Báo chí là lực lượng tiên phong lan tỏa những sáng kiến, thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Ngày 31/5, tại thành phố Hải Phòng, diễn đàn “Vai trò của báo chí trong việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa” đã chính thức diễn ra, thu hút sự tham gia của các nhà báo, chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và đại diện các cơ quan văn hóa. Sự kiện do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND TP Hải Phòng và Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức, là hoạt động thiết thực hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025).

Tại đây, ông Lê Quốc Minh – Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam – nhấn mạnh: “Với tiềm năng văn hóa đặc sắc, Việt Nam hoàn toàn có điều kiện để phát triển công nghiệp văn hóa thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, tạo thêm việc làm và quảng bá hình ảnh đất nước đến với thế giới.” Theo ông, báo chí chính là lực lượng tiên phong trong quá trình này: truyền cảm hứng, thúc đẩy sáng tạo, lên tiếng bảo vệ bản sắc dân tộc và phản biện chính sách một cách xây dựng.

Không chỉ dừng ở lý thuyết, thực tiễn thời gian qua đã minh chứng cho sự đồng hành hiệu quả giữa báo chí và ngành công nghiệp văn hóa. Nhiều chương trình nghệ thuật, lễ hội, mùa du lịch đã tạo dựng thương hiệu thông qua truyền thông. Các loại hình nghệ thuật truyền thống như Tuồng, Chèo, Cải lương, Quan họ… hay những nghệ sĩ trẻ vươn ra quốc tế đều được công chúng biết đến nhờ vào sức lan tỏa của báo chí.

Các đại biểu thảo luận tại Diễn đàn “Vai trò của báo chí trong việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa”. Ảnh VP Đông Bắc

Tại diễn đàn, các chuyên gia cũng chỉ ra nhiều điểm nghẽn trong thể chế hiện nay. Ông Phạm Cao Thái – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch – cho biết, các chính sách liên quan đến thiết kế, mỹ thuật, thời trang còn thiếu rõ ràng, cơ chế ưu đãi về thuế, vốn, đất đai tuy có nhưng chưa đầy đủ, khó áp dụng trong thực tế. Một số văn bản ban hành nhưng không đi vào cuộc sống, gây khó khăn cho các tổ chức, cá nhân muốn đầu tư vào lĩnh vực sáng tạo.

Bà Đặng Thị Thu Hương – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH KHXH&NV – kiến nghị cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số trong các cơ quan báo chí và tận dụng tốt quyền sở hữu trí tuệ để tạo ra sản phẩm văn hóa – kinh tế có giá trị cao. Đồng thời, bà nhấn mạnh việc phát triển hạ tầng kỹ thuật số để hỗ trợ các lĩnh vực mới như trò chơi điện tử, nghệ thuật số, video trực tuyến… cũng là hướng đi tất yếu.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Chu Tiến Đạt – Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty VTC – đề xuất nhìn nhận ngành game như một bộ phận không thể thiếu của công nghiệp văn hóa. Báo chí và truyền thông đóng vai trò “mở đường”, xây dựng cộng đồng, quảng bá sản phẩm và tạo sự đồng thuận chính sách, giúp ngành game Việt Nam vươn ra thế giới. Đây cũng là lĩnh vực đã được ghi nhận trong Nghị quyết 162/2024/QH15 của Quốc hội như một phần chính thức của công nghiệp văn hóa.

Trong khuôn khổ Diễn đàn còn có Triển lãm ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức. Ảnh VP Đông Bắc

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đánh giá cao những đóng góp từ báo chí ở địa phương. Bà Trần Thị Hoàng Mai – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Hải Phòng – cho rằng, báo chí không chỉ là kênh tuyên truyền, mà còn là một phần của chuỗi sáng tạo văn hóa, có tác động đa chiều. Hải Phòng đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách để phát huy vai trò này, coi báo chí là công cụ chủ lực trong việc truyền thông các chủ trương, chính sách liên quan đến du lịch, di sản, sáng tạo.

Bà Mai chia sẻ thêm: “Việc phổ biến đầy đủ, chính xác các chính sách không chỉ tạo sự đồng thuận trong xã hội mà còn thu hút nguồn lực, thúc đẩy thực thi hiệu quả các chương trình phát triển văn hóa".

Tổng kết diễn đàn, các đại biểu đều thống nhất rằng: để văn hóa thực sự trở thành động lực phát triển bền vững, không thể thiếu vai trò của báo chí – không chỉ là “người đưa tin”, mà còn là người định hướng, kết nối, bảo vệ và dẫn dắt tư duy sáng tạo.

Trong bối cảnh cách mạng công nghệ số, chuyển đổi văn hóa và sáng tạo đang diễn ra mạnh mẽ, báo chí cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ cả về tư duy lẫn công cụ, để xứng đáng là người bạn đồng hành không thể thiếu trên hành trình xây dựng nền công nghiệp văn hóa Việt Nam hiện đại, hội nhập và giàu bản sắc./.