3 kịch bản điều hành giá từ nay đến cuối năm

Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Văn Chung

Còn nhiều yếu tố gây áp lực lên lạm phát

Sáng 24/4, Ban Chỉ đạo điều hành giá họp đánh giá kết quả công tác quản lý, điều hành giá quý I/2024, định hướng công tác điều hành giá những tháng còn lại năm 2024. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá chủ trì cuộc họp.

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, từ đầu năm đến nay, tình hình kinh tế thế giới vẫn trong giai đoạn khó khăn khi tăng trưởng chậm. Nhiều nền kinh tế lớn vẫn duy trì lãi suất ở mức cao và có thể kéo dài hơn dự kiến. Xung đột lợi ích và cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, xung đột quân sự tại một số quốc gia… Các yếu tố đó tác động làm gia tăng chi phí vận tải và các rủi ro về an ninh năng lượng, lương thực, lạm phát và chuỗi cung ứng toàn cầu. Giá xăng dầu, vàng và các nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất có biến động khó lường.

Tuy nhiên, công tác điều hành giá quý I/2024 được điều hành chủ động, linh hoạt, nhịp nhàng, chỉ số giá tiêu dùng nằm trong kịch bản điều hành. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng một số tháng đầu năm 2024 so với tháng trước: tháng 1 tăng 0,31%, tháng 2 tăng 1,04%; tháng 3 giảm 0,23%. Bình quân quý I năm 2024, CPI tăng 3,77% so với cùng kỳ năm 2023.

Lạm phát cơ bản bình quân 3 tháng đầu năm 2024 tăng 2,81% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng của lạm phát tổng thể bình quân (tăng 3,77%) chủ yếu do giá lương thực, xăng dầu, giá dịch vụ y tế và giá dịch vụ giáo dục là yếu tố tác động tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản.

Dự báo từ nay đến cuối năm vẫn còn nhiều yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá, như: Giá các nhóm mặt hàng nguyên vật liệu, hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu, như giá xăng dầu dự báo tiếp tục diễn biến khó lường. Giá dầu Brent trung bình 6 tháng cuối năm trong khoảng 80 - 90 USD/thùng. Bên cạnh đó, giá nguyên vật liệu đầu vào thế giới đang ở mức cao cũng ảnh hưởng tới giá cả mặt bằng trong nước.

Ngoài ra, Bộ Tài chính lo ngại, giá dịch vụ vận chuyển hàng hoá bằng đường biển và phụ thu đối với hàng hóa container tại cảng biển đang tăng mạnh gây áp lực đến chi phí của doanh nghiệp. Hay như việc thực hiện lộ trình giá thị trường, tính đúng tính đủ chi phí trong giá các hàng hóa dịch vụ do Nhà nước định giá tiếp tục là vấn đề cần xem xét thực hiện trong năm 2024. Do đó, đây cũng là yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá.

Dự báo CPI trong khoảng từ 3,64% - 4,5%

Bộ Tài chính dự báo 3 kịch bản điều hành giá từ nay đến cuối năm. Ở kịch bản thấp, dự báo CPI bình quân năm 2024 tăng khoảng 3,64% so với năm 2023. Kịch bản thứ hai, dự báo CPI bình quân năm 2024 tăng khoảng 4,05% so với năm 2023. Kịch bản dự báo mức cao nhất, CPI bình quân năm 2024 tăng khoảng 4,5% so với năm 2023.

Với các kịch bản trên, Bộ Tài chính cập nhật kịch bản CPI bình quân năm 2024 tăng trong khoảng 3,64 - 4,5%. Tổng cục Thống kê dự báo CPI bình quân trong khoảng 3,8% - 4,5% (3 kịch bản 3,8%, 4,2% và 4,5%). Ngân hàng Nhà nước Việt Nam dự báo lạm phát bình quân năm 2024 tăng trong khoảng 4,3% ± 0,5%.

Giả định CPI các tháng còn lại tăng đều một tỷ lệ như nhau so với tháng trước, thì trong 9 tháng còn lại của năm 2024, CPI mỗi tháng còn dư địa tăng khoảng 0,26% - 0,39% để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát bình quân năm 2024 trong khoảng 4,% - 4,5%.

Kết luận tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá đề nghị các bộ, ngành phải “nắm bắt nhanh” để dự báo tốt, trên cơ sở đó có kịch bản điều hành phù hợp, kiểm soát lạm phát theo đúng mục tiêu đề ra.

Phó Thủ tướng phân tích: Quý I/2024, xu hướng thị trường diễn biến theo quy luật, không có bất thường. Qua theo dõi của các bộ, ngành, quý I/2024, bình quân quý I năm 2024 so cùng kỳ năm trước, CPI tăng 3,77%, lạm phát cơ bản tăng 2,81%. Tuy nhiên, tháng 4 áp lực lạm phát tăng.

Thành công trong điều hành giá cả thị trường thời gian qua là nhờ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai quyết liệt nhiều giải pháp như đảm bảo thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ, nhất là đối với các mặt hàng chiến lược; chú trọng, tăng cường công tác quản lý, điều hành giá trong dịp lễ tết; chuẩn bị sớm phương án điều hành giá các mặt hàng Nhà nước định giá, các dịch vụ công theo lộ trình thị trường.

“Cùng với đó, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí để hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp; tổ chức, theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thiết yếu để có biện pháp điều hành phù hợp” - Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, “công tác điều hành giá phải nắm bắt nhanh”, trên cơ sở đó, các bộ, ngành phải dự báo chi tiết, cụ thể các mặt hàng, lĩnh vực có tác động tới lạm phát, để có kịch bản điều hành phù hợp. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính hoàn thiện báo cáo sau cuộc họp và cho rằng, với kịch bản CPI ở mức cao, các bộ, ngành phải “đánh giá lại”, “bởi những năm qua chúng ta điều hành CPI đều thấp hơn mục tiêu đề ra, thì năm nay không thể có phương án CPI tăng 4,8%”.