Góp phần giúp thị trường minh bạch và thanh khoản hơn

Dự kiến sẽ vận hành chính thức vào tháng 7 tới

Thông tin từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, HNX đã triển khai xây dựng hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ, đáp ứng yêu cầu của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và Nghị định 65/2022/NĐ-CP (Nghị định 65).

Theo đó, HNX đã triển khai xây dựng phần mềm, xây dựng hệ thống giai đoạn 1 với các chức năng cơ bản phục vụ hoạt động giao dịch TPDN riêng lẻ. Hiện tại các khâu chuẩn bị cơ bản đã hoàn tất, dự kiến sẽ vận hành chính thức vào tháng 7/2023.

Trao đổi với phóng viên TBTCVN, đại diện lãnh đạo HNX cho biết, HNX xác định việc xây dựng hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ phải phù hợp với thực tế giao dịch của thị trường TPDN và kinh nghiệm tổ chức thị trường trái phiếu chính phủ và TPDN niêm yết của HNX. Việc quản lý tập trung giao dịch và thông tin của thị trường TPDN riêng lẻ nhằm đảm bảo thị trường hoạt động an toàn, hiệu quả, phù hợp với thông lệ quốc tế và đáp ứng được yêu cầu phát triển thị trường TPDN trong tương lai.

Với kinh nghiệm trong việc nghiên cứu, xây dựng và đưa hệ thống giao dịch chứng khoán Corei5 vào vận hành phục vụ thị trường từ năm 2013 đến nay và từ thực tế triển khai nhiều hệ thống phục vụ thị trường chứng khoán như thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và thị trường chứng khoán phái sinh vận hành an toàn, ổn định, HNX tiếp tục nghiên cứu, xây dựng hệ thống giao dịch TPDNRL với các đặc tính kế thừa từ nghiệp vụ đến kỹ thuật của các thị trường này.

Doanh nghiệp chịu trách nhiệm về tính trung thực

Theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Nghị định số 65, doanh nghiệp phải đăng ký giao dịch trái phiếu đã phát hành trên hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ của sở giao dịch chứng khoán. Thời hạn thực hiện đăng ký giao dịch chậm nhất là 15 ngày làm việc kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký trái phiếu của Tổng công ty Lưu ký và bù trù chứng khoán Việt Nam.

Khoản 3 Điều 3 Nghị định số 65 cũng quy định rõ việc đăng ký giao dịch trái phiếu tại sở giao dịch chứng khoán không hàm ý xác nhận và đảm bảo cho tính hợp pháp của đợt chào bán trái phiếu của doanh nghiệp cũng như việc thanh toán đầy đủ lãi, gốc của trái phiếu.

Do vậy, doanh nghiệp đưa trái phiếu lên đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ đăng ký giao dịch và các thông tin công bố có liên quan. Doanh nghiệp phải giải thích cho nhà đầu tư các thông tin liên quan đến phương án phát hành, các rủi ro pháp lý, rủi ro đầu tư, rủi ro sử dụng vốn, quyền, lợi ích, trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư.

Dự kiến có hơn 1.600 mã trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được đưa vào giao dịch

Trong thời hạn 3 tháng kể từ khi hệ thống đăng ký, lưu ký, giao dịch trái phiếu chính thức vận hành, trái phiếu phát hành theo quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP và Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và còn dư nợ, phải thực hiện đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch. HNX dự kiến có hơn 1.600 mã trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sẽ được đưa vào giao dịch sau khi khai trương hệ thống.

Cùng với đó, để thực hiện giao dịch TPDN riêng lẻ, nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch tại thành viên giao dịch. Trước khi mua trái phiếu, nhà đầu tư phải ký văn bản xác nhận theo quy định tại khoản 6 Điều 1 Nghị định số 65, khoản 1 Điều 3 Nghị định số 08/2023/NĐ-CP.

Theo quy định của Luật Chứng khoán năm 2019, chỉ có nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua bán TPDN riêng lẻ và công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua chứng khoán có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trước khi thực hiện giao dịch.

