Tiếp tục gỡ “nút thắt” trong quản lý, sử dụng tài sản công

Tạo cơ chế linh hoạt cho cơ quan nhà nước khi bán trụ sở làm việc

Bộ Tài chính cho biết, với việc sửa đổi, bổ sung một số quy định về quản lý, sử dụng tài sản công (TSC) sẽ góp phần hoàn thiện hệ thống pháp lý về lĩnh vực này, giúp các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện việc quản lý và sử dụng TSC được giao ngày càng hiệu quả hơn.

Tại dự thảo, Bộ Tài chính đã trình sửa đổi, bổ sung quy định về mua sắm quản lý, sử dụng vật tiêu hao; giao tài sản bằng hiện vật cho cơ quan nhà nước; xử lý vật tư, vật liệu thu hồi được trong quá trình bảo dưỡng TSC; khai thác TSC tại cơ quan nhà nước và TSC có quyết định thu hồi của cơ quan, người có thẩm quyền…

Tiếp tục gỡ những “nút thắt” trong quản lý, sử dụng tài sản công. Ảnh minh họa

Đặc biệt, tại dự thảo nghị định, Bộ Tài chính đã sửa đổi, bổ sung quy định về xác định giá khởi điểm khi bán đấu giá trụ sở làm việc.

Theo Bộ Tài chính, NĐ151 quy định giá khởi điểm của tài sản trên đất phải bảo đảm phù hợp với giá trị thực tế còn lại theo kết quả đánh giá lại. Giá khởi điểm chuyển nhượng quyền sử dụng đất được xác định phù hợp với giá chuyển nhượng phổ biến trên thị trường theo mục đích sử dụng mới của khu đất theo quy định của pháp luật về xác định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất, cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, không thấp hơn giá trị quyền sử dụng đất tính theo giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành tương ứng với mục đích sử dụng mới nhân (x) với hệ số điều chỉnh giá đất do UBND cấp tỉnh quy định.

Tại Nghị quyết số 82/2019/QH14 của Quốc hội về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị giao Chính phủ nghiên cứu thu hẹp các trường hợp cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, chuyển sang hình thức cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm, bảo đảm nguồn thu ổn định từ đất đai. Tuy nhiên, việc bán trụ sở làm việc dôi dư nhằm huy động nguồn lực tài chính từ TSC để phục vụ cho việc đầu tư xây dựng các trụ sở làm việc mới. Vì vậy, Bộ Tài chính đã dự thảo 2 phương án để gửi lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương.

Cụ thể, phương án 1, giữ như quy định hiện hành (chỉ thực hiện giao đất, hoặc cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần khi bán trụ sở làm việc).

Ưu điểm của phương án này là huy động được ngay nguồn lực tài chính từ TSC để phục vụ cho việc đầu tư xây dựng các trụ sở làm việc mới. Nhược điểm là chưa bảo đảm nguồn thu ổn định từ đất đai theo chỉ đạo của Quốc hội tại Nghị quyết số 82/2019/QH14.

Phương án 2, sửa đổi, bổ sung việc xác định giá khởi điểm cho trường hợp thực hiện cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm sau khi bán trụ sở làm việc bên cạnh việc xác định theo hình thức giao đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần khi bán trụ sở làm việc như hiện hành.

Ưu điểm của phương án này là tạo cơ chế linh hoạt cho cơ quan nhà nước khi thực hiện bán trụ sở làm việc. Cơ chế này vừa có thể bảo đảm nguồn thu ổn định từ đất đai theo chỉ đạo của Quốc hội (nếu lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất hàng năm), đồng thời, khi cần thiết cũng có thể huy động được ngay nguồn lực tài chính từ TSC để phục vụ cho việc đầu tư xây dựng các trụ sở làm việc mới (nếu lựa chọn hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê). Nhược điểm là khó khăn trong việc thu tiền thuê đất hàng năm để nộp ngân sách trung ương khi bán trụ sở làm việc của cơ quan nhà nước thuộc trung ương quản lý.

Bộ Tài chính cho biết, qua tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, có 4 địa phương chọn phương án 1; 55 bộ, ngành, địa phương chọn phương án 2; 42 bộ, ngành, địa phương không có ý kiến lựa chọn phương án. Vì vậy, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định tại dự thảo Nghị định theo phương án 2.

