Biểu đồ 1

Kịch bản 1 của xuất khẩu gỗ những tháng cuối năm 2021. Nguồn: Tính toán của nhóm nghiên cứu dựa trên nguồn dữ liệu hải quan và các giả định.

54% doanh nghiệp dừng sản xuất

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Tổ chức Forest Trends vừa có "Báo cáo tác động của đại dịch Covid-19 tới ngành gỗ: Thực trạng 8 tháng đầu năm và kịch bản cho các tháng cuối năm". Báo cáo nêu rõ, dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 4 tác động tiêu cực tới tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong ngành. Các hoạt động giãn cách làm đứt gãy chuỗi cung ứng, nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô sản xuất. Một số doanh nghiệp có các ca nhiễm dịch phải đóng cửa hoàn toàn.

Khảo sát nhanh tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai do 3 hiệp hội: Hiệp hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP. Hồ Chí Minh, Hiệp hội Chế biến gỗ tỉnh Bình Dương, Hiệp hội Gỗ và Thủ công mỹ nghệ Đồng Nai đối với 265 doanh nghiệp thành viên cho thấy, đến hết ngày 18/8, có 142 doanh nghiệp dừng sản xuất, chiếm 54% doanh nghiệp; 123 doanh nghiệp giảm công suất do áp dụng "3 tại chỗ", chiếm 46% doanh nghiệp.

"Đứt gãy chuỗi cung, suy giảm đơn hàng, cắt giảm lao động, thu hẹp hoặc đóng cửa nhà máy là những biện pháp ứng phó hiện đang được các doanh nghiệp áp dụng. Nhiều doanh nghiệp cố gắng duy trì sản xuất ở mức 20 - 50% so với trước thời điểm giãn cách, nhằm đáp ứng phần nào yêu cầu của khách hàng và duy trì công việc cho người lao động." - nhóm nghiên cứu nhận định.

Không những vậy, số lượng các doanh nghiệp trực tiếp tham gia xuất khẩu cũng giảm. Cụ thể, nguồn số liệu từ cơ quan hải quan cho biết, số lượng doanh nghiệp tham gia xuất khẩu trong tháng 7 năm 2021 là 2.006 doanh nghiệp, giảm từ con số 2.119 doanh nghiệp của tháng 6 cùng năm.

Ngoài ra, tính toán của nhóm nghiên cứu của các hiệp hội gỗ và Tổ chức Forest Trends từ nguồn dữ liệu xuất khẩu gỗ của Tổng cục Hải quan cho thấy, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng gỗ của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2021 đạt 9,26 tỷ USD, tăng 54% so với cùng kỳ năm 2020. Tuy nhiên, biện pháp giãn cách xã hội làm co hẹp các hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành, với kim ngạch xuất khẩu của tháng 7/2021 đạt gần 1,3 tỷ USD, giảm 17,3% so với kim ngạch xuất khẩu của tháng 6 cùng năm.

Con số công bố gần đây của Tổng cục Hải quan cho thấy kim ngạch xuất khẩu trong 15 ngày đầu tháng 8 chỉ đạt 373,8 triệu, tương đương 45,5% so với kim ngạch 15 ngày đầu tháng 7/2021. Với tình hình giãn cách xã hội đang diễn ra như hiện nay, các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu nửa cuối tháng 8 và thời gian sau đó – cho tới khi dịch bệnh được kiểm soát – sẽ còn tiếp tục giảm sâu.

Bieu do 2
Kịch bản 2 của xuất khẩu gỗ những tháng cuối năm 2021. Nguồn: Tính toán của nhóm nghiên cứu dựa trên nguồn dữ liệu hải quan và các giả định.

Hai kịch bản xuất khẩu

Trước thực trạng đó, nhóm nghiên cứu cho rằng, có thể có 2 kịch bản đối với khâu xuất khẩu của các doanh nghiệp trong ngành từ nay cho tới hết các tháng cuối năm 2021. Các kịch bản này đều dựa trên thông tin giả định.

Kịch bản 1 là kim ngạch xuất khẩu quý III tiếp tục đà giảm như hiện nay, tuy nhiên kim ngạch quý IV bắt đầu hồi phục. Cụ thể, giả định rằng kim ngạch xuất khẩu quý III tiếp tục giảm như hiện nay. Kim ngạch xuất khẩu nửa đầu tháng 8/2021 chỉ tương đương 45,5% kim ngạch xuất khẩu nửa đầu tháng 7/2021.

Giả định rằng, mức suy giảm này tiếp tục được duy trì cho đến hết quý III; tuy nhiên, tình hình dịch bệnh sau đó được kiểm soát với sự phổ cập của vắc-xin trong toàn quốc. Kim ngạch xuất khẩu trong quý IV sẽ bắt đầu hồi phục, nhưng mức hồi phục sẽ không thể tương đương với kim ngạch so với quý I và quý II trong cùng năm mà chỉ đạt khoảng 70% so với kim ngạch trung bình của 2 quý này.

Nếu các giả định này là đúng, tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành năm 2021 sẽ đạt con số khoảng 13,55 tỷ USD.

Kịch bản 2 là kim ngạch xuất khẩu trong các tháng cuối 2021 tiếp tục đà giảm như hiện nay do dịch không được kiểm soát hiệu quả. Kịch bản này dựa trên giả định rằng từ nay tới hết 2021 dịch bệnh vẫn chưa được kiểm soát hiệu quả. Đà suy giảm về kim ngạch xuất khẩu sẽ tiếp tục kéo dài cho tới hết quý IV, với kim ngạch xuất khẩu của quý IV chỉ tương đương 70% kim ngạch xuất khẩu của quý III. Nói cách khác, giả định này cho rằng suy giảm kim ngạch xuất khẩu như hiện nay vẫn chưa chạm đáy mà sẽ còn tiếp tục giảm sâu ở các tháng cuối năm.

Nếu giả định này xảy ra, kim ngạch xuất khẩu của cả ngành năm 2021 sẽ đạt con số khoảng 12,69 tỷ USD.

Theo nhận định của nhóm nghiên cứu, các kịch bản tốt (kịch bản 1) và xấu (kịch bản 2) đều có thể xảy ra đối với các doanh nghiệp ngành gỗ và điều này phụ thuộc vào hiệu quả của các biện pháp chống dịch của Chính phủ và toàn thể xã hội.

Vì vậy, các hiệp hội khuyến cáo điều quan trọng hiện nay đối với các doanh nghiệp trong ngành là áp dụng các biện pháp kiểm soát rủi ro chặt chẽ nhằm cố gắng duy trì các hoạt động sản xuất kinh doanh, giữ chân khách hàng, tạo công ăn việc làm cho người lao động, tránh đứt gãy hoàn toàn các đơn hàng, gây rủi ro về thị trường đầu ra sản phẩm trong tương lai. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chuẩn bị tâm thế, sẵn sàng cho việc quay trở lại sản xuất kinh doanh với cường độ và hiệu quả cao khi bệnh dịch được kiểm soát.

Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP của Chính phủ

Thanh Hiền