Xuất khẩu gạo Việt Nam đặt kỳ vọng kim ngạch “lập đỉnh” 4,5 tỷ USD
Vận chuyển gạo phục vụ xuất khẩu tại Cần Thơ. Ảnh: CTV

Những con số ấn tượng

Theo thông tin mới công bố của Tổng cục Thống kê, sản lượng lúa của cả nước 9 tháng năm 2023 ước đạt 32,1 triệu tấn (chiếm khoảng 74,7% tổng sản lượng cả năm), tăng 1,3% (so cùng kỳ năm trước). Sản xuất lúa 9 tháng đầu năm 2023 đạt khá do điều kiện thời tiết thuận lợi, tích cực chuyển đổi cơ cấu giống lúa; nâng cao trình độ kỹ thuật canh tác ở các địa phương. Điều này cũng đang tạo điều kiện thuận lợi cho việc tăng cường xuất khẩu gạo năm 2023 được dự báo đang tiếp tục có nhiều thuận lợi.

Cũng theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng năm 2023 ước đạt 68,92 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản đạt 38,48 tỷ USD.

Đáng chú ý, cùng với rau quả có tỷ lệ xuất khẩu tăng tới trên 70% so với cùng kỳ năm trước, thì xuất khẩu gạo hiện nay đã đạt 3,66 tỷ USD, tăng 40,4%.

Trong nhóm 3 mặt hàng nông sản đạt trị giá xuất khẩu cao nhất trong 10 năm, xuất khẩu gạo đã vinh dự sánh vai cùng nhóm hàng rau quả và cà phê.

Xuất khẩu gạo tăng ở mức ấn tượng, ngoài việc các nước tăng cường nhập khẩu, còn bởi do giá gạo liên tục tăng kể từ khi Ấn Độ có lệnh tạm ngừng nhập khẩu gạo cho đến khi có thông báo mới.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam VFA, giá gạo xuất khẩu 5% tấm tại thời điểm cuối tháng 9 đầu tháng 10/2023 dao động ở mức 613 - 617 USD/tấn; giá gạo 20% tấm ở mức 598 - 602 USD/tấn. Ở thời điểm cuối tháng 9/2023, giá gạo các nước đang có xu hướng giảm, gạo Việt Nam cũng đã giảm nhẹ so với tháng trước, nhưng vẫn đang ở mức cao nhất thế giới.

Trong 9 tháng của năm 2023, giá xuất khẩu gạo bình quân đạt 554 USD/tấn, tăng 14%. Tuy vẫn chưa đạt bằng giá gạo xuất khẩu bình quân của năm 2008, nhưng năm nay giá gạo xuất khẩu bình quân đạt mức cao nhất trong hơn 14 năm qua.

Như vậy, hiện nay giá gạo Việt Nam vẫn cao nhất thế giới, cao hơn gạo Thái Lan khoảng 20 USD/tấn, cao hơn gạo Pakistan 15 USD/tấn. Có thời điểm giá gạo lên đến 650 USD/tấn mà doanh nghiệp không thể gom đủ gạo để bán. Đây là mức giá cao nhất trong hơn 10 năm trở lại đây.

Mục tiêu đạt kỷ lục kim ngạch 4,5 tỷ USD

Theo khảo sát, tính đến ngày 4/10, giá lúa nông dân bán tại ruộng vẫn duy trì ổn định. Với mặt hàng gạo, giá gạo nguyên liệu và thành phẩm không thay đổi. Theo đó, giá gạo nguyên liệu IR 504 dao động quanh mốc 12.000 - 12.100 đồng/kg; trong khi đó, gạo thành phẩm IR 504 dao động quanh mức 13.900 - 14.000 đồng/kg.

Xuất khẩu gạo Việt Nam đặt kỳ vọng kim ngạch “lập đỉnh” 4,5 tỷ USD
Thu mua lúa tại ruộng ở đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh: CTV

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dự báo, trong 3 tháng cuối năm, dự kiến sẽ thu hoạch gần 10 triệu tấn lúa mùa và vụ thu đông, tương đương với hơn 5 triệu tấn gạo. Với sản lượng này, ngoài việc đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, vẫn còn dư khoảng 1,5 triệu tấn gạo có thể xuất khẩu.

Cơ hội xuất khẩu gạo từ nay đến cuối năm vẫn còn rất lớn khi các nước vẫn đang tăng cường nhập khẩu gạo để dự trữ. Đặc biệt, hiện nay sản xuất lúa gạo tại Malaysia vẫn cần nhập khẩu tới 30% để đảm bảo yêu cầu tiêu dùng và dự trữ trong nước. Malaysia nhập gạo trắng chủ yếu từ Ấn Độ, Pakistan, Thái Lan, Việt Nam và Campuchia, hơn nữa, người tiêu dùng Malaysia lại tương đối thích gạo Việt Nam, đây chính là cơ hội cho gạo Việt.

Theo ước tính của Tổng cục Thống kê, dự kiến cả năm 2023, sản lượng lúa đạt được từ 43 - 43,4 triệu tấn, tăng khoảng 650 - 700 nghìn tấn so 2022, vượt 170 nghìn tấn so với kế hoạch của ngành nông nghiệp nông thôn năm 2023. Dự báo, nhiều khả năng sẽ đạt được 7,5 triệu tấn gạo xuất khẩu trong năm 2023 mà vẫn đảm bảo an ninh lương thực trong nước.

Theo phân tích của các chuyên gia, cơ hội xuất khẩu gạo từ nay đến cuối năm vẫn còn rất lớn khi các nước vẫn đang tăng cường nhập khẩu gạo để dự trữ. Đặc biệt, hiện nay sản xuất lúa gạo tại Malaysia vẫn cần nhập khẩu tới 30% để đảm bảo yêu cầu tiêu dùng và dự trữ trong nước./.

Kịch bản cao nhất nếu thị trường tiếp tục thuận lợi, lượng gạo xuất khẩu vẫn duy trì được mức 800 nghìn tấn/tháng như tháng 9 vừa qua, thì trong 3 tháng cuối năm có thể xuất hơn 2 triệu tấn. Trong quý IV dự báo mỗi tháng sẽ xuất khẩu khoảng 500 nghìn tấn. Như vậy, khả năng cả năm sẽ xuất khẩu kỷ lục 8 triệu tấn gạo, lập kỷ lục kim ngạch 4,5 tỷ USD.