PV: Thưa ông, thời gian qua có hiện tượng người dân phản ánh bị ngân hàng ép mua bảo hiểm khi vay vốn, hoặc khi gửi tiết kiệm không được tư vấn đầy đủ. Xin ông cho biết, Bộ Tài chính đã có những động thái nào trước thực trạng trên?

Ông Ngô Việt Trung
Ông Ngô Việt Trung

Ông Ngô Việt Trung: Trong thời gian gần đây, kênh phân phối bảo hiểm (BH) qua ngân hàng (NH) đã phát triển nhanh chóng và có những đóng góp nhất định vào tổng doanh thu của thị trường BH Việt Nam. Tuy nhiên, do mới phát triển và phát triển nhanh, nên việc quản lý chất lượng dịch vụ BH qua kênh NH còn có những bất cập nhất định như: hiện tượng một số nhân viên NH ép khách hàng mua BH khi vay vốn, hoặc việc tư vấn không đầy đủ khiến một số khách hàng đang nhầm lẫn giữa sản phẩm BH và sản phẩm NH.

Trước thực trạng trên, Bộ Tài chính đã và đang tiến hành các giải pháp đồng bộ để tăng cường tính minh bạch của thị trường và đảm bảo quyền lợi của người tham gia BH. Theo đó, ngay khi nhận được các thông tin phản ánh từ báo chí và các đơn thư phản ánh, khiếu nại của người dân, Bộ Tài chính đã có các công văn chấn chỉnh hoạt động bán BH qua NH, yêu cầu các doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng đại lý BH đối với các NH, nghiêm túc tuân thủ quy định. Chúng tôi cũng đã yêu cầu các DNBH tăng cường các biện pháp giám sát chất lượng tư vấn BH của nhân viên tổ chức tín dụng.

Về quy định pháp lý, Bộ Tài chính đã xây dựng và hoàn thiện các quy định tại Luật Kinh doanh BH 2022 và các văn bản hướng dẫn Luật nhằm tăng cường hơn nữa trách nhiệm của các bên, hướng tới sự phát triển hiệu quả và bền vững thay vì chỉ quan tâm đến tăng trưởng doanh thu như hiện nay.

Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng. Ảnh: DUY THÁI
Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng. Ảnh: Duy Thái

Cùng với đó, chúng tôi cũng đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động phân phối BH qua NH. Trong năm 2022, Bộ Tài chính đã thực hiện thanh tra chuyên đề về phân phối BH qua NH đối với 4 DNBH. Trong năm 2023, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) để thực hiện thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động phân phối BH qua NH. Trường hợp phát hiện vi phạm sẽ tiến hành xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

PV: Theo đánh giá của ông, cùng với Luật Kinh doanh BH sửa đổi, thì các văn bản hướng dẫn có hạn chế được tình trạng “ép” khách hàng mua BH khi sử dụng các dịch vụ NH hay không?

Ông Ngô Việt Trung: Mặc dù đã có nhiều quy định trước đây, nhưng các văn bản pháp luật mới chỉ quy định chung các nguyên tắc hoạt động đại lý. Vì vậy, Bộ Tài chính đã nghiên cứu, bổ sung tại các văn bản hướng dẫn Luật Kinh doanh BH, nhằm quy định rõ hơn nữa trách nhiệm của NH trong việc tư vấn sản phẩm BH, trách nhiệm của DN trong việc kiểm soát chất lượng hoạt động tư vấn của đại lý.

Bộ Tài chính hiện đã xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh BH (đang trình Chính phủ), trong đó, bổ sung các điều kiện đối với đại lý BH là NH. Đó là: điều kiện về cán bộ phụ trách hoạt động bán BH, điều kiện về số cán bộ tối thiểu được đào tạo đại lý BH đối với mỗi chi nhánh, điều kiện về hệ thống công nghệ thông tin; bổ sung yêu cầu về việc thực hiện ghi âm nội dung tư vấn của đại lý đối với các sản phẩm BH liên kết đơn vị và lưu trữ các bản ghi âm tại DNBH trong vòng 5 năm. Đồng thời, dự thảo Thông tư hướng dẫn một nghị định cũng đã bổ sung rất nhiều quy định khác để tăng chất lượng cho kênh phân phối này.

