan hải quan áp dụng triệt để các quy định liên quan đến hồ sơ khi thực hiện thủ tục hải quan và các thủ tục hành chính khác.

Dự thảo thông tư cũng đẩy mạnh trao đổi, kết nối, chia sẻ thông tin hồ sơ hải quan với bộ, ngành và doanh nghiệp để qua đó cắt giảm các thủ tục hành chính. Chẳng hạn việc khai báo chi tiết thông tin số khung, số máy, chủng loại, kiểu loại của phương tiện vận tải đường bộ như: xe mô tô, xe ô tô. Việc khai báo chi tiết thông tin góp phần cung cấp thông tin tờ khai cho các cơ quan liên quan để thực hiện các thủ tục đăng kiểm, đăng ký phương tiện, qua đó góp phần vào việc bãi bỏ thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc.

Lãnh đạo Cục Giám sát quản lý về hải quan cho biết thêm, về báo cáo quyết toán tình hình nguyên phụ liệu gia công, sản xuất xuất khẩu, dự thảo khuyến khích các doanh nghiệp kết nối trực tiếp với cơ quan hải quan thì không phải nộp báo cáo quyết toán giấy theo năm tài chính, mà cơ quan hải quan sẽ sử dụng trực tiếp dữ liệu do doanh nghiệp cung cấp online để thực hiện kiểm tra báo cáo quyết toán.

Với việc áp dụng giám sát tự động, Tổng cục Hải quan dự kiến tiếp tục duy trì kết nối, chia sẻ thông tin với các doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho bãi như: thông tin dữ liệu tờ khai hải quan, tình trạng tờ khai đã thông quan hay đưa về bảo quản, hay phải niêm phong hải quan để các doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi thay mặt cơ quan hải quan thực hiện các biện pháp giám sát đưa hàng hóa ra khỏi khu vực hải quan.

Ngoài ra, cơ quan hải quan tiếp tục đẩy mạnh thực hiện thủ tục hành chính trên Cổng Dịch vụ công quốc gia; điện tử hóa các giao dịch trao đổi thông tin giữa cơ quan hải quan với người khai hải quan.