cmk

Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước mới là công cụ căn bản phục vụ kiểm toán viên trong quá trình tác nghiệp.

Từ đó, sẽ có tác động tích cực và trực tiếp tới nỗ lực gìn giữ sự minh bạch của nền tài chính quốc gia. Để làm rõ hơn về điều này, phóng viên TBTCVN đã cuộc trao đổi với Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Đoàn Xuân Tiên.

* PV: Được biết, KTNN vừa ban hành Hệ thống CMKTNN mới. Vậy, so với CMKTNN trước đây, đâu là những điểm mới nổi bật nhất trong chuẩn mực lần này, thưa ông?

- Ông Đoàn Xuân Tiên: So với hệ thống CMKTNN cũ ban hành năm 2010 chỉ bao gồm các chuẩn mực ở cấp độ 3, thì điểm nổi trội đầu tiên của Hệ thống CMKTNN mới ban hành năm 2016 là đã được xây dựng theo 3 cấp độ của hệ thống chuẩn mực của các cơ quan kiểm toán tối cao (ISSAI) và cho cả 3 loại hình kiểm toán: Tài chính, tuân thủ, hoạt động. Trong đó phải kể đến việc xây dựng được hai chuẩn mực cấp độ 2 có vai trò quan trọng là Bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp (CMKTNN 30) và kiểm soát chất lượng kiểm toán (CMKTNN 40).

Điểm nổi bật thứ hai của hệ thống CMKTNN mới là bên cạnh việc kế thừa những nội dung phù hợp của hệ thống CMKTNN hiện hành, đã đồng thời nghiên cứu, tiếp thu có chọn lọc các CMKT quốc tế phù hợp với pháp luật, cơ chế quản lý của Việt Nam, cũng như điều kiện, môi trường hoạt động của KTNN Việt Nam hiện tại và tương lai.

ong tien
Ông Đoàn Xuân Tiên

* PV: Có ý kiến đánh giá, Hệ thống 39 CMKTNN mới đánh dấu mốc phát triển, hiện đại hóa chuyên môn nghiệp vụ của KTNN và từng bước hội nhập quốc tế. Ông lý giải gì về điều này, thưa ông?

- Ông Đoàn Xuân Tiên: Đúng như vậy! Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập mạnh mẽ với kinh tế thế giới, bản chất các mối quan hệ chính trị, xã hội và đặc biệt là kinh tế trở nên ngày càng đa dạng và phức tạp. Điều này đặt ra những thách thức không hề nhỏ, đồng thời đòi hỏi các cơ quan thực hiện nhiệm vụ kiểm tra tài chính công như KTNN phải tiệm cận và áp dụng một hệ thống CMKTNN mới theo hướng tuân thủ các thông lệ, CMKT quốc tế. Cùng với đó, đội ngũ kiểm toán viên nhà nước cũng phải chủ động đổi mới, tăng cường năng lực, cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ, không ngừng trau dồi bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp.

Hệ thống CMKTNN mới được ban hành đóng vai trò vừa là những quy định và hướng dẫn về yêu cầu, nguyên tắc, thủ tục kiểm toán và xử lý các mối quan hệ phát sinh trong hoạt động kiểm toán, vừa là thước đo cơ sở để kiểm soát, đánh giá chất lượng và đạo đức hành nghề của kiểm toán viên xuyên suốt trong quá trình tác nghiệp.

Trên phương diện hội nhập quốc tế, như chúng ta đã biết, tuyên bố Mehico tại Đại hội lần thứ XIX của Tổ chức quốc tế các Cơ quan Kiểm toán tối cao

(INTOSAI) năm 2007 đã khẳng định sự cần thiết của việc áp dụng các chuẩn mực, thông lệ kiểm toán quốc tế đối với mỗi cơ quan kiểm toán tối cao. Do vậy, có thể thấy rằng việc KTNN Việt Nam xây dựng và ban hành hệ thống CMKTNN theo hướng tuân thủ ISSAIs là hoàn toàn phù hợp với nhu cầu thực tiễn; đồng thời cũng phù hợp với xu thế phát triển chung của cộng đồng các cơ quan kiểm toán tối cao trên thế giới.

