Doanh nghiệp làm thế nào để nắm bắt cơ hội từ Hiệp định RCEP?

Ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên chia sẻ thông tin với báo chí. Ảnh: T.U

Ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) nhấn mạnh tại buổi sinh hoạt báo chí chuyên đề về Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP), nhằm thông tin tới các cơ quan truyền thông về cơ hội và thách thức của hiệp định này do Bộ Công thương tổ chức sáng 19/11.

Cơ hội không chỉ dừng lại ở việc giảm thuế quan hay quy mô thị trường

Theo Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, RCEP với các cam kết về mở cửa thị trường trong lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và đặc biệt hài hòa hóa quy tắc xuất xứ, thay vì áp dụng 5 bộ quy tắc xuất xứ của 5 hiệp định thương mại tự do (FTA) như hiện nay sẽ tạo thuận lợi thương mại rất lớn cho DN.

Hơn thế nữa, hiệp định này sẽ tạo cơ hội để phát triển các chuỗi cung ứng mới trong khu vực mà DN Việt Nam sẽ có cơ hội tham gia và thiết lập thị trường xuất khẩu ổn định, lâu dài, có cơ hội trở thành một điểm đến đáng tin cậy cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Theo cam kết, Hiệp định RCEP sẽ có hiệu lực khi ít nhất 6 nước ASEAN và 3 nước đối tác hoàn tất thủ tục phê chuẩn, chấp nhận hoặc phê duyệt Hiệp định. Với các nước còn lại, Hiệp định sẽ có hiệu lực đối với các nước đó sau 60 ngày kể từ ngày nước này hoàn tất các thủ tục trong nước.

“Tỷ lệ tự do hóa thuế quan của Việt Nam không cao hơn mức cam kết trong các FTA ASEAN+. Sau khi Hiệp định RCEP có hiệu lực, các bên sẽ ngay lập tức thực hiện các cam kết của mình. Theo đó, đối với các cam kết thuế quan, Việt Nam và các nước đối tác sẽ xóa bỏ thuế quan đối với ít nhất 64% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Đến cuối lộ trình sau 15-20 năm, Việt Nam sẽ xóa bỏ thuế quan với khoảng 85,6% - 89,6% số dòng thuế với các nước đối tác, trong khi các nước đối tác xóa bỏ thuế quan cho ta trong khoảng 90,7% - 92% số dòng thuế. Các nước ASEAN sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam trong khoảng 85,9% - 100% số dòng thuế” - ông Lương Hoàng Thái cho biết.

Đáng chú ý, một số mặt hàng được các nước xóa bỏ thuế quan ngay khi RCEP có hiệu lực như máy móc, trang thiết bị cơ khí, dụng cụ phụ tùng; máy móc, máy vi tính, thiết bị và linh kiện điện tử; hóa chất và các sản phẩm từ hóa chất; bông; sản phẩm từ sắt và thép; nguyên liệu dệt, hàng dệt may, quần áo; gỗ và các mặt hàng bằng gỗ; một số hàng thủy sản, thịt, hàng rau quả, hàng nông sản; chất dẻo, cao su, thủy tinh; dược phẩm; khoáng sản; gỗ và các mặt hàng bằng gỗ; giấy, sản phẩm từ giấy; một số loại phương tiện vận tải và phụ tùng; đá quý, kim loại quý và sản phẩm…

Phát biểu tại sự kiện, bà Nguyễn Cẩm Trang - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết thêm, với RCEP, Việt Nam sẽ có cơ hội thị trường rất lớn, nhưng cơ hội đến với xuất khẩu không hẳn bởi quy mô thị trường. Bởi lẽ đây là thị trường mà Việt Nam cũng đã có các ưu đãi theo các FTA. Đáng lưu ý hơn, cơ hội của RCEP chính là từ quy tắc xuất xứ nội khối.

“Trong các nước thành viên của RCEP, có những nước Việt Nam đang sử dụng, nhập khẩu rất nhiều nguyên liệu. Do vậy hàng hóa xuất khẩu sẽ dễ dàng đáp ứng các tiêu chí xuất xứ theo hiệp định, đồng nghĩa với việc dễ được hưởng các ưu đãi thuế quan theo cam kết”, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu khẳng định.

Doanh nghiệp cần chủ động "đón đầu"

Với những lợi ích, cơ hội nổi bật như vậy, theo các chuyên gia cũng như đại diện cơ quan quản lý nhà nước, để nhanh chóng khai thác triệt để lợi ích trong RCEP mang lại, đầu tiên DN cần nghiên cứu kỹ cam kết của hiệp định để hiểu sâu rộng và nắm bắt tất cả thông tin liên quan đến lĩnh vực sản xuất, kinh doanh của DN.

Trong đó, “DN cần hiểu rõ về lộ trình cắt giảm và xóa bỏ thuế quan đối với hàng hóa của Việt Nam và của các nước tham gia hiệp định, quy tắc xuất xứ và cam kết mở cửa thị trường trong các lĩnh vực dịch vụ, đầu tư…”, bà Nguyễn Cẩm Trang nhấn mạnh.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thương mại đa biên (Bộ Công thương) cũng lưu ý DN, FTA nào cũng tạo ra cơ hội cùng với thách thức. Vì vậy, DN trong nước cũng cần chủ động nắm bắt và chuẩn bị trước về các tác động bất lợi mà Hiệp định RCEP gây ra, nhất là việc gia tăng cạnh tranh ngay tại thị trường nội địa.

Còn theo ông Lương Hoàng Thái, DN cần nắm rõ các quy định về thủ tục hải quan và thuận lợi hóa thương mại…, song cũng không nên quá lo lắng về áp lực cạnh tranh vì Việt Nam đi trước một bước. Bởi lẽ, ngoài hiệp định RCEP, Việt Nam đã có FTA trước với mức độ cao hơn như Nhật Bản đã có FTA song phương, FTA khu vực giữa ASEAN – Nhật Bản, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mà hai bên cùng tham gia, mức độ mở cửa thị trường gần như 100% và lộ trình đi rất nhanh.

“Để hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam sớm tiếp cận và khai thác tối ưu những cơ hội, thuận lợi mà Hiệp định RCEP đem lại, Bộ Công thương đã chuẩn bị lộ trình triển khai các kế hoạch nhằm tuyên truyền, phổ biến đến các DN, đặc biệt là DN nhỏ và vừa. Đồng thời, sẽ hỗ trợ DN nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu, nhất là các ngành hàng và dịch vụ mà ta có thế mạnh và tiềm năng”, ông Thái cho biết.

Ngoài ra, Bộ Công thương sẽ tiếp tục xây dựng các chương trình phát triển thị trường cho các mặt hàng xuất khẩu có lợi thế vào thị trường các nước RCEP và hoàn thiện các biện pháp kỹ thuật phù hợp với các cam kết quốc tế để hỗ trợ tối đa cho DN./.

Tố Uyên