Thông tin từ HNX cho biết, thành viên giao dịch phải thống nhất và công khai hình thức tiếp nhận, xử lý giao dịch của khách hàng tại trụ sở chính, chi nhánh, phòng giao dịch. Kết quả thực hiện giao dịch phải được thông báo cho khách hàng ngay sau khi giao dịch được thực hiện theo đúng hình thức đã thỏa thuận với khách hàng. Thành viên giao dịch phải gửi sao kê tài khoản tiền và trái phiếu hàng tháng hoặc khi có yêu cầu từ khách hàng.

Ngoài ra, các thành viên giao dịch phải ưu tiên thực hiện lệnh giao dịch cho khách hàng trước lệnh tự doanh của thành viên giao dịch với mức giá thực hiện tốt nhất có thể. Mức giá thực hiện tốt nhất có thể là mức giá theo yêu cầu của khách hàng, hoặc tốt hơn mức giá theo yêu cầu của khách hàng.

Sau khi giao dịch TPDN riêng lẻ được xác lập và hoàn tất, HNX sẽ cung cấp thông tin về kết quả giao dịch cho Trung tâm Lưu ký chứng khoán thực hiện hoạt động thanh toán giao dịch TPDN riêng lẻ.

Trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sẽ được giao dịch thế nào?

Giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ trên hệ thống giao dịch của HNX được thực hiện qua thành viên giao dịch TPDN riêng lẻ. Hệ thống giao dịch của HNX chỉ nhận lệnh giao dịch từ thành viên giao dịch thông qua hệ thống nhập lệnh của sở và hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ của thành viên giao dịch. Thành viên giao dịch TPDN riêng lẻ có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư, đảm bảo nhà đầu tư đúng đối tượng giao dịch trái phiếu theo quy định.

Loại hình giao dịch TPDN riêng lẻ là giao dịch mua bán thông thường. Phương thức giao dịch là giao dịch thoả thuận trên hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ, các bên tham gia giao dịch tự thoả thuận, thống nhất các nội dung giao dịch. Giao dịch được xác lập khi bên mua và bên bán xác nhận thực hiện giao dịch trên hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ.

Có 2 hình thức giao dịch thoả thuận là thỏa thuận điện tử và thỏa thuận thông thường. Đối với thỏa thuận điện tử, thành viên giao dịch nhập lệnh chào mua/chào bán với cam kết chắc chắn vào hệ thống hoặc lựa chọn các lệnh đối ứng phù hợp đã được nhập vào hệ thống để thực hiện giao dịch.

Đối với thỏa thuận thông thường, bên mua và bên bán tự thỏa thuận với nhau về các điều kiện giao dịch từ trước và báo cáo kết quả vào hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ để xác lập giao dịch. Đơn vị giao dịch TPDN riêng lẻ là 1 trái phiếu, khối lượng giao dịch tối thiểu là 1 trái phiếu và đơn vị yết giá là 1 đồng.

Thời gian giao dịch từ thứ hai đến thứ sáu hàng tuần, trừ các ngày nghỉ theo quy định của Bộ luật Lao động, với 2 phiên giao dịch, cụ thể: phiên giao dịch sáng từ 09h00 - 11h30, phiên giao dịch chiều từ 13h00 - 15h00, nghỉ trưa từ 11h30 - 13h00.

Bộ Tài chính ban hành Thông tư 30/2023/TT-BTC hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch TPDN chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước.

Theo Thông tư 30/2023/TT-BTC, phạm vi là các TPDN riêng lẻ được phát hành kể từ khi Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiều doanh nghiệp. riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế có hiệu lực thi hành.

Việc lưu ký và giao dịch của các TPDN riêng lẻ đã phát hành trước khi Nghị định 153/2020/NĐ-CP có hiệu lực thi hành và còn dư nợ tiếp tục được thực hiện theo phương án phát hành trái phiếu đã được phê duyệt, chấp thuận.