* PV: Như một xu thế tất yếu, khi nền kinh tế - xã hội đạt được những bước phát triển ngày càng cao, thì yêu cầu đối với một nền tài chính công minh bạch, lành mạnh được đặt ra cấp thiết hơn bao giờ hết. Vậy ông đánh giá thế nào về Hệ thống 39 CMKTNN vừa mới ban hành trong việc tăng cường sự minh bạch của nền tài chính quốc gia?

- Ông Đoàn Xuân Tiên: Như tôi đã đề cập, hệ thống CMKTNN mới ban hành cung cấp những hướng dẫn mang tính nguyên tắc, cốt lõi, là công cụ căn bản phục vụ kiểm toán viên trong quá trình tác nghiệp; là công cụ hữu hiệu để KTNN định hướng, kiểm tra, giám sát, đánh giá hoạt động của kiểm toán viên và các bên liên quan.

Bên cạnh đó, hệ thống CMKTNN cũng cung cấp thêm thông tin, hướng dẫn cho các đơn vị được kiểm toán để phối hợp trong quá trình kiểm toán; đồng thời hỗ trợ các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan quản lý, giám sát nhà nước và công chúng trong công tác giám sát hoạt động kiểm toán của KTNN. Qua đó, nâng cao tính minh bạch trong hoạt động kiểm toán, góp phần đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan của các ý kiến kiểm toán, củng cố thêm sự tin tưởng vào chất lượng và tác động của hoạt động KTNN. Rõ ràng việc nâng cao chất lượng, tác động của hoạt động của các cơ quan thực hiện nhiệm vụ kiểm tra tài chính công như KTNN sẽ có tác động tích cực và trực tiếp tới nỗ lực gìn giữ sự minh bạch của nền tài chính quốc gia.

* PV: Theo ông, cần phải làm gì để đưa những chuẩn mực này “thấm sâu” vào thực tiễn?

- Ông Đoàn Xuân Tiên: Việc áp dụng CMKTNN mới vào thực tiễn hoạt động kiểm toán sẽ là một quá trình gian nan nhiều khó khăn thách thức. Điều này đòi hỏi KTNN phải thể hiện quyết tâm chính trị, sự nhất trí và đồng lòng; đội ngũ kiểm toán viên phải ý thức sâu sắc được giá trị, ý nghĩa và tầm quan trọng của các CMKT, mạnh dạn vượt qua tâm lý ngại đổi mới, thói quen chủ nghĩa kinh nghiệm để sẵn sàng đón nhận và áp dụng những kiến thức, chuẩn mực nghiệp vụ kiểm toán mới.

Để phát huy tối đa giá trị và triển khai áp dụng bộ CMKTNN mới một cách toàn diện, KTNN sẽ chủ động, khẩn trương xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng về bộ CMKTNN một cách bài bản, khoa học. Song song với đó, KTNN cũng sẽ xây dựng một kế hoạch, lộ trình thực hiện áp dụng CMKTNN một cách rõ ràng, không nôn nóng, chủ quan. Đồng thời, sẽ bám sát kế hoạch chiến lược phát triển KTNN, từ việc đào tạo tập huấn trong ngành, tuyên truyền phổ biến ngoài ngành, đến việc tổ chức thực hiện chuẩn mực, kiểm tra, kiểm soát, đánh giá rút kinh nghiệm theo từng giai đoạn cụ thể.

Ngoài ra, các đơn vị được kiểm toán, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan quản lý, giám sát nhà nước và công chúng cũng cần được tăng cường nhận thức một cách rõ ràng hơn về địa vị pháp lý, vai trò và chức năng của KTNN trong việc giám sát, kiểm tra tài chính công. Qua đó, tăng cường chất lượng phối hợp để các CMKTNN mới ban hành thực sự đi vào cuộc sống và nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán. Đây có thể coi là điều kiện tiên quyết để hệ thống CMKTNN thực sự đi vào cuộc sống, góp phần giúp KTNN hoàn thành tốt trọng trách gìn giữ một nền tài chính công minh bạch, lành mạnh và phát triển bền vững mà Nhà nước, nhân dân tin tưởng giao phó.

* PV: Xin cảm ơn ông!

Duy Thái