Quy định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp đảm bảo thực thi cam kết quốc tế

Quang cảnh hội nghị.

Sửa đổi để thực hiện cam kết quốc tế về phòng, chống rửa tiền

Tại Hội nghị “Điểm mới trong Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp và Nghị định thay thế Nghị định số 01/2021/NĐ-CP” được Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) tổ chức ngày 17/6, tại Hà Nội, bà Trần Thị Xuyến - Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể cho biết, một trong những điểm mới quan trọng của luật là các quy định liên quan đến chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, nhằm đảm bảo thực thi cam kết quốc tế của Việt Nam trong triển khai hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền.

Theo bà Trần Thị Xuyến, căn cứ thực hiện nhiệm vụ và yêu cầu thực tiễn cho thấy, chỉ số gia nhập thị trường của Việt Nam (tại Báo cáo B-Ready của Ngân hàng Thế giới (WB) công bố thí điểm tháng 10/2024 thay thế Doing Business) có thứ hạng thấp 29/50, trong đó, các nội dung về thu thập thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp đều có điểm bằng không.

Đồng thời, các tổ chức quốc tế: Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF); Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế… và các sáng kiến, thỏa thuận hợp tác kinh tế quốc tế cũng công nhận khuyến nghị của Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF) là chuẩn mực quốc tế về phòng chống rửa tiền và đưa vào các tài liệu, văn kiện và tuyên bố thỏa thuận quốc tế. Trong tiến trình hội nhập quốc tế, Việt Nam có nghĩa vụ tuân thủ các quy định này.

Đoàn công tác của Nhóm châu Á - Thái Bình Dương về phòng, chống rửa tiền nêu quan ngại: “Việt Nam chưa chứng minh được đủ tiến triển đối với bất kỳ một hành động nào trong số 17 hành động được chỉ định”.

“Nếu Việt Nam bị đưa vào "danh sách đen", dòng vốn đầu tư từ nước ngoài có nguy bị giảm sút đáng kể, các tổ chức tài chính của Việt Nam sẽ bị các nước khác tính phí cao hơn và bị rà soát tăng cường, đồng thời gặp khó khăn trong vay nợ, vay ưu đãi từ IMF, WB, Ngân hàng Phát triển châu Á…” - bà Xuyến cho hay.

Theo bà Xuyến, khuyến nghị 24 của FATF cho rằng, thông tin của doanh nghiệp hiện đã có cơ chế thu thập, nhưng thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi chưa có quy định.

Về kinh nghiệm quốc tế, hiện nay, khoảng 90/160 nền kinh tế có quy định về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp. Đồng thời, hầu hết các quốc gia tại Đông Nam Á và Trung Quốc đều đã có quy định về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp. Trong đó, phần lớn các quốc gia đã xác định ngưỡng sở hữu vốn chủ sở hữu cụ thể để xác định chủ sở hữu thực sự của pháp nhân từ 10% đến 25%...

Vì vậy, việc phải sửa đổi, bổ sung nội dung chủ sở hữu hưởng lợi để thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam với các thủ tục hành chính để kiểm soát được các vấn đề liên quan đến dòng tiền của doanh nghiệp.

Nhiều quy định cụ thể về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp

Bà Xuyến cho hay, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp bổ sung khoản 5a, Điều 8 về Nghĩa vụ của doanh nghiệp: “Thu thập, cập nhật, lưu giữ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp; cung cấp thông tin cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp khi được yêu cầu”.

Ngoài ra, Luật còn bổ sung quy định: “Thông tin kê khai chủ sở hữu hưởng lợi là thông tin trong hồ sơ đăng ký công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần - Quy định tại Điều 20, 21, 22; Bổ sung khoản 5 Điều 25: “Danh sách chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây: họ, tên; ngày, tháng, năm sinh; quốc tịch; dân tộc; giới tính; địa chỉ liên lạc; tỷ lệ sở hữu hoặc quyền chi phối; thông tin về giấy tờ pháp lý của cá nhân chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp”…

Có thể nói, việc đưa chủ sở hữu hưởng lợi vào luật sẽ giúp cho các cơ quan quản lý nhà nước nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Đồng thời, giảm rủi ro cho nhà đầu tư và doanh nghiệp nhờ minh bạch hóa thông tin về sở hữu doanh nghiệp; giảm nguy cơ gây hậu quả từ việc “núp bóng” sở hữu để chi phối doanh nghiệp theo các cách thức tiêu cực và thiếu minh bạch.

Trước đó, tại các phiên thảo luận tại hội trường, nhiều Đại biểu Quốc hội tán thành quy định khái niệm “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp” theo hướng khái quát, quy định nguyên tắc chung như tại dự thảo Luật để tương đồng với Luật Phòng, chống rửa tiền. Đồng thời tuân thủ nguyên tắc cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp.