 |
| Nguồn: Bộ Thông tin và Truyền thông. Đồ họa: Văn Chung |
Cơ hội để doanh nghiệp đổi mới, phát triển
Trao đổi với phóng viên TBTCVN, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, kinh tế số đã và đang đóng vai trò quan trọng, thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, bao trùm với mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Dẫn Báo cáo nền kinh tế số 2022 do Google và Temasek thực hiện, ông Hoàng Quang Phòng cho biết, với sự tăng trưởng đạt hai con số trong giai đoạn 2019 - 2022, kinh tế số tại Việt Nam đã có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á, là một trong ba quốc gia phát triển kinh tế số hàng đầu khu vực.
Đề cập đến lợi ích mang lại từ chuyển đổi số, bà Bùi Thị Hải Yến - Tổng Giám đốc Công ty CP Hanel khẳng định, năng suất lao động trong nền kinh tế số sẽ tăng gấp nhiều lần so với các phương thức mà chúng ta đang áp dụng hiện nay, nghĩa là ở đó không chỉ tăng lên hàng chục phần trăm, mà là hàng trăm phần trăm. Thực chất năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp (DN) trong nền kinh tế số chính là năng lực tạo ra năng suất lao động cao. Làm thế nào để DN Việt Nam đạt được điều đó, câu trả lời duy nhất chính là chuyển đổi số.
Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) cho biết, chuyển đổi số là cơ hội, là bước ngoặt cho tất cả các ngành nghề kinh doanh và với DN nhà thầu cũng không ngoại lệ. Chuyển đổi số giúp việc quản lý về tài chính, thiết kế, quy hoạch, nhân lực, dự án, vật tư, vật liệu đầu ra, đầu vào chặt chẽ hơn.
Trong ngành xây dựng, hiện đã có công nghệ này và đây thực sự là mô hình quản lý hiện đại hiệu quả - công nghệ BIM (Building Information Modeling) - quá trình tạo lập và sử dụng mô hình thông tin trong các giai đoạn thiết kế, thi công và vận hành công trình. Với công nghệ này, các đơn vị có thể quản lý thiết kế giữa chủ đầu tư với nhà thầu và các thay đổi trong quá trình thực hiện dự án, tiết kiệm được rất nhiều về vật tư, nhân lực.
Doanh nghiệp chưa chủ động "dấn thân"
 |
Bên cạnh những thành công ban đầu từ chuyển đối số, ông Hoàng Quang Phòng cũng thẳng thắn chỉ ra, phát triển kinh tế số là chặng đường dài; hiệu quả của hội nhập kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, cũng như của các DN. Trong khi đó, DN Việt Nam còn nhiều bỡ ngỡ, thách thức, rào cản do thiếu sự chuẩn bị, giải pháp, nguồn lực để có thể chuyển đối số thành công.
Cụ thể là thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm quản lý, thiếu công nghệ và nhân lực công nghệ thông tin có trình độ cao. Năng lực tổ chức, triển khai công nghệ số là những nút thắt cản trở DN Việt Nam trong chuyển đổi phương thức sản xuất mới. Nhiều DN trong lĩnh vực sản xuất vẫn đang sử dụng công nghệ lạc hậu so với mức trung bình của thế giới.
Báo cáo thường niên năm 2022 của Cục Phát triển DN thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư về chuyển đổi số cho biết, gần 50% DN trong nước đã ngừng áp dụng chuyển đổi số.
Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, cộng đồng DN Việt Nam chưa chuẩn bị chu đáo để chủ động dấn thân vào nền kinh tế số toàn cầu. Không ít DN đang nhầm lẫn giữa “tự động hóa” - kết quả của ứng dụng công nghệ thông tin với “thông minh hóa” - kết quả ứng dụng công nghệ số. Tất cả các DN “tạm ngừng chuyển đổi số” theo báo cáo nêu trên đều chưa thực sự bắt tay vào chuyển đổi số, mà là thử nghiệm áp dụng một vài sản phẩm điện tử hóa.
