Tháo gỡ khó khăn, bảo tồn giá trị các làng nghề

Sản phẩm làng nghề vừa mang giá trị kinh tế vừa đảm bảo đời sống tinh thần của cộng đồng. Ảnh: TL

Trong khuôn khổ Festival Bảo tồn và phát triển Làng nghề Việt Nam 2023, ngày 9/11, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) có buổi tọa đàm với các nghệ nhân, thợ giỏi lĩnh vực ngành nghề, làng nghề nông thôn.

Cả nước hiện có hơn 2.000 làng nghề

Tại tọa đàm, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn Lê Đức Thịnh cho biết, cả nước hiện có khoảng hơn 2.000 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được công nhận theo tiêu chí của nhà nước, tăng gần 100 làng nghề so với năm 2020. Trong đó, có hơn 1.400 làng nghề và hơn 650 làng nghề truyền thống; 57 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình nghề thủ công truyền thống được ghi nhận.

Từ năm 2018, khi được Chính phủ giao quản lý nhà nước về ngành nghề, làng nghề truyền thống, Bộ NN&PTNT đã tập trung phát triển khu vực này. Đến nay, hơn 800.000 cơ sở nghề là các doanh nghiệp, hợp tác xã và các hộ nghề sản xuất đã tham gia, trong đó có hơn 13.000 doanh nghiệp, hơn 11.000 hợp tác xã và tổ hợp tác.

Để phát huy, bảo tồn giá trị các làng nghề, các nghệ nhân đã chia sẻ, kiến nghị các vấn đề cần tháo gỡ. Ông Nguyễn Văn Tĩnh, nghệ nhân làng nghề mây tre đan Phú Vinh (TP. Hà Nội) mong muốn cơ quan quản lý nhà nước tiếp tục quan tâm, xây dựng cơ chế chính sách cho các nghệ nhân, đồng thời tích hợp thêm nhiều giá trị cho làng nghề như phát triển du lịch, trải nghiệm cho du khách.

Ông Lê Nam Trung, nghệ nhân sản xuất ngọc trai đạt chứng nhận OCOP 5 sao tại TP. Hạ Long, Quảng Ninh cho biết không phải quốc gia nào cũng có tiềm năng sản xuất sản phẩm này. Một số địa phương như Quảng Ninh, Khánh Hòa, Phú Quốc... là có quỹ đất và tiềm năng để sản xuất sản phẩm có giá trị kinh tế cao này.

Tuy nhiên, sản xuất ngọc trai cần quy trình tương đối đặc thù, cần sự chia sẻ, kết nối thông tin từ nhiều phía vì vậy, ông Trung đề xuất Bộ NN&PTNT có phương án hướng dẫn, thông tin nhanh chóng, kịp thời các yếu tố thị trường bởi đây là yếu tố cốt lõi để gia tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm, nhất là ở thị trường quốc tế.

Những nghệ nhân từ làng nghề truyền thống thực sự là vốn quý của xã hội. Ảnh: TL

"Người ta là hoa của đất"

Đánh giá về các làng nghề, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan cho rằng, đây là lĩnh vực vừa mang tính kinh tế - xã hội, vừa có tính lịch sử, văn hóa. "Các làng nghề không chỉ là nơi bảo tồn và lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử, mà còn là nơi góp phần bảo đảm đời sống vật chất và tinh thần ổn định của người dân, là nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của địa phương", ông chia sẻ.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan mượn câu "Người ta là hoa của đất" để nhắn nhủ, rằng những nghệ nhân từ làng nghề truyền thông thực sự là vốn quý của xã hội. Theo ông Lê Minh Hoan, một sản phẩm làng nghề đưa ra thị trường không chỉ là những cọng tre, những tấm ván đóng xuồng, bột gạo, hay những mảnh vải lụa...

Ẩn chứa bên trong còn là niềm tự hào, trách nhiệm với quê hương, xứ sở và nghĩa vụ gìn giữ với thế hệ mai sau.

Để bảo tồn làng nghề mới có thể đi vào thực chất, Bộ trưởng hy vọng bên cạnh việc làm ra sản phẩm tốt rồi thì nghệ nhân nên tìm hiểu thêm tâm lý khách hàng; quảng bá, truyền thông cô đọng, súc tích, tập trung vào những giá trị riêng biệt, cốt lõi của sản phẩm để khách hàng nắm bắt, cảm nhận. Bộ trưởng cũng kêu gọi người tiêu dùng phải hình thành tâm lý và thực sự yêu hàng Việt Nam, góp phần kích cầu thị trường.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cam kết sẽ phối hợp cùng các làng nghề trên cả nước tạo ra thị trường, kết nối doanh nghiệp tiêu thụ cho những sản phẩm làng nghề. Mục đích cuối cùng là phải bán những sản phẩm cho bà con, người dân.

Đồng thời, giao nhiệm vụ cho Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn sớm xây dựng đề án phát triển làng nghề truyền thống; tham mưu để có một tạp chí chuyên biệt về làng nghề xuất hiện trên các chuyến bay trong nước và quốc tế.