Đặc thù của dịch vụ ngân hàng điện tử hoạt động dựa trên nền tảng công nghệ nên luôn tiềm ẩn nguy cơ rủi ro
Từ những vụ án xảy ra trong thời gian gần đây nhận thấy, các thủ đoạn phổ biến của loại tội phạm này là sản xuất, sử dụng thẻ giả để rút tiền ở các máy ATM, thanh toán hàng hóa, dịch vụ; sử dụng phần mềm vi rút gián điệp để đánh cắp và mua bán thông tin thẻ tín dụng; xâm nhập phần mềm của doanh nghiệp để đánh cắp hợp đồng mua bán với khách hàng. Sau đó tạo lập địa chỉ email giả mạo và gửi email yêu cầu doanh nghiệp mua hàng chuyển tiền thanh toán vào tài khoản ngân hàng do chúng lập ra để chiếm đoạt.
Thực tế qua nhiều vụ việc, đối tượng phạm tội che dấu tung tích đối với người bị hại, do quá trình thực hiện hành vi phạm tội, đối tượng phạm tội không cần có một giao tiếp trực tiếp nào đối với cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức bị hại. Đồng thời, có trường hợp người bị hại không xác định được thiết bị điện tử, thiết bị số hay hệ thống thông tin của mình đã bị tấn công, thâm nhập, sao dữ liệu... như thế nào.
Bên cạnh đó, tội phạm có trình độ công nghệ thông tin chuyên sâu, thực hiện trên không gian mạng có thể ở mọi nơi nhưng lại gây ra hậu quả trên phạm vi toàn cầu với thủ đoạn tinh vi. Vì vậy, cơ quan chức năng rất khó xác định chủ thể để truy nguyên, bắt giữ, điều tra, xử lý bởi rào cản về không gian mạng và lãnh thổ.
Tại Việt Nam, mức độ thâm nhập của internet cao hơn khá nhiều so với mức trung bình của các nước trong khu vực với sự bùng nổ internet trên mobile. Đơn cử, tỷ lệ thâm nhập samartphone trên tổng dân số năm 2016 đạt 60%, tỷ lệ thâm nhập internet ước đến năm 2020 đạt khoảng 70%. Internet phát triển và sự gia tăng thâm nhập internet kéo theo sự phát triển của dịch vụ Internet banking.
Hiện nay, một số chương trình phần mềm đang hoạt động vẫn có những lỗ hổng nghiêm trọng và các đối tượng tội phạm công nghệ cao thường tập trung khai thác các lỗ hổng bảo mật này để thâm nhập, tấn công, thực hiện các hành vi phạm tội.
Có một thực tế tại Việt Nam là việc tìm mua thông tin của khách hàng tiềm năng như trong lĩnh vực tài chính ngân hàng hoặc khách hàng VIP có thu nhập cao... ngày càng trở nên dễ dàng. Các thông tin này, được chào bán qua thư điện tử hoặc đăng tải công khai trên các website quảng cáo, tiếp thị...
Ghi nhận ý kiến của đại diện một số ngân hàng cho thấy, mỗi ngân hàng thương mại đều phải đối mặt với rất nhiều những loại rủi ro khác nhau như rủi ro thị trường, thanh khoản, lãi suất, tỷ giá... Tuy nhiên, với đặc thù của dịch vụ ngân hàng điện tử hoạt động dựa trên nền tảng công nghệ nên luôn tiềm ẩn nguy cơ rủi ro; trong đó chủ yếu là rủi ro hoạt động với gian lận bên ngoài chiếm tỷ lệ cao.
Theo Tiến sỹ Nguyễn Danh Lương, Ủy viên Hội đồng quản trị, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam, trước thực trạng tội phạm công nghệ ngày càng gia tăng với thủ đoạn ngày càng tinh vi, ngân hàng cần phát triển áp dụng các giải pháp đồng bộ từ nâng cao an toàn bảo mật hệ thống cho đến công tác truyền thông hướng dẫn khách hàng sử dụng sản phẩm, dịch vụ đảm bảo an toàn.
Trong đó, ngân hàng nên ưu tiên nghiên cứu áp dụng các chuẩn mực quốc tế đối với hệ thống thanh toán và an ninh, bảo mật như ISO 27001 cho hệ thống công nghệ thông tin; đồng thời, tăng cường triển khai các giải pháp cảnh báo, nhận diện sớm những giao dịch nghi ngờ gian lận.
Bên cạnh những giải pháp của ngân hàng, Tiến sỹ Nguyễn Danh Lương cho rằng, bản thân khách hàng và người dân phải chủ động nâng cao hiểu biết và ý thức trong sử dụng sản phẩm, dịch vụ để tự bảo vệ quyền lợi cũng như tài sản của cá nhân.
Trong đó, người dân tuyệt đối không mở tài khoản và đăng ký sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử cho người khác sử dụng, tuân thủ nguyên tắc sử dụng dịch vụ an toàn để đăng nhập dịch vụ chỉ truy cập vào website chính thức của ngân hàng.
Khi nhận tin nhắn OTP (mã số xác thực) nhằm thực hiện giao dịch cần xem kỹ nội dung tin nhắn, luôn đăng xuất khỏi các ứng dụng dịch vụ ngân hàng điện tử sau khi sử dụng.
Theo TTXVN
