Lý giải nguyên nhân thị trường xăng dầu gặp khó khăn
Tại cuộc họp báo, đại diện cơ quan báo chí đã đặt câu hỏi về các vấn đề được nêu lên, như có hay không thiếu nguồn cung xăng dầu; việc Việt Nam có tới 500 thương nhân phân phối và có tới 36 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối, nhưng vì sao tình hình nguồn cung vẫn rối loạn?...
Về các câu hỏi đặt ra, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Thị trường trong nước, Bộ Công thương cho rằng, do từ đầu năm 2022 đến nay, thị trường xăng dầu thế giới diễn biến phức tạp, nguồn cung không ổn định, giá biến động với biên độ lớn.
Cụ thể, trong giai đoạn quý II/2022, các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đã tăng mạnh lượng nhập khẩu xăng dầu (do lo ngại thiếu nguồn cung trong nước), đây là giai đoạn giá xăng dầu thế giới đạt mức cao nhất từ đầu năm đến nay. Sang quý III (từ giữa tháng 7 đến đầu tháng 10), giá xăng dầu thế giới lại có xu hướng giảm, theo đó, giá bán lẻ xăng dầu trong nước cũng giảm liên tục. Nhiều doanh nghiệp bị thua lỗ lớn nên đã thu hẹp hoạt động kinh doanh và nhập khẩu cầm chừng.
 |
| Cán bộ quản lý thị trường giám sát hoạt động kinh doanh xăng dầu. Ảnh: CTV |
Do thua lỗ, nhiều doanh nghiệp đã giảm mạnh chiết khấu bán hàng để hạn chế việc lấy nhiều hàng của các đại lý bán lẻ, dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ giảm sản lượng kinh doanh.
| Cái khó của doanh nghiệp là tín dụng bị thắt chặt trong khi giá xăng dầu tăng, tỷ giá USD/VND tăng và khó tiếp cận nguồn ngoại tệ, khiến các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng với khối lượng như các năm trước (do giá tăng gấp 2-3 lần giá các năm trước), nên chỉ chủ yếu duy trì lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ thống phân phối trực thuộc của doanh nghiệp mình và duy trì lượng dự trữ tồn kho theo quy định. |
Chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam tăng cao trong khi các chi phí này chưa được tính đủ vào giá cơ sở mặt hàng xăng dầu do nhà nước điều hành, nên doanh nghiệp hạn chế lượng nhập khẩu để giảm thua lỗ. Bên cạnh đó, nguồn cung xăng dầu trên thị trường thế giới đang rất khó khăn do nhu cầu hút hàng từ các nước châu Âu, các doanh nghiệp đầu mối nhỏ, mới rất khó tiếp cận được nguồn hàng xăng dầu thế giới.
Đề cập đến hiện tượng đứt gãy nguồn cung, dẫn đến nhiều cửa hàng ngưng bán xăng dầu cho người dân, ông Trần Duy Đông cho biết, cũng xuất phát từ việc một số doanh nghiệp đầu mối khu vực phía Nam bị tước Giấy phép kinh doanh xăng dầu trong 1-1,5 tháng (do vi phạm hành chính), dẫn đến thiếu nguồn cung cục bộ cho các đơn vị trước đây vẫn thường xuyên lấy hàng của doanh nghiệp đầu mối bị tước giấy phép này. Hơn nữa, mưa bão ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng từ các nhà máy sản xuất trong nước và nhập khẩu về kho của doanh nghiệp, làm chậm nguồn cung hàng trong một số giai đoạn.
Nỗ lực đảm bảo nguồn cung
Tại buổi họp báo, ông Đỗ Thắng Hải - Thứ trưởng Bộ Công thương cho rằng, đến giờ này có thể khẳng định đã rất cố gắng và cơ bản đảm bảo nguồn cung cho thị trường. Hiện nguồn trong nước đang chiếm 70-80%, tức là phải nhập khẩu 20-30%, nhưng nguồn cung từ nước ngoài đang về Việt Nam. Sáng 12/10, bộ đã có cuộc họp với các doanh nghiệp thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu để lắng nghe ý kiến, tìm ra giải pháp hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tham gia thị trường.
 |
| Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải phát biểu tại họp báo. Ảnh: HA |
Trong thời gian tới, Bộ Công thương cũng phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố (đầu mối là Sở Công thương) chỉ đạo các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn có phương án bảo đảm nguồn cung xăng dầu; duy trì việc cung ứng xăng dầu trong hệ thống phân phối của doanh nghiệp; chỉ đạo các đơn vị chức năng trên địa bàn đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về duy trì bán lẻ xăng dầu tại các cửa hàng xăng dầu theo đúng quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ-CP.
Theo đó, nhiều địa phương như TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Phước, tỉnh Ninh Thuận... đã triển khai công tác chỉ đạo và giám sát việc cung ứng xăng dầu trên địa bàn.
Nhằm đảm bảo nguồn cung, ông Trần Duy Đông cho biết, Bộ Công thương cũng yêu cầu 2 nhà máy lọc dầu là Nghi Sơn và Dung Quất thực hiện giao hàng ngay, ưu tiên cấp hàng sớm cho các khách hàng chưa có hợp đồng sẵn. Cùng với đó là điều chỉnh cơ cấu sản xuất xăng dầu để tăng nguồn cung cho thị trường. Bộ Công thương cũng rà soát việc phân giao tổng nguồn cho các doanh nghiệp đầu mối để đảm bảo đủ nguồn cho quý IV/2022.
"Bộ Công thương cũng phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu theo diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng, hoặc buôn lậu xăng dầu qua biên giới sang các nước lân cận" - ông Trần Duy Đông nói.
| Điều phối nguồn hàng đến các địa phương thiếu cục bộ Bộ Công thương chỉ đạo các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối hỗ trợ để điều phối nguồn hàng, tăng cường cung ứng xăng dầu tại một số địa phương có hiện tượng thiếu xăng dầu cục bộ. Đồng thời, chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trên toàn quốc phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn (đầu mối là sở công thương) tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường một cách chặt chẽ ở khâu bán lẻ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định. |