Sửa đổi quy định về mua sắm tập trung

Theo quy định hiện hành, Bộ Y tế ban hành danh mục thuốc mua sắm tập trung (bao gồm cấp quốc gia và cấp địa phương), Bộ Tài chính ban hành danh mục tài sản mua sắm tập trung cấp quốc gia (trừ thuốc), bộ, cơ quan trung ương, UBND cấp tỉnh ban hành danh mục tài sản mua sắm tập trung cấp bộ, cơ quan trung ương, địa phương.

Quy định về mua sắm tập trung sẽ được sửa đổi trong thời gian tới. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, thực tế trong thời gian vừa qua, đặc biệt là trong giai đoạn phòng, chống dịch bệnh Covid-19, để đáp ứng nhu cầu về hóa chất, vật tư, trang thiết bị y tế phòng, chống dịch, Chính phủ đã giao Bộ Y tế thực hiện mua sắm tập trung một số loại hóa chất, vật tư, trang thiết bị y tế (Nghị quyết số 79/NQ-CP ngày 22/7/2021 của Chính phủ).

Đồng thời, Bộ Y tế là cơ quan quản lý nhà nước, có chuyên môn về lĩnh vực y tế, theo đó, việc giao Bộ Y tế ban hành và thực hiện mua sắm tập trung quốc gia đối với các loại hóa chất, vật tư, trang thiết bị y tế là phù hợp.

Vì vậy, Bộ Tài chính trình Chính phủ cho sửa đổi quy định về thẩm quyền ban hành danh mục tài sản mua sắm tập trung (Điều 67) và đơn vị mua sắm tập trung (Điều 68) theo hướng: Bộ Y tế ban hành danh mục thuốc mua sắm tập trung (bao gồm danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia và danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương); danh mục hóa chất, vật tư, trang thiết bị y tế mua sắm tập trung theo chỉ đạo của Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ.

Đơn vị mua sắm tập trung thuốc, hóa chất, vật tư, trang thiết bị y tế quốc gia là đơn vị thuộc Bộ Y tế, hoặc đơn vị khác được Thủ tướng Chính phủ giao thực hiện nhiệm vụ mua sắm tập trung các mặt hàng này thuộc danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia.

Về quy trình mua sắm tập trung, Bộ Tài chính cho biết, theo quy trình mua sắm tập trung tổng quát quy định tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Đấu thầu, không có bước lập, phê duyệt dự toán mua sắm tài sản thuộc danh mục mua sắm tập trung.

Đồng thời, theo quy trình quy định tại Nghị định số 151/2017/NĐ-CP, có bổ sung quy định về bước lập, phê duyệt dự toán mua sắm tài sản thuộc danh mục mua sắm tập trung cùng với việc lập dự toán ngân sách hàng năm; trong đó, xác định cụ thể chủng loại, số lượng, dự toán kinh phí mua sắm tài sản thuộc danh mục mua sắm tập trung.

Tuy nhiên, qua quá trình thực hiện, khi cấp có thẩm quyền giao dự toán ngân sách hàng năm theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước sẽ không tách chi tiết nội dung mua sắm tài sản trong tổng dự toán chi của bộ, cơ quan trung ương, địa phương. Vì vậy, Bộ Tài chính trình Chính phủ bỏ quy định về bước lập, phê duyệt dự toán mua sắm tài sản thuộc danh mục mua sắm tập trung trong quy trình tại Nghị định số 151/2017/NĐ-CP để phù hợp với thực tiễn và quy trình tổng quát quy định tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP.

Ngoài ra, theo quy định của Luật Đấu thầu, một trong các căn cứ để lập, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu là Quyết định mua sắm tài sản. Vì vậy, Bộ Tài chính trình Chính phủ cho bổ sung quy định về quyết định mua sắm tài sản trong quy trình mua sắm tập trung (thay thế cho bước lập, phê duyệt dự toán mua sắm tài sản).

Đồng thời, dự thảo Nghị định bổ sung quy định về trách nhiệm thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu do Thông tư số 58/2016/TT-BTC ngày 29/3/2016 của Bộ Tài chính không áp dụng cho hàng hóa thuộc danh mục mua sắm tập trung, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ chỉ quy định trách nhiệm thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu khi thực hiện các dự án; vì vậy, chưa có quy định cụ thể để áp dụng khi thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu trong trường hợp mua sắm tập trung (sửa đổi khoản 1 Điều 75)./.