Chúng tôi kỳ vọng việc hoàn thiện cơ chế chính sách, cùng với việc tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra trong thời gian tới sẽ hạn chế được các bất cập của hoạt động phân phối BH qua NH.

PV: Để bảo vệ quyền lợi của người tham gia BH cũng như phát triển lành mạnh kênh phân phối này, giải pháp nào để chấn chỉnh tình trạng như vừa qua, thưa ông?

Ông Ngô Việt Trung: Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện nhiều nhóm giải pháp quan trọng.

Mở đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh

Thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Tài chính, bên cạnh bộ phận tiếp dân và đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh của người dân, Bộ Tài chính tổ chức đường dây nóng (số điện thoại Hotline: 024.22208018; Email: [email protected]).

Theo đó, về cơ chế chính sách, bên cạnh các giải pháp như đã nêu ở trên, Bộ Tài chính cũng sẽ phối hợp với NHNN trong việc hoàn thiện Thông tư hướng dẫn của NH đối với hoạt động đại lý của tổ chức tín dụng, yêu cầu tách biệt thời điểm giải ngân khoản vay với thời điểm chào bán các sản phẩm BH nhằm hạn chế tình trạng ép mua BH khi giải ngân khoản vay.

Về quản lý, giám sát, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý, giám sát thị trường BH, tiến hành thanh tra, kiểm tra các DNBH, yêu cầu các DNBH thực hiên nghiêm túc quy trình phân phối BH qua NH theo đúng quy định của pháp luật, có hình thức giám sát đảm bảo chất lượng tư vấn của đại lý, không để tiếp tục xảy ra tình trạng ép buộc khách hàng mua BH hoặc tư vấn không đúng, không đầy đủ về sản phẩm BH. Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với NHNN để xây dựng cơ chế phối hợp giữa hai cơ quan trong việc thực hiện các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức tín dụng trong thực hiện hoạt động đại lý BH...

PV: Xin cảm ơn ông!

Hàng loạt quy định mới nâng chất lượng kênh bán bảo hiểm qua ngân hàng

Dự thảo Thông tư hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh BH và Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh BH đã bổ sung rất nhiều quy định mới nhằm tăng chất lượng cho kênh bán BH qua NH.

Theo đó, dự thảo bổ sung quy định về nguyên tắc cung cấp sản phẩm BH qua tổ chức hoạt động đại lý BH là tổ chức tín dụng. Cụ thể, yêu cầu trách nhiệm của DNBH phải thực hiện kiểm tra độc lập kết quả tư vấn của nhân viên NH và đại lý trước khi phát hành hợp đồng BH liên kết đầu tư. Các câu hỏi kiểm tra phải có nội dung để đánh giá việc khách hàng tham gia sản phẩm BH là trên cơ sở tự nguyện và phù hợp với nhu cầu tài chính của khách hàng. Đồng thời, yêu cầu DNBH phải thực hiện kiểm tra định kỳ nhằm đảm bảo chất lượng tư vấn BH của các nhân viên NH.

Dự thảo cũng bổ sung các quy định nhằm nâng cao trách nhiệm và tính chuyên nghiệp của tổ chức đại lý là NH trong việc phân phối sản phẩm BH bao gồm:

- Nhân viên NH thực hiện hoạt động đại lý BH có nghĩa vụ thông tin cho khách hàng các nội dung hoạt động đại lý được DNBH ủy quyền;

- Nhân viên NH chỉ được cung cấp các thông tin về sản phẩm BH cho khách hàng thông qua các tài liệu giới thiệu sản phẩm và tài liệu minh họa bán hàng do DNBH cung cấp và không được tự ý thay đổi;

- Nhân viên NH có trách nhiệm giải thích cho khách hàng các sản phẩm BH được phân phối thông qua đại lý tổ chức là sản phẩm BH và việc tham gia không phải là điều kiện bắt buộc hoặc các điều kiện được hưởng ưu đãi khi tham gia các sản phẩm của NH.

Ngoài ra, dự thảo sẽ bổ sung quy định mức khống chế về các khoản hoa hồng và thưởng dành cho đại lý nhằm giảm chi phí phân phối, hướng tới sự phát triển bền vững và hiệu quả.