Bức tranh phân hóa về lợi nhuận ngân hàng trong quý IV
Trong quý IV/2023, kỳ vọng chi phí vốn của các ngân hàng sẽ giảm hơn nữa. Ảnh: TL

Cơ hội cho một số ngân hàng được “cởi trói”

Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có động thái khá táo bạo, khi cho phép các ngân hàng có quyền tự chủ động linh hoạt trong việc thực hiện việc cho vay, trong giai đoạn những ngày còn lại của năm 2023.

Cụ thể, NHNN thông báo mức tăng trưởng tăng thêm cho các tổ chức tín dụng (TCTD) công khai, minh bạch theo các nguyên tắc và tiêu chí cụ thể. Các TCTD có dư nợ tín dụng đến cuối tháng 11/2023 đạt đến 80% chỉ tiêu tín dụng đã được thông báo thì sẽ được chủ động bổ sung hạn mức tăng thêm dựa trên cơ sở xếp hạng năm 2022.

Một trong những tiêu chí để được mở rộng hạn mức tín dụng là những TCTD tập trung tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ và hạ lãi suất cho vay xuống mức thấp, trong thời gian vừa qua. NHNN cho biết, việc bổ sung hạn mức này là sự chủ động của NHNN mà các TCTD không cần thiết phải đề nghị hoặc xin bổ sung.

Trước đó từ đầu năm, NHNN xác định mức tăng trưởng tín dụng năm 2023 khoảng 14 - 15% và

Thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn dồi dào

Cuối tháng 11 và đầu tháng 12, lãi suất trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng vẫn tiếp tục duy trì ở mức thấp thể hiện thanh khoản hệ thống vẫn khá dồi dào. Hiện tại, lãi suất cho vay qua đêm vẫn vẫn chỉ 0,17%, thấp hơn rất nhiều so với mức trần lãi suất 5%/năm theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

được linh hoạt điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế. Đến tháng 7/2023, NHNN đã phân bổ hạn mức tín dụng cho toàn hệ thống TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài với tổng mức tăng trưởng 14,5%.

Sau 11 tháng qua, tình hình tăng trưởng kinh tế còn gặp khó khăn, sức hấp thụ vốn và cầu tín dụng của nền kinh tế còn yếu. Tính đến cuối tháng 11/2023, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống mới đạt khoảng 8,3%, thấp hơn so với chỉ tiêu định hướng đầu năm.

Trong khi đó, mức tăng trưởng tín dụng của hệ thống TCTD không đồng đều. Một số TCTD tăng trưởng khá cao, một số TCTD tăng trưởng thấp, thậm chí tăng trưởng âm.

Do đó, NHNN cho biết, việc cho phép các ngân hàng có quyền tự chủ động linh hoạt trong việc thực hiện việc cho vay thời gian cuối năm này là để kịp thời linh hoạt điều hành, đáp ứng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng phục vụ nhu cầu vốn cho quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Đối diện với sự phân hóa lợi nhuận

Bức tranh phân hóa về lợi nhuận ngân hàng trong quý IV
Ảnh minh họa.

Lợi nhuận của các ngân hàng cho đến hết quý III/2023 thực chất đã có sự phân hóa, trong đó, một số ngân hàng vẫn đạt được tăng trưởng lợi nhuận khá tốt, trong khi một số ngân hàng đã bị tăng trưởng lợi nhuận âm so với cùng kỳ năm trước.

Ông Vũ Mạnh Hùng - chuyên viên phân tích thuộc Công ty chứng khoán VNDirect cho biết, trong quý III/2023 có 22 trong số 25 ngân hàng niêm yết có biên lãi ròng giảm so với cùng kỳ do tốc độ tăng lãi suất cho vay thấp hơn tốc độ tăng của chi phí huy động.

Trong số các ngân hàng thương mại cổ phần vốn hóa vừa và lớn, chỉ có Sacombank, VIB và VietinBank là có khả năng duy trì biên lãi ròng ổn định hoặc cao hơn so với cùng kỳ. Trong khi đó, biên lãi ròng của các ngân hàng có tỷ trọng sở hữu trái phiếu doanh nghiệp cao lại tiếp tục giảm nhiều nhất.

Theo dự báo của ông Hùng, trong quý IV/2023, kỳ vọng chi phí vốn của các ngân hàng sẽ giảm hơn nữa nhờ tiền gửi chi phí thấp sẽ chiếm tỷ trọng cao hơn trong cơ cấu nguồn vốn của các ngân hàng. Tuy nhiên, biên lãi ròng có thể sẽ không cải thiện ngay lập tức trong bối cảnh nhu cầu tín dụng còn yếu như hiện tại.

Một số ngân hàng sở hữu tỷ trọng cho vay cá nhân cao và tỷ lệ huy động bằng đồng USD thấp sẽ có cơ hội cải thiện biên lãi ròng tốt hơn so với các ngân hàng khác. Trong năm 2024, biên lãi ròng sẽ có khả năng phục hồi nhờ nhu cầu tín dụng quay trở lại cùng với sự tăng trưởng kinh tế.

Đưa ra dự báo về lợi nhuận của các ngân hàng trong quý IV, ông Quản Trọng Thành - Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán Maybank Investment Bank cho biết, nếu áp dụng dự phóng trong quý IV dựa trên cơ sở các thông tin từ lợi nhuận của quý III thì tăng trưởng của từng ngân hàng trong quý IV rất tốt do tín dụng tăng trưởng tốt.

Với quan điểm của các chuyên gia khi nhận định lợi nhuận ngân hàng có được nhờ yếu tố tăng trưởng tín dụng và theo đó, những ngân hàng được mở rộng tín dụng lần này nếu tận dụng tốt thời cơ tiếp tục đẩy mạnh tín dụng có thể có nhiều điều kiện tốt hơn để tạo ưu thế về hiệu quả kinh doanh hơn so với các ngân hàng khác.

Lãi suất giảm là yếu tố thuận lợi để các ngân hàng đẩy mạnh cho vay cuối năm

Theo NHNN, lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân của các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại ở mức 4,2%/năm và 7,6%/năm, giảm khoảng trên 2% so với cuối năm 2022.

Trong ngày đầu tháng 12/2023, lãi suất tiền gửi tiết kiệm VND thông thường tại quầy của các ngân hàng tiếp tục giảm thêm 0,1 - 1,35%/năm so với 1 tháng trước đó. Lãi suất huy động cao nhất kỳ hạn 12 tháng chỉ còn ở mức 5,7%/năm, thấp nhất chỉ còn 4,8%/năm.

Lãi suất tiền gửi đã chạm mức đáy của giai đoạn Covid-19 do thanh khoản hệ thống dư thừa trong bối cảnh nhu cầu tín dụng yếu. Đồng thời, lãi suất cho vay sẽ tiếp tục duy trì xu hướng giảm trong những tháng cuối năm nay nhờ vào sự giảm nhanh chi phí huy động vốn của các ngân hàng thương mại trong thời gian gần đây./.