TP. Hồ Chí Minh: Tập trung chống thất thu thuế xuất nhập khẩu

Nguồn: cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh. Đồ họa: Văn Chung

Thu xuất nhập khẩu giảm gần 12% so với cùng kỳ

Liên quan đến tình hình thu ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, lãnh đạo phòng Thuế XNK - Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cho biết, thu ngân sách lũy kế đến ngày 20/9/2023 thực hiện được 88.836 tỷ đồng, đạt 60,93% dự toán pháp lệnh (145.000 tỷ đồng) và giảm 11,86% (so với cùng kỳ năm 2022), tương đương số giảm tuyệt đối 11.952 tỷ đồng.

Theo phân tích của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, nguyên nhân số thu ngân sách giảm là do tình hình kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn; xung đột địa chính trị giữa Nga - Ukraine; các nền kinh tế lớn là đối tác xuất khẩu của Việt Nam giảm đơn đặt hàng… Loạt biến động này đã tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu trong nước nói chung và địa bàn TP. Hồ Chí Minh nói riêng, từ đó ảnh hưởng đến thu ngân sách.

Cụ thể, trong 9 tháng năm 2023, kim ngạch hàng hóa XNK của một số mặt hàng đóng góp chủ lực về thu ngân sách giảm như: xăng dầu, ô tô, sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện… Tính đến ngày 15/9/2023, tổng trị giá XNK hàng hoá đạt 81,5 tỷ USD, giảm 17,65% so với cùng kỳ năm 2022 (tương đương 17,5 tỷ USD). Trong đó, trị giá nhập khẩu đạt 42,8 tỷ USD, giảm 21,11%; trị giá xuất khẩu đạt 38,7 tỷ USD, giảm 13,45%.

Bên cạnh đó, trong năm 2023, hậu quả của của đại dịch Covid-19, chiến tranh thương mại, cuộc chiến tại Ukraine đã gây nhiều áp lực lên nền kinh tế thế giới, người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu. Nhu cầu nhập khẩu co lại, khiến đơn hàng từ phía Việt Nam bị sụt giảm trầm trọng.

Thống kê tại các chi cục hải quan thành phố trong 9 tháng năm 2023 cho thấy, số thu ngân sách hầu hết giảm. Một số chi cục có số thu giảm lớn như Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn Khu vực 1 giảm hơn 18%, Chi cục Hải quan quản lý hàng Đầu tư giảm gần 21%, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn Khu vực 3 giảm hơn 22%, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất giảm hơn 19%... ‘‘Từ tình hình thu ngân sách 9 tháng năm 2023, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh dự kiến số thu ngân sách cả năm thực hiện được khoảng 123.105 tỷ đồng, đạt 84,43% chỉ tiêu pháp lệnh và giảm 13,93%, tương đương số giảm tuyệt đối 19.930 tỷ đồng’’ - lãnh đạo Phòng Thuế XNK dự báo.

Tạo thuận lợi đi đôi với chống thất thu

Như vậy, những khó khăn của nền kinh tế đã và đang tác động trực tiếp tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN). Theo lãnh đạo Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, để đảm bảo nguồn thu ngân sách trong thời gian tới, đơn vị sẽ bám sát tình hình hoạt động của DN, kịp thời tham mưu các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh việc tiếp tục triển khai quyết liệt các nội dung về đẩy mạnh thu ngân sách theo các văn bản chỉ đạo của cấp trên và của đơn vị đã đề ra từ đầu năm, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh còn chú trọng vào hai nhóm giải pháp chính là tăng cường tạo thuận lợi thương mại và tập trung nguồn lực triển khai đồng bộ các giải pháp chống thất thu nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, thu được hiệu quả trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2023.

Nhóm các giải pháp tạo thuận lợi thương mại sẽ bao gồm tham gia xây dựng, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật quản lý nhà nước về hải quan cho cán bộ, công chức và cộng đồng DN; triển khai công cụ rà soát hoặc tự rà soát việc kê khai thuế nhằm kịp thời phát hiện, hạn chế sự khác biệt trong cùng một mặt hàng mà có nhiều mã số thuế khác nhau ngay trong quá trình thông quan hàng hóa. Đồng thời, đơn vị tổ chức các hoạt động đối tác để cộng đồng DN tham gia vào tiến trình cải cách, hiện đại hóa hải quan và nâng cao năng lực thực thi pháp luật hải quan, mối quan hệ hải quan - doanh nghiệp; duy trì định kỳ tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp cấp cục và cấp chi cục...

Còn nhóm các giải pháp chống thất thu gồm các hoạt động như tăng cường thu thập thông tin gian lận thương mại qua mã số, thuế suất, trị giá tính thuế và xuất xứ hàng hóa; thu thập, báo cáo đầy đủ thông tin dấu hiệu vi phạm để kịp thời chuyển thanh tra, kiểm tra sau thông quan; xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ đầy đủ, chi tiết, có trọng tâm trọng điểm để đảm bảo hiệu quả, chất lượng kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa các trường hợp vi phạm pháp luật về hải quan, các văn bản chỉ đạo cơ quan cấp trên.

Bên cạnh đó, đơn vị triển khai thực hiện kế hoạch thu thập xử lý thông tin quản lý rủi ro nhằm đảm bảo việc đánh giá xếp loại, phân loại, xếp hạng DN được chính xác, khách quan; tập trung kiểm tra, kiểm soát DN trọng điểm, DN mới thành lập, rủi ro cao, các lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu có trị giá lớn, thuế suất cao…