Bình Thuận kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm kinh tế biển sau sáp nhập với Lâm Đồng, Đắk Nông

Du lịch biển, ngành kinh tế mũi nhọn tiềm năng lớn của Bình Thuận. Ảnh: Minh họa

Kỳ vọng từ trung tâm kinh tế biển

Tại Hội thảo về những định hướng phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Lâm Đồng mới trong giai đoạn 2026 - 2030 và những năm tiếp theo được 3 tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Thuận tổ chức mới đây, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý cho rằng, sự sáp nhập, thành lập tỉnh Lâm Đồng mới mang lại một cơ sở tài nguyên được mở rộng với dư địa rất lớn.

Theo đó, Lâm Đồng đóng góp thế mạnh về nông nghiệp công nghệ cao, du lịch nổi tiếng với TP. Đà Lạt khí hậu ôn hòa; Đắk Nông bổ sung tiềm năng về đất nông nghiệp, tài nguyên khoáng sản (bauxite) và kết nối biên giới.

Trong khi đó, Bình Thuận sở hữu những cơ sở thực tiễn quan trọng như đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi cho du lịch và năng lượng tái tạo, nguồn lợi thủy sản và khoáng sản phong phú. Hơn nữa, sáp nhập ba tỉnh Bình Thuận - Lâm Đồng - Đắk Nông được xem là một chất xúc tác mạnh mẽ, nâng tầm tiềm năng của Bình Thuận. Từ đó, các cơ hội lớn về phát triển kinh tế biển được hình thành.

Theo GS.TS Mai Trọng Nhuận - nguyên Giám đốc Đại học quốc gia Hà Nội, việc xây dựng Bình Thuận thành trung tâm kinh tế biển quốc gia không chỉ xuất phát từ tiềm năng nội tại của tỉnh mà còn mang tính cấp thiết trong bối cảnh quốc gia và khu vực.

Đó là yêu cầu đa dạng hóa các động lực tăng trưởng kinh tế, khai thác hiệu quả lợi thế biển và hình thành các cực phát triển vùng để cân bằng tăng trưởng trên cả nước. Đồng thời, tầm quan trọng của an ninh hàng hải và khẳng định chủ quyền quốc gia ngày càng gia tăng.

Trồng rau công nghệ cao tại TP. Đà Lạt, Lâm Đồng. Ảnh: Minh họa

Theo đó, về nông nghiệp, có thể hình thành các chuỗi giá trị liên kết giữa vùng nông nghiệp công nghệ cao của Lâm Đồng với hạ tầng chế biến và xuất khẩu của Bình Thuận. Quy mô kinh tế lớn hơn sau sáp nhập cũng làm tăng sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước cho các dự án quy mô lớn. Chính sự sáp nhập này đã chuyển hóa tiềm năng của Bình Thuận từ một trung tâm kinh tế biển cấp tỉnh thành một trung tâm có thể mang tầm vóc quốc gia, thông qua việc tạo ra một vùng kinh tế độc đáo với các thế mạnh bổ trợ đa dạng, trải dài từ ven biển lên cao nguyên.

Cơ hội để thực sự là “Rừng vàng – biển bạc”

Tỉnh Lâm Đồng mới sau sáp nhập sẽ được mở rộng có quy mô lớn nhất so với các tỉnh trong cả nước với diện tích tự nhiên hơn 24.000km2.

Cũng theo các chuyên gia, việc sáp nhập 3 tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Thuận mở ra dư địa và tiềm năng phát triển rất lớn (có rừng, có biển, có cửa khẩu, có cảng cạn và cảng biển; trở thành thủ phủ của 1 số cây công nghiệp, cây ăn trái và công nghiệp boxit nhôm).

Đây là cơ hội vàng để hình thành một cực tăng trưởng mới, có quy mô đủ lớn, động lực đủ mạnh và tầm ảnh hưởng đủ sâu rộng, góp phần dẫn dắt xu thế kinh tế xanh và phát triển bền vững cho khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước.

Cũng theo GS.TS Mai Trọng Nhuận, việc sáp nhập các tỉnh này mở ra cơ hội lớn, kết hợp lợi thế biển của Bình Thuận với tiềm năng nông nghiệp, công nghiệp và du lịch của Lâm Đồng, Đắk Nông. Một số định hướng ưu tiên phát triển du lịch biển chất lượng cao, năng lượng tái tạo, logistics cảng biển, nuôi trồng thủy sản bền vững và công nghệ biển, gắn liền với phát triển không gian và hạ tầng đồng bộ.

Đặc biệt nhất là tầm quan trọng của cơ chế chính sách đột phá, liên kết vùng hiệu quả và đảm bảo quốc phòng an ninh trong toàn bộ quá trình phát triển để xây dựng Bình Thuận thành trung tâm kinh tế biển, cần có giải pháp liên kết phát triển kinh tế biển Bình Thuận với Lâm Đồng, Đắk Nông sau sáp nhập.

Trong đó, phát triển du lịch tích hợp bằng cách xây dựng các chương trình marketing chung, các gói sản phẩm du lịch kết hợp “biển - rừng - cao nguyên” (ví dụ: nghỉ dưỡng biển Mũi Né - khám phá Đà Lạt - trải nghiệm Tà Đùng). Tận dụng và phối hợp khai thác Cảng hàng không Phan Thiết và Liên Khương để thu hút khách.

Bên cạnh đó, hình thành các chuỗi giá trị nông nghiệp - công nghiệp – logistics với nông sản đặc trưng của Lâm Đồng (rau, hoa, cà phê) và Đắk Nông (cà phê, hồ tiêu) có thể được chế biến (sử dụng năng lượng tái tạo từ Bình Thuận) và xuất khẩu qua các cảng biển của Bình Thuận. Điều này đòi hỏi đầu tư vào hệ thống kho vận, chuỗi cung ứng lạnh và logistics chuyên dụng.

Khai thác mỏ quặng bauxite ở Đắk Nông. Ảnh: Minh họa

Đặc biệt, khai thác và chế biến khoáng sản bền vững với khoáng sản bauxite của Đắk Nông và Lâm Đồng có thể được khai thác và chế biến một cách bền vững, với nguồn năng lượng từ Bình Thuận và sản phẩm được xuất khẩu qua cảng biển của Bình Thuận. Nghiên cứu phương án kết nối khai thác, sơ tuyển quặng bauxite ở Đắk Nông và Lâm Đồng, vận chuyển qua đường ống đến vùng gần cảng biển ở Bình Thuận để sản xuất alumin, nhôm kim loại và các sản phẩm từ nhôm kim loại. Quá trình này phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ môi trường, công nghiệp xanh, tuần hoàn, carbon thấp, chống chịu cao.