Huy động hiệu quả, kịp thời các nguồn lực cho phòng, chống dịch

Thanh toán, quyết toán đúng quy trình, thủ tục

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, lĩnh vực giám sát rất rộng, Đoàn giám sát làm việc rất tích cực để tổng hợp số liệu, làm rõ nhiều vấn đề. Trong quá trình giám sát, Đoàn giám sát đã phát hiện và nêu ra một số vấn đề để xử lý ngay. Bên cạnh đó, vẫn còn những vấn đề tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện về kết quả đạt được, nguyên nhân, tồn tại, hạn chế, xác định trách nhiệm, bài học kinh nghiệm và các giải pháp nhiệm vụ cả trước mắt và lâu dài.

Theo báo cáo tóm tắt về kết quả giám sát, công tác huy động nguồn lực phòng, chống dịch được thực hiện chủ động, góp phần kịp thời đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống dịch, mang lại hiệu quả tích cực trong bối cảnh khó khăn, cấp bách của đại dịch. Các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, Chính phủ và các tổ chức quốc tế đã đóng góp sức lực, tiền, hiện vật và nhiều khoản đóng góp khác dưới nhiều hình thức, trong đó có nhiều khoản đóng góp, ủng hộ không lượng hóa được bằng tiền.

Công tác quản lý, sử dụng, thanh toán, quyết toán các nguồn lực huy động để phục vụ cho công tác phòng chống dịch về cơ bản đã được thực hiện đảm bảo đúng quy trình, thủ tục, thực hiện theo các chủ trương, chính sách đã ban hành. Căn cứ tình hình dịch bệnh, trên cơ sở nhu cầu và đề xuất của các đơn vị, địa phương, nguồn tài trợ, viện trợ đã được phân bổ kịp thời để phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Từ các nguồn lực xã hội, người dân cả nước đã có cơ hội tiếp cận vắc-xin Covid-19.

Báo cáo của Đoàn giám sát cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong việc huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực phòng, chống dịch Covid-19: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng như hệ thống pháp luật hiện hành chưa bao quát hết, chưa điều chỉnh được các quan hệ, tình huống phát sinh, tạo ra các khoảng trống pháp lý trong công tác phòng, chống dịch. Các quy định hướng dẫn mua sắm vật tư, trang thiết bị chậm được điều chỉnh dẫn đến tâm lý lo ngại, sợ sai từ sau các vụ việc tiêu cực phát sinh. Còn xảy ra sai phạm trong mua sắm ở nhiều mức độ khác nhau, có vụ việc đến mức phải xử lý hình sự…

Giám sát phải làm rõ được trách nhiệm, địa chỉ cụ thể

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị đoàn giám sát cần trình bày rõ hiện trạng thanh quyết toán các nguồn trong và ngoài nước, làm rõ còn bao nhiêu chưa được thanh quyết toán, có thất thoát, sai phạm gì. Kết quả huy động, sử dụng nguồn lực phải rõ từng nguồn.

Hiện nay, báo cáo giám sát chưa làm rõ các thông tin liên quan đến nội dung này, cũng chưa có địa chỉ cụ thể về các địa phương, cơ quan, đơn vị còn tồn tại, hạn chế. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần đánh giá kỹ lưỡng, cung cấp số liệu cụ thể để làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan. Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội lưu ý có hai vụ án rất lớn không nằm ngoài phạm vi giám sát là chuyến bay giải cứu và vụ Việt Á nhưng báo cáo chưa đề cập đến.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội lưu ý Nghị quyết 30 của Quốc hội đã quy định cho phép thực hiện các biện pháp đặc thù, đặc biệt, đặc cách, tuy nhiên, những biện pháp này cũng được quy định cụ thể ở các văn bản quy phạm pháp luật. Việc sử dụng biện pháp đặc thù, đặc biệt, đặc cách theo Nghị quyết 30 không phải là áp dụng biện pháp đặc thù một cách tùy tiện, không phải là hợp thức hóa sai phạm, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Đối với một số đề xuất giải pháp được nêu tại báo cáo, Chủ tịch Quốc hội cho rằng còn thiếu cơ sở chính trị, một số vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ hoặc các cơ quan khác, một số vấn đề nằm ngoài phạm vi giám sát như: việc sử dụng quỹ bảo hiểm y tế cho y tế dự phòng, việc nâng cao chế độ đãi ngộ với nhân viên y tế…

Bày tỏ băn khoăn về nguyên nhân được nêu trong báo cáo của các tồn tại, hạn chế là do “hệ thống pháp luật hiện hành chưa bao quát, chưa điều chỉnh hết các quan hệ tình huống phát sinh, tạo ra các khoảng trống pháp lý trong công tác phòng, chống dịch” - Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cần đánh giá kỹ lại nhận định này, tránh tình trạng không làm được thì đổ cho hệ thống pháp luật. Tuy hệ thống pháp luật vẫn còn chưa hoàn thiện, đồng bộ, nhưng chủ yếu vẫn là văn bản dưới luật và sự điều hành cụ thể.

Liên quan đến nội dung về tài chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết, Bộ Tài chính đã có báo cáo gửi tới Đoàn giám sát với nhiều phụ lục về tổng mức huy động ngân sách nhà nước, huy động từ các nguồn khác gồm viện trợ, quỹ vắc xin, quỹ của trung ương cũng như của các địa phương. Trong đó cũng đã làm rõ lượng chi cho chống dịch, vắc xin, chi cho từng địa phương. Tuy nhiên, hạch toán huy động nguồn lực tổng thể thì còn chưa đầy đủ, đặc biệt là những hỗ trợ từ các cộng đồng xã hội, người dân…

Về Quỹ Vắc-xin, báo cáo của Bộ Tài chính đã làm rõ số liệu về con số tổng thể, số đã sử dụng, số còn lại. Đối với những vướng mắc trong đấu thầu, mua sắm vật tư y tế ở các bệnh viện, cơ sở y tế, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Bộ đã sửa thông tư về mua sắm chi thường xuyên để tháo gỡ những khó khăn trong vấn đề này.

Về vấn đề hướng dẫn thanh toán, quyết toán, đây là khâu cuối cùng trong quy trình, khi đã đủ hồ sơ, giấy tờ theo quy định thì mới có thể xử lý. Hiện nay công tác này đang vướng mắc trong tổ chức, thực hiện khi hồ sơ, giấy tờ không đảm bảo đầy đủ, nên cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu để khắc phục vấn đề này.