Bàn về khó khăn, thách thức hiện nay, bà Bùi Thị Hải Yến cho biết, cộng đồng DN Việt Nam chưa chuẩn bị chu đáo để chủ động dấn thân vào nền kinh tế số toàn cầu. Có thể nói, trong quá trình chuyển đổi số, DN đối diện với rất nhiều thách thức, trong đó, thách thức lớn nhất là thay đổi phương pháp tư duy và tập quán sản xuất kinh doanh đã hình thành từ nhiều chục năm, để đón nhận cách nghĩ, cách làm hoàn toàn mới.
Về giải pháp cho chuyển đối số, bà Yến chỉ rõ, muốn nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN Việt Nam trong nền kinh tế số, trước tiên và quan trọng nhất là nâng cao nhận thức cho DN về bản chất thực sự của chuyển đổi số. Chỉ khi hiểu đúng thì mới làm đúng.
Hiểu rõ chuyển đổi số là quá trình tự thân, DN phải chủ động, tự nghiên cứu học hỏi và áp dụng vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu hàng hoá của đơn vị. Các chuyên gia công nghệ số chỉ cung cấp phương pháp và công cụ thực hiện, còn lại là DN tự lựa chọn con đường chuyển đổi hướng tới thông minh hóa sản xuất kinh doanh và quản lý DN của mình. Đây là quá trình dài và không có điểm dừng, DN chuyển dần từ thấp lên cao tùy thuộc vào mức độ trưởng thành số của mình…
“Một điều đáng mừng là gần như tất cả các giải pháp công nghệ để phát triển nền kinh tế 4 trong 1 (kinh tế công nghệ cao, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ và kinh tế số) ở nước ta đều đã hiện hữu, Đảng và Chính phủ cũng đã tạo mọi điều kiện cho chuyển đổi số toàn diện, rộng khắp. Phần còn lại tùy thuộc vào sự nỗ lực của các hiệp hội của chính tự thân doanh nghiệp”, bà Yến chia sẻ.
| ÔNG TRỊNH MINH ANH - CHÁNH VĂN PHÒNG BAN CHỈ ĐẠO LIÊN NGÀNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ VỀ KINH TẾ: Doanh nghiệp cần có hướng đi riêng, phù hợp cho chuyển đổi
Vấn đề cấp bách đặt ra hiện nay là phải nâng cao năng lực cạnh tranh của DN trong nền kinh tế số để bắt kịp với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế và sự phát triển của cuộc cách mạng lần thứ tư, tránh tụt hậu về công nghệ. Chuyển đổi số không có nghĩa chỉ là mua sắm phần mềm, trang thiết bị, mà quan trọng làm thế nào để linh hoạt trong chuyển đổi mô hình kinh doanh và thích ứng được với sự chuyển đổi khoa học - kỹ thuật. Vì vậy, mỗi DN nên có phương thức, hướng đi riêng và cách thức chuyển đổi sao cho phù hợp. Để nâng cao năng lực cạnh tranh trong nền kinh tế số thì điều tiên quyết là DN phải chủ động đầu tư cải tiến công nghệ, nghiên cứu, học hỏi và ứng dụng những mô hình, phương thức kinh doanh mới, loại bỏ những yếu tố lạc hậu, không còn phù hợp. ÔNG NGÔ HẢI PHAN - CỤC TRƯỞNG CỤC KIỂM SOÁT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH, VĂN PHÒNG CHÍNH PHỦ: Nhiều cơ chế khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi số
Thời gian qua, Chính phủ đã có những chỉ đạo tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Đến nay, 55,3% bộ, ngành, địa phương đã xây dựng Kho quản lý dữ liệu điện tử trên hệ thống trực tuyến giải quyết thủ tục hành chính, số hóa hồ sơ. Hiện 100% địa phương đã triển khai chứng thực bản sao điện tử từ bản chính. Để hỗ trợ DN trong chuyển đổi số, Chính phủ thường xuyên có chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung nâng cao chất lượng các quy định, giảm thiểu thủ tục hành chính, đổi mới các dịch vụ công. Trong đó, chú trọng đẩy mạnh phát triển những lĩnh vực theo xu hướng số hóa. Đồng thời, Nhà nước có cơ chế khuyến khích, DN đầu tư phát triển các lĩnh vực thương mại điện tử, thanh toán trung gian trên nền tảng công nghệ QR Code, ví điện tử, các giải pháp ngân hàng điện tử… Diệu Linh (lược ghi) |
