Nhiều rào cản

Thông tin về kết quả cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn Đồng Nai, đặc biệt là tại 3 doanh nghiệp lớn gồm: Tổng công ty Công nghiệp thực phẩm Đồng Nai (Dofico), Tổng công ty Tín Nghĩa và Tổng công ty cổ phần Phát triển khu công nghiệp (Sonadezi), Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Đồng Nai cho biết, kết quả thực hiện sắp xếp dù đã thể hiện sự nỗ lực nhưng vẫn chưa thể hoàn thành do còn vướng mắc khá nhiều về đất đai.

Một buổi làm việc của Chủ tịch Tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức với Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp tỉnh. Ảnh: Việt Dũng
Một buổi làm việc của Chủ tịch Tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức với Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp tỉnh về công tác cổ phần hóa. Ảnh: Việt Dũng

Điển hình là trường hợp của Dofico, đơn vị này hiện có 10 công ty con và công ty thành viên. Quá trình thực hiện cổ phần hóa và sắp xếp lại doanh nghiệp này gặp khá nhiều rào cản liên quan đến đất đai như: vướng mắc về phương án sử dụng đất, các yếu tố về đất đai do lịch sử để lại như chứng từ, hồ sơ góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất, giá trị tài sản trên đất… khiến khó định được giá trị tài sản các công ty.

Thực tế cho thấy, một trong những vướng mắc lớn và chưa thuể giải quyết dứt điểm trong công tác cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp trên địa bàn Đồng Nai là việc định giá. Bởi tìm được đơn vị định giá đã là khó khăn, trong khi chứng thư thẩm định giá chỉ có hiệu lực trong 6 tháng. Hết thời gian này, doanh nghiệp phải thẩm định giá lại. Đây là rào cản rất lớn trong quá trình thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của các công ty cũng gặp không ít khó khăn, trị giá cổ phần của các công ty con giao dịch trên sàn chứng khoán không phản ảnh đúng thực trạng giá trị tài sản của từng công ty… khiến cho việc thoái vốn tại một số công ty không thuận lợi.

Cùng với Dofico thì Tín Nghĩa, Sonadezi cùng các đơn vị sự nghiệp công lập cũng vướng các rào cản về đất đai. Trong đó có đơn vị, doanh nghiệp phát sinh nợ tiền thuê đất với số tiền từ vài tỷ đến vài chục tỷ đồng.

Giải pháp gỡ vướng trước mắt

Để tìm hướng tháo gỡ các vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, ông Võ Tấn Đức - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, đã yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp cùng các địa phương, doanh nghiệp rà soát, tham mưu UBND tỉnh xử lý những vướng mắc về đất đai cũng như các vấn đề khó khăn khác.

Tổng công ty Công nghiệp Thực phẩm Đồng Nai, đơn vị đang có nhiều vướng mắc trong công tác cổ phần hóa. Ảnh: Việt Dũng.
Tổng công ty Công nghiệp thực phẩm Đồng Nai, đơn vị có nhiều vướng mắc về đất trong công tác cổ phần hóa. Ảnh: Việt Dũng.

Trong khi đó, Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp tỉnh Đồng Nai đã đề xuất một số phương án như rà soát những doanh nghiệp khó khăn và miễn truy thu tiền sử dụng đất đối với các khu đất chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính của những doanh nghiệp này; thành lập tổ giúp việc cho ban chỉ đạo để kịp thời nắm bắt thông tin, báo cáo tiến độ thực hiện và đưa ra phương hướng xử lý khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình cổ phần hóa, thoái vốn theo lộ trình đến năm 2025.

Theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đồng Nai Nguyễn Ngọc Thường, đơn vị sẽ phối hợp, làm việc với doanh nghiệp. Đơn vị đang vướng các quy định đất đai để có hướng dẫn cụ thể từng thủ tục nhằm sớm hoàn thiện các phương án sử dụng đất theo quy định.

Sở Tài chính vì thế cần cung cấp thông tin doanh nghiệp cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước để trên cơ sở đó sở có hướng tư vấn, hỗ trợ đúng quy định. Việc nắm bắt rõ những trường hợp sử dụng đất sau khi cổ phần hóa sẽ giúp các công ty xác định lại giá trị sử dụng đất để có cơ sở thực hiện thẩm định giá theo quy định.

Trong khi đó, bà Đỗ Thị Thu Hằng - Chủ tịch Hội đồng thành viên Dofico, đề xuất rà soát và lập danh sách những doanh nghiệp, đơn vị đang khó khăn do vướng thủ tục đất đai để miễn truy thu tiền thuê đất, bởi tình trạng nợ tiền thuê đất còn ở nhiều doanh nghiệp, phần lớn vẫn chưa có hướng xử lý.

Số liệu từ Cục Thuế Đồng Nai cho thấy, Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Bửu Long hiện nợ tiền thuê đất hơn 37 tỷ đồng nhiều năm nay. Việc nợ tiền thuê đất khiến cho công ty không thể cổ phần hóa và công ty mẹ cũng không thể chuyển tiền xuống cho vay, trong khi ngân hàng không có cơ sở cho vay tiền do tài sản trên đất không thể thẩm định, số tiền nợ thuế tăng dần do tiền phạt chậm